GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE SİYASET - Deneme Sınavı - 6

Herhangi bir değişkenin bir dönemden diğerine gösterdiği artış veya azalış bir niteliksel değişmedir. Makroekonomik değişkenlerin (gelir, enflasyon, işsizlik, gelir dağılımı vb.) birçoğu dönemden döneme (artma ve azalma şeklinde) değişme gösterirler. Doğru cevap E'dir.

Asya-Pasifik Bölgesi için ise 1950’den itibaren uygulanan Colombo Planı bölgedeki tarımsal faaliyetlere İngiltere ve ABD’nin desteğini sağlamayı amaçlıyordu. Doğru yanıt B.

GSYİH, bir ülke içinde belli bir dönemde üretilen nihai mal ve hizmetlerin piyasa fiyatı ile değeri iken; GSMH, bir ülke vatandaşlarının belli bir dönemde ürettikleri nihai mal ve hizmetlerin piyasa fiyatı ile değeridir. Doğru cevap B'dir.

Bir ekonomide kalkınma olmadan ekonomik büyüme gerçekleşebilir. Ancak büyüme olmadan kalkınma olmaz. İktisadi yapının, üretim süreçlerinin teknolojik olarak gelişmesi ve yaşam standardının yükselebilmesi için öncelikle ekonominin büyümesi gerekir. Ekonomi büyümeden kalkınmanın olması çok zordur. Çünkü büyüme olmaz ise toplumda bireylerin bazılarının refahının azaltılması pahasına diğerlerinin yaşam kalitesi iyileştirilecektir. Eğer büyüme olursa pasta büyürken toplumun farklı kesimlerinin pastadan aldığı paylar da artabilir. Doğru cevap E'dir.

Bağlantısızlık hareketi (non-aligned movement), üçüncü dünya ülkelerinin pek çoğunu bir araya getiren bir uluslararası siyasi platform olmuştur. Bağlantısızlar hareketinin başlangıç noktası, 1955 yılında Endonezya’nın Bandung şehrinde toplanan Asya-Afrika Konferansı’dır. Genelde Bandung Konferansı olarak anılır. Yanıt D.

Kalkınma, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin hedefi iken; büyüme, gelişmiş ülkelerin amacını oluşturmaktadır. Çünkü gelişmiş ülkeler mevcut ekonomik yapının ve yaşam standartlarının korunmasına ve sürdürülmesine odaklanmış iken gelişmekte olan ülkeler üretim yapılarını ve yaşam standartlarını gelişmiş ülkeler seviyesine dönüştürme çabasındadırlar. Doğru cevap C'dir.

Brezilya, Hindistan, Çin, Türkiye, Malezya, Endonezya ve Güney Afrika gibi ülkeler bu grupta yer almaktadır. Doğru cevap D'dir.

Küreselleşme sürecinin hem ülkelerin iç yapılarında hem de uluslararası sistemde önemli sonuçlarından biri yönetim anlayışının değişmesi olmuştur. Hiyerarşik yönetim anlayışı yerine zamanla çok boyutlu ve çok düzlemli yönetime yani yönetişime geçilmiştir. Bu bağlamda küreselleşme ile uluslararası sistemin aktörleri çoğalmış, geleneksel egemenlik anlayışı sarsılmış ve yeni bazı uluslararası örgütlenmeler ortaya çıkmıştır. Yönetişim kavramı, bir tarafın diğerini yönettiği bir ast-üst ilişkisi yerine karşılıklı ilişkilerin ön plana çıktığı bir etkileşimler bütününü ifade eder. Birlikte yönetme anlamını taşımaktadır. Yanıt D.

BRICS  ülkeleri Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika'dan oluşmaktadır. Türkiye BRICS ülkesi değildir. Yanıt E.

1945’te Mısır, Suriye, Suudi Arabistan, Irak, Ürdün ve Lübnan tarafından Kahire'de kurulan örgüt Arap Birliği'dir. Yanıt A.

Türkiye ve eski SSCB ülkelerini içine alacak biçimde bölgesel bir iş birliğine gidilmesi fikri 1990 yılında ortaya çıkmış, 1992 yılında İstanbul’da kesinleştirilmiştir. Türkiye, Arnavutluk, Ermenistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan, Yunanistan, Moldova, Romanya, Rusya ve Ukrayna örgütün kurucu üyeleridir. 1998 yılında bölgesel bir örgüte dönüştürülmesi kararlaştırılan KEİ’nin üye sayısı 2004 yılında Sırbistan’ın katılımıyla 12’ye çıkmıştır. Yanıt C.

Üye ülkelerin petrol politikalarını uyumlu hâle getirmeyi ve petrol pazarının istikrarını sağlamayı amaçlayan örgüt OPEC - Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'dür. Yanıt C.

Birden çok ülkede faaliyet gösteren ticari işletmeye çok uluslu şirket adı verilmektedir. Yanıt C.

GSMH, sadece kayıt altına alınmış ekonomik faaliyetleri ölçer. Doğru cevap B'dir.

İnsani Gelişme Endeksi (İGE) üç temel bileşenden oluşmaktadır. Bunlar, uzun ve sağlıklı bir yaşam, bilgiye erişim ve kabul edilebilir bir yaşam standardıdır. Bu temel bileşenlere bağlı olarak üç adet alt bileşen oluşturulmaktadır. Bu çerçevede, doğumda yaşam beklentisinden yaşam süresi beklentisi endeksi, ortalama eğitim süresi ile beklenen eğitim süresinden eğitim endeksi ve satın alma gücü paritesine göre kişi başına GSMH’den (dolar olarak) gelir endeksi hesaplanmaktadır. Bu üç endeksin aritmetik ortalaması ise İGE’yi vermektedir. 

Doğru cevap D'dir.

Gelir dağılımını ölçmek için farklı kriterler kullanılır. En yaygın kullanılan kriter olan Gini katsayısı, 0 ile 1 arasında değerler alır. Sıfır olması, gelir dağılımının eşit olduğunu; bir olması ise gelir dağılımın tam anlamıyla bozuk olduğunu gösterir. Gelişmekte olan ülkelerde Gini katsayısı, yüksektir ve bu da gelir dağılımının bozuk olduğunun göstergesidir. Doğru cevap A'dır.

En yoksul ülke grubu Sahra Altı Afrika'dır (bknz. tablo 3.7). Doğru cevap E'dir.

GSYİH, bir ülke içinde belli bir dönemde üretilen nihai mal ve hizmetlerin piyasa fiyatı ile değeri iken; GSMH, bir ülke vatandaşlarının belli bir dönemde ürettikleri nihai mal ve hizmetlerin piyasa fiyatı ile değeridir.

Kalkınma kavramı, büyümeden daha geniş anlamlı olup az gelişmiş bir toplumda iktisadi yapının dönüşmesinin/dönüştürülmesinin yanında sosyal, kültürel ve siyasal yapıların da değiştirilmesini ifade etmektedir