GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE SİYASET

GSYİH, bir ülke içinde belli bir dönemde üretilen nihai mal ve hizmetlerin piyasa fiyatı ile değeri iken; GSMH, bir ülke vatandaşlarının belli bir dönemde ürettikleri nihai mal ve hizmetlerin piyasa fiyatı ile değeridir. Doğru cevap C'dir.

Temel ihtiyaçlar yaklaşımına göre, iktisadi kalkınma yoksulluğu ortadan kaldırmalı veya en azından azaltmalıdır. Diğer bir ifadeyle, yoksulluk sorununu çöz(e)meyen bir ekonomik büyüme, gerçek anlamda bir kalkınma anlamına gelmemektedir. Dolayısıyla, bireylerin yaşam standardının iyileşmesine yol açmayan bir büyüme, kalkınma olarak kabul edilemez. Gerçek anlamda kalkınmanın olabilmesi için, beslenme, barınma, giyinme, sağlık, temiz su, eğitim ve adil bir gelir dağılımının sağlanması gerekir. Doğru cevap D'dir.

Soğuk Savaşın keskinleştiği 1950 ve 1960’lı yıllardaki geleneksel kalkınma yaklaşımı, iktisadi gelişme, sanayileşme ve ekonomik büyümeyi eşanlamlı olarak ele almıştır. Bu geleneksel görüşe göre, iktisadi kalkınmanın gerçekleşebilmesi için ithal ikamesine dayalı sanayileşme yoluyla sermaye birikiminin hızlandırılması ve GSMH’nin artırılması gerekir. Doğru cevap B'dir.

Makroekonomik özellikler olarak genellikle kişi başına gelirin düşüklüğü, gelir dağılımının bozukluğu, tüketimin yüksekliği ve tasarrufun azlığı, yatırımların azlığı, işsizlik oranlarının azlığı ve belirsizliğin yüksekliği gösterilmektedir. Siyasal kültür ise kurumsal ve siyasal özelliklerden birisidir. Doğru cevap C'dir.

Yapısal işsizlik, iş gücünün yapısıyla (becerilere, mesleklere, sanayilere ya da coğrafi bölgelere göre) iş gücü talebinin yapısı arasında uyumsuzluğun neden olduğu işsizlik türüdür. Ekonomik gelişmeyle birlikte ekonomik yapıda önemli değişiklikler olur. Özellikle ekonomik gelişme ile birlikte talep edilen malların bileşimindeki değişme, mal üretiminde kullanılan üretim faktörlerinin kullanılma oranını da değiştirmektedir. Bu değişme talebin arzdan daha hızlı arttığı sektörlerde ve mesleklerde yapısal işsizliğe neden olmaktadır. Yani yapısal işsizlik, iş gücünün sektörler arasında niteliğini değiştirerek tekrar dağıtılması sırasında ortaya çıkan işsizliktir. Doğru cevap E'dir.

Gelişmekte olan ülkelerin sosyal-beşeri özelliklerine demografik özellikler ve beşeri sermaye yapısı örnek olarak verilmektedir. Belirsizliğin yüksekliği makroekonomik özelliklerden biri iken, kurumsal yapı, siyasal kültür ve ekonomik özellikler ise kurumsal ve siyasal özellikleri ifade etmektedir. Doğru cevap D'dir.

Paul N. Rosenstein-Rodan (1943) tarafından geliştirilen Büyük İtiş Teorisi, az gelişmiş bölgelerin gizli potansiyellerinin harekete geçirilmesinin önemine dikkatleri çekmektedir. Bu kapsamda, ekonominin birbirini tamamlayan birkaç büyük sektöründe aynı anda büyük ölçekli yatırımlar ile başlatılan endüstrileşmenin yaratacağı büyük itiş ile kalkınma başlatılabileceği belirtilmektedir. Ekonominin birkaç önemli endüstrisinde yapılacak olan yatırımlar bu alt sektörler arasında olumlu bir sinerji yaratacaktır. Doğru cevap A'dır.

İkili Ekonomi Teorisi, J.H. Boeke (1953) ve A. Lewis (1966) tarafından geliştirilmiştir. Teori, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde iki farklı üretim ve organizasyon yapısının varlığına dayanır. Doğru cevap B'dir.

