GELİŞİMSEL TANI VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 9

Ev ziyaretlerinin süresinin 30-60 dakika arasında tutulması yeterli olmaktadır. Bu sürenin 5–10 dakikası ailenin sürece alışması ve rahatlaması için selamlaşma, basit ikramların kabul edilmesi, süreç hakkında bilgi vermeye ayrılmalıdır. Ev ziyaretinin olumlu duygularla tamamlanmasına dikkat edilmelidir.

Aile ile yapılan görüşmelerde sergilenebilecek olumlu iletişim becerileri şu şekildedir:
İçtenlik: İçten ve samimi bir yaklaşım sergileme anlamına gelmektedir. Görüşme yapan uzmanın kusursuz olması beklenmemektedir (bu olanaklı da değildir) ancak görüşme saatinde kendisini içtenlikle ifade etmesi ve ilişkide samimiyet kurması önem taşımaktadır.
Koşulsuz Olumlu İlgi ve Kabul: Karşısındaki bireyi önemseme ve herhangi bir koşula bağlı olmadan kabul etmektir. Ailenin olumsuz, üzücü, yorucu, acı dolu, korkulu, savunucu, normalden farklı yaşantı ve ifadelerinin yargılanmaması anlamındadır. Bu kabul şekli ailenin bilgileri paylaşmak için kendini güvende hissetmesi ve olumlu değişimin gerçekleşmesi için gereklidir. Aile ile görüşen uzmanın ailelerin çeşitli sebeplerle olumlu ya da olumsuz farklı yaklaşımlar sergileyebileceğinin bilincinde olması ve buna
uygun davranışlar sergilemesi önem taşımaktadır. Ebeveynin kültürel özellikleri ve yaşam tarzına saygı gösterme, düşünce, inanç, görünüş vb. özelliklerinden dolayı yargılamama aile ile iş birliğinin sağlanmasında temel değerlerdendir.
Empatik Anlayış: Diğerinin duygularını, duygularının yoğunluğunu ve anlamını algılama yeteneği olan empatide mesajı veren kişinin söylediklerini ve duygularını anlamak ve geri iletmek olmak üzere iki yön bulunmaktadır. Diğer kişiyi anlamak temel anlayış olduğu hâlde empati kurarken nesnelliğini yitirmemek, karşıdakinin korku, kaygı, incinme, öfke gibi duyguları ile bunalmamak gerekmektedir.
Etkin Dinleme: Çocuğu ile ilgili bilgileri paylaşırken aileyi duyarlı bir biçimde dinlemek, duymak ve anlamak çok önemlidir. Bir başka kişiyi etkin olarak dinlemek; ona “seni önemsiyorum” mesajını vermeyi sağlamaktadır. Bunun için aileyi olumlu bir tutum
içinde, dikkatle dinlemek, onun hislerini ve söylemek istediklerini anlamaya çalışmak ve bunları özetleyerek ifade etmek gerekmektedir.
Kendisi ve çocuğu hakkında özel bilgileri paylaşması beklenen aile ile kurulan ilişkide bu temel anlayış benimsenmeli ve buna uygun davranışlar sergilenmelidir. Aile ile görüşmeden önce uzmanın görüşme için hazırlanması, sorulacak sorular ve paylaşılacak bilgiler için planlanma yapması, zamanını etkili kullanması çok önem taşımaktadır.

Anne baba çocuğun birlikte geçirdikleri zamanın gözlenmesi çocuğu tanıma çalışmalarında önemli bilgi alma yollarındandır. Gözlem, çocukların davranışlarını anlamak ve gelişimleri hakkında doğrudan bilgi edinmek için kullanılabilecek yöntemlerden birisidir. Çocuk kendini yetişkin kadar rahat ifade edemediğinden, çeşitli etkinliklerde yapılan gözlemler çocuk ve aile hakkında bilgi toplamak adına gerekli verileri sağlamaktadır. Gözlemlerin çocukların doğal ortamında ya da günlük yaşamda gerçekleştirdikleri etkinliklere benzer durumlarda yapılması, belli bir amaca yönelik olması diğer bir deyişle gözlemi yapan kişinin neye dikkat etmesi gerektiğini önceden bilmesi önem taşımaktadır.

Erken eğitim sürecine dayalı aile merkezli felsefenin altındaki temel varsayımlar aşağıdaki biçimde özetlenebilir:
Çocuğu en iyi tanıyan kişiler çocuğun aile bireyleridir.
• Aile, kendisi ve çocuğun geleceğiyle ilgili kararlar alabilen bir yapıdır.
• Aile hem çocuğun hayatında hem de uzmanlarla ilişkide sürekli olarak yer almaktadır.
• Amaçların belirlenmesinde ailenin öncelikleri esastır.
• Aile ve uzman arasında iş birliğine dönük bir güven ilişkisi gereklidir.
• Ailenin kültürel kimliğine, inançlarına, değerlerine ve başa çıkma tarzlarındaki farklılıklara saygı esastır.

