GELİŞİMSEL YETERSİZLİKLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 5

Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, gerektiğinde zihinsel yetersizliği olan öğrenciye ve devam ettiği sınıfındaki öğretmenine destek özel eğitim hizmetlerinin sağlanması koşulu ile yetersizliği olan bireylerin akranları ile birlikte gene eğitim sınıflarında eğitim görmesine kaynaştırma adı verilir.

Kişisel bakım gereksinimleri, toplumdaki her birey için birincil, başka bir ifadeyle
öncelikli yaşam gereksinimlerindendir. Bu hizmetler aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır:
Tuvalet ihtiyacı ve tuvalet sonrası temizliği
Vücut temizliği (Banyo yapma, el-ayaktırnak bakımı, burun ve kulak temizliği,
istenmeyen tüylerin bakımı)
Ağız ve diş bakımı
Saç ve sakal bakımı
Mensturasyon bakımı
Giyinme/soyunma için gerekli hizmetler

Beslenme hizmetleri (yemek yeme, yemek hazırlama, içecek içme vb.)
Genel temizlik (giysilerinin temizliği, odasının temizliği vb.)

Zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip ailelerin farklı gereksinimleri olabilmektedir ve bu gereksinimlerin karşılanması son derece önemlidir.Bu gereksinimler;

1.Bilgi-eğitim gereksinimi
2. Duygusal destek gereksinimi
3. Bakım gereksinimi
4. Maddi gereksinim

Öz bakım becerileri günlük yaşam becerileri kapsamında olan becerilerdir (Cavkaytar, 1999). Öz bakım becerileri ise bir diğer ifadeyle kişisel bakım becerileri anlamına gelmektedir. Zihinsel yetersizliği olan bireylere öncelikle öğretilmesi gereken temel becerilerdir.

Zihinsel yetersizliği olan bireyler tarafından edinilmesini etkileyen çeşitli etmenler bulunmaktadır. Bu etmenleri aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür:
• Büyük kas becerilerindeki yetersizlikler
• Küçük kas becerilerindeki yetersizlikler
• El-göz koordinasyonunda yetersizlik
• Bilişsel becerilerde yetersizlik ve
• Öğrenme fırsatlarını engelleyecek özellikteki aile tutumları (Varol, 2000).

Doğru cevap B şıkkıdır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Fiziksel yetersizliği iki şekilde sınıflamak mümkündür.Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Doğru cevap A şıkkıdır.

DSM-5 kılavuzunda otizm, (a) sınırlı/yinelenen ilgi ve davranış örüntüleri, (b) sosyal etkileşim ve iletişimde belirgin yetersizliklerle kendini iki boyutta gösteren nöro-gelişimsel bir bozukluk olarak ifade edilmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Otizm spektrum bozukluğunun erken belirtileri:

• 6 ayı geçtiği hâlde başkalarına gülümsememek

• 12 ayı geçtiği hâlde agulamamak, parmakla bir şeyi işaret etmemek ya da ‘bay-bay’ gibi jestleri yapmamak

• 16 ayı geçtiği hâlde tek bir sözcük bile söylememek

• 24 ayı geçtiği hâlde iki sözcüklük basit cümlecikler kurmamak

• Hangi ayda olursa olsun gelişimde gerileme göstermek; örneğin, daha önce söylediği bazı sözleri söylememeye başlamak

OSB’ nin sınırlı ve yinelenen ilgi ve davranışlar boyutunda, nesnelerin ve dilin kullanımındaki normal olmayan davranışlar, aynılıkta ısrarcılık ve rutinlere hiç esneklik olmadan bağlı kalma, çevredeki uyaranlara gereğinden az ya da çok tepkilerde bulunma ve sınırlı/yoğun ilgi alanları yer almaktadır.

Okul öncesi dönemde gözlenen özellikler: • Başkalarının kendisine dokunmasından kaçınmak • Kendini diğer insanlardan soyutlamak • Başkalarının mimiklerini taklit etmemek • Anne-babasının kendisine gülümsemesine karşılık gülümseme davranışı göstermemek • Günlük yaşamda konuşarak iletişim kurmamak • Başkalarının söylediklerini anında ya da gecikmeli olarak papağan konuşması biçiminde tekrarlamak • Kendisine adıyla seslenildiğinde hiçbir tepki vermemek • Etrafındakilerin sıklıkla kullandığı bay-bay yapma ya da öpücük verme gibi jestleri kullanmamak • Kanat çırpma ya da parmak ucunda koşturma gibi tekrarlı davranışlar sergilemek • Oyuncaklarla sıra dışı biçimlerde etkileşmek • Rutinlere aşırı bağlılık göstermek • Beslenmede aşırı seçici olmak • Sıklıkla öfke nöbetleri geçirmek • Bazı seslerden, ışıklardan vb. aşırı rahatsız olmak

OSB’li bireylerde öğretim düzenlenirken ve öğretim yöntemi/sürecine karar verirken sıralanan özellikler akılda tutulmalıdır: a. OSB’den orta ve ileri derecede etkilenmiş olan bireyler normal gelişim gösteren akranlarına kıyasla daha düşük bir hızla öğrenirler. b. OSB’den orta ve ileri derecede etkilenmiş olan bireyler öğrendikleri becerilerin kalıcılığını ve genellenmesini sağlamakta çoğunlukla başarısız olmaktadırlar. c. OSB’den orta ve ileri derecede etkilenmiş olan bireyler ayrı ayrı öğretilen becerileri birleştirmede sorunları vardır