Rostow'un Tarihsel Büyüme Aşamaları Teorisi gelişmiş ülkeleri beş aşamaya göre sınıflandırmaktadır. Bunlar; geleneksel, geçiş, kalkışi olgunluk ve kitle tüketim aşamalarıdır. Buna göre olgunluk aşaması toplumun kaynaklarının büyük bir bölümünün modern teknolojilerin yer aldığı alanlarda etkin bir şekilde kullanıldığı uzun ve kuvvetli bir ilerleme devresidir. Doğru cevap C'dir.

Ragnar Nurkse (1952) tarafından geliştirilen Fakirlik Kısır Döngüsü Teorisi, bir ülkeyi yoksulluk durumunda tutan sürecin kısır bir döngüye benzediğini ileri sürer. Teoriye göre, göre az gelişmişlik az gelişmişliğe yol açmaktadır. Doğal olarak bu teoriye göre az gelişmişlikten kurtulmak bu kısır döngünün kırılması ile mümkün olabilir. Fakat kısır döngünün kendiliğinden kırılamayacağı da açıkça görülmektedir. Böyle bir ekonomide kısır döngüden ancak devlet tarafından alınacak önlemlerle çıkılabilir. Doğru cevap B'dir.

Bir ülke içinde belli bir dönemde üretilen nihai mal ve hizmetlerin piyasa fiyatı ile değeri GSYİH ile ifade edilir. Doğru cevap C seçeneğidir

GSMH, bir ülke vatandaşlarının belli bir dönemde ürettikleri nihai mal ve hizmetlerin piyasa fiyatı ile değeridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kalkınma kavramı, büyümeden daha geniş anlamlı olup az gelişmiş bir toplumda iktisadi yapının dönüşmesinin/dönüştürülmesinin yanında sosyal, kültürel ve siyasal yapıların da değiştirilmesini ifade etmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

İthal ikamesi, yurtdışında üretilen ve ithal edilen malların uygulanan koruyucu ve özendirici önlemlerle yurt içinde üretilmesini öngören bir sanayileşme stratejisidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Sürdürülebilir kalkınma, temel çevresel, sosyal ve ekonomik hizmetlerin, bu hizmetlerin dayandığı ekolojik ve toplum merkezli sistemlerin varlığını tehdit etmeksizin, herkese sunulabildiği kalkınma olarak tanımlanabilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

1980’li yıllarda, ulusların gerçek zenginliğinin insan kaynakları olduğu anlayışına dayanan ve bu kaynağın geliştirilmesinin önemini vurgulayan insani kalkınma yaklaşımı popüler olmaya başlamıştır. İnsanı merkez alan bu yaklaşımın temel parametreleri ise, ekonomik kalkınmanın yanında, yaşam kalitesinin iyileştirilmesi, iyi bir eğitimden geçmesi, sağlık hizmetlerine erişimin sağlanması ve uzun bir yaşam süresine sahip olunmasıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kişi başına GSYİH, reel GSYİH’nin ülke nüfusuna bölünmesi ile elde edilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ülkelerin GSMH’sı kendi ulusal para birimleri ile hesaplanmaktadır. Uluslararası karşılaştırmalarda, ulusal para birimi ile hesaplanan GSMH değeri genellikle ABD dolarına çevrilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yapısal işsizlik, iş gücünün yapısıyla (becerilere, mesleklere, sanayilere ya da coğrafi bölgelere göre) iş gücü talebinin yapısı arasında uyumsuzluğun neden olduğu işsizlik türüdür. Ekonomik gelişmeyle birlikte ekonomik yapıda önemli değişiklikler olur. Özellikle ekonomik gelişme ile birlikte talep edilen malların bileşimindeki değişme, mal üretiminde kullanılan üretim faktörlerinin kullanılma oranını da değiştirmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Paul N. Rosenstein-Rodan (1943) tarafından geliştirilen Büyük İtiş Teorisi, az gelişmiş bölgelerin gizli potansiyellerinin harekete geçirilmesinin önemine dikkatleri çekmektedir. Bu kapsamda, ekonominin birbirini tamamlayan birkaç büyük sektöründe aynı anda büyük ölçekli yatırımlar ile başlatılan endüstrileşmenin yaratacağı büyük itiş ile kalkınma başlatılabileceği belirtilmektedir. Ekonominin birkaç önemli endüstrisinde yapılacak olan yatırımlar bu alt sektörler arasında olumlu bir sinerji yaratacaktır. Doğru cevap A seçeneğidir.