BEP içeriğinde belirlenen hedeflere ulaşmada kullanılacak olan öğretim yöntemleri ve materyaller, kısa dönemli hedeflere ulaşmada gerekli olan zamanın başlama ve bitiş tarihleri, öğrenciye sağlanacak ek özel eğitim hizmetlerinin nerede, ne zaman, kimler tarafından ve ne kadar süreyle verileceği, değerlendirmenin hangi yöntemlerle yapılacağı gibi bilgilerin bulunması beklenmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Öğrencinin var olan eğitsel performans düzeyinin belirlenmesi sürecinde öğretmenler gözlem, görüşme, yazılı sınavlar, hata analizi, çalışma örneği analizi, ev ödevleri, ölçüt bağımlı araçlar gibi informal değerlendirme araçlarını kullanarak özel gereksinimli öğrencisinin bir becerideki ustalık derecesini belirlemeyi amaçlar. Performans düzeyi belirleme çoğunlukla informal değerlendirme araçları ile yapılan eğitsel değerlendirme süreci sonucunda gerçekleştirilir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Beslenme biyolojik ihtiyaç grubuna girmektedir.

I.Rutin doktor kontrolleri,

II.Evin ısısı,

III.Aydınlık olması

Üç maddede sağlık kapsamında dikkat edilmesi gereken unsurlardandır.

Çocukların park veya bahçe alanlarında oyun oynaması, çocuğun tanıma ve değerlendirme çalışmalarında belirlenmesi gereken fiziksel etkinlik özelliklerindendir.

Ailenin çocuğu gereğinden fazla yemeye zorlaması, doyma kararının çocuktan alınması çocuğun beslenme kararını etkilemektedir.

I.Daha iyi öğrenebilir,

II.Oynayabilir,

III.Sosyal yaşama ayak uydurabilir,

Üç maddede uyku düzeni iyi olan bir çocuktan beklenen davranışlardır

Ev ziyaretlerinin süresinin 30-60 dakika arasında tutulması yeterli olmaktadır.

I.Çocuğun yaşadığı ev ortamı ve çocuğa uygunluğu (çocuğun kendisine ait odasının, yatağının olup olmaması gibi)
II.Çocuğun kendisine ait eşyalar (kıyafet vb.)
III. Oyuncaklar, kitaplar ve yaş, gelişim özelliklerine uygunluğu

Üç maddede ev ziyaretlerinde gözlenebilecek durumlardır.

I.Yargılayıcı ifadelerden kaçınma
II. Görüşme için uygun bir ortam sağlama ve görüşmelerin kesintiye uğramamasını sağlama
III. Olumlu ve güvene dayalı bir atmosfer sağlama

Yukarıdaki üç madde de bireysel görüşmelerde ilke ve kurallardandır.

Karşısındaki bireyi önemseme ve herhangi bir koşula bağlı olmadan kabul etmektir. Ailenin olumsuz, üzücü, yorucu, acı dolu, korkulu, savunucu, normalden farklı yaşantı ve ifadelerinin yargılanmaması koşulsuz olumlu ilgi ve kabul  aile ile yapılan görüşmelerde sergilenebilecek olumlu iletişim becerileri kapsamındadır

I.Çocuğu en iyi tanıyan kişiler çocuğun aile bireyleridir.
II. Aile, kendisi ve çocuğun geleceğiyle ilgili kararlar alabilen bir yapıdır.
III.Aile hem çocuğun hayatında hem de uzmanlarla ilişkide sürekli olarak yer almaktadır.

Yukarıdaki üç maddede erken eğitim sürecine dayalı aile merkezli felsefenin altındaki temel varsayımlar arasındadır.

Her bir BEP için en az yılda bir kez izleme oturumu yapılmalıdır. Temelde yılda bir kez yapılan BEP değerlendirmesinin, BEP ekibi tarafından yapılması beklenir. Rehber öğretmen bu ekibin bir parçası olduğundan öğrenci gelişiminin değerlendirilmesine katkı sunmak görevlerinden biri olarak değerlendirilebilir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Değerlendirme süreci en genel anlamda; tarama, tanılama, planlama, uygulama, izleme ve değerlendirme aşamalarından geçmektedir. Bu aşamalar birbirini takip etmektedir. Doğru cevap D'dir.

Çocukların gelişimsel değerlendirmelerinin yapılarak sonuçlarının yorumlanması ve izlem programının yapılması önemlidir. Değerlendirme sonuçlarının yorumlanmasında özellikle dikkatli olunması gerekmektedir. Gelişim basamaklarını ve sonuçlarını zekâ ölçmek olarak ele alınmamalıdır. Doğru cevap C'dir.

ABD yasaları gereği, 3 yaşına kadar erken müdahale programlarını gerekli görmekte ve bu yaştan sonra da çocukların kaynaştırma programlarına ya da sadece özel gereksinimli çocukların gittiği okullara gitmesini uygun bulmaktadır.