GENEL BİYOLOJİ I

Çilek      (Fragaria vesca) bitkisinde olduğu gibi sürünücü bir gövde olarak (stolon) farklılaşabilir.

Tipik bir yaprak temel olarak 4 farklı dokunun bir araya gelmesi ile oluşur. Bunlar epiderma, ksilem (odun                boruları),             floem    (soymuk              boruları)              ve           mezofil tabakasıdır. Epiderma tabakası, yaprağın en        üst tabakasını kaplayan, iç kısımdaki dokuları koruyan ve içerdiği stomalar aracılığı ile gaz alışerişini sağlayan dokudur. Hemen altında yer alan ve klorofil bakımından zengin olan mezofil tabakası ise fotosentezden sorumlu esas bölgedir.

Periant, farklı tipte yapraklardan oluşan iç içe iki halka şeklindedir. Bunlardan en dışta bulunan yapraklara çanak yapraklar (kaliks) adı verilmektedir. Kaliksi oluşturan çanak yaprakların her birine sepal adı verilmektedir. Bu yapraklar, daha içeride bulunan dişi ve erkek organları korumakla görevlidirler. Daha içeride bulunan yapraklar ise genellikle değişik şekil ve renklerde olan taç yapraklardır (korolla). Korollayı oluşturan taç yaprakların herbirine de petal adı verilmektedir.

Fotosentez, bitkilerin kloroplastlarında meydana gelen biyokimyasal reaksiyonlar zinciridir. Kloroplastların iç kısmı bir zar ağı ile kaplanmış durumdadır. Bu zar sistemine tilakoid adı verilir.

Çiçek örtüsü (periant), tipik bir angiosperm çiçeğinde, iç kısımda yer alan dişi ve erkek organları organları koruma görevi üstlenen yapılardır.

Dut (Morus sp.), bileşik meyvelere örnek olarak verilebilir.

Su molekülünün ayrıştırılması sırasında açığa çıkan elektronlar ve protonlar, nikotinamid adenin dinükleti fosfat adı verilen molekül ile birleşerek NADPH adı verilen molekülü oluşturur.

III. RuBP (ribuloz 1,5 difosfat) adı verilen 5
karbonlu molekül, bir CO2 molekülü ile birleşerek 6 karbonlu bir şeker oluşturur.
I. Oluşan bu molekül, 2 adet 3 karbonlu bir molekül olan 3-fosfogliserata (PGA) parçalanır.
II. PGAL molekülünün oldukça önemli bir kısmı tekrar RuBP oluşturulmak üzere yeniden düzenlenir.
IV.Şekerler, polimerizasyona uğratılarak nişasta şeklinde depo edilir.

Kloroplast, bitkilerin yapraklarında ve diğer yeşil bölgelerindeki hücrelerde bulunur ve bünyesinde klorofil molekülünü taşır. Klorofil molekülü, bitkilerde esas olarak fotosentez işlevinin gerçekleşmesini sağlar.  Doğru cevap C'dir.

Bitki hücrelerinde, hücre hacminin oldukça önemli bir kısmını kaplayan vakuol içerisinde su ve bazı biyokimyasal maddeler bulunmaktadır. Bitki hücreleri bu suyun oluşturduğu iç basınç ile (turgor basıncı) şekillerini korurlar. Temel görevi, bitkinin biçimini koruyan turgor basıncını kararlı bir düzeyde tutmaktır. Doğru cevap B'dir.

Epidermanın hemen altında hipoderma adı verilen epiderma-altı bir koruyucu daha bulunur. Daha çok kurak bölgelerde yayılış gösteren bitkilerde kalın olan bu tabakanın esas fonksiyonu su depo etmesidir. Kurak ya da çöl ortamında yaşayan bitkilerde ise, su depo etmeye yarayan ve sukkulent parankima adı verilen bir tip depo parankiması da mevcuttur. Kurak alanlarda yaşayan kaktüs türlerinde (Cactaceae) olduğu gibi, küçülen ve diken halini alan yapraklar bulunur. Crassulaceae ve Cactaceae gibi, çöl ortamında gelişen bitkiler ise CAM (Crassulesean Asit Metabolizması) adı verilen özel bir metabolik yol izlerler. C3 bitkileri daha çok serin ve nemli koşullara adapte olmuşken, C4 ve CAM bitkileri ise daha sıcak ve kurak ortamlara adapte olmuş durumdadır. Nemli ortamda (higrofit) yaşayan bitkilerde stomalar, epiderma hücreleri ile aynı seviyede bulunurken, kurak ortamlarda (kserofit) bitkilerde ise epiderma hücrelerinden daha aşağıda bulunabilir. Doğru cevap B'dir.

Assimileme parankiması, daha çok bitkilerin ışık gören yapılarında bulunmaktadır. İçerdiği kloroplast sayesinde fotosentez yaparak organik madde sentezlemektedir. Yapraklarda bulunan silindirik formda palizat parankiması ve daha yuvarlak formda olan sünger parankiması assimileme parankimasına örnek olarak verilebilir. Doğru cevap D'dir.

Gelişmiş bitkilerde bulunan iletim demetleri temel olarak 2 ana kısımdan oluşmaktadır. Bunlar, ksilem (odun boruları) ve floem (soymuk boruları)'dir. Doğru cevap A'dır.

Temel olarak soymuk boruları; kalburlu borular, arkadaş hücreleri, floem parankiması ve floem lifleri olmak üzere dört kısımdan oluşmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Kök ucundaki büyüme noktalarını sararak onların çevresel etmenlerden zarar görmesini engelleyen koruyucu dokuya kaliptra denir. Doğru cevap C'dir.

Büyüme noktalarında dıştan içe doğru 3 kısım ayırt edilir. dıştan içe sıralanış;

• Dermatogen

• Periblem

• Plerom,

Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'A' seçeneğidir.

Bitkilerin yaşamı boyunca bölünme özelliğini koruyan ve sürekli dokuların kökenini teşkil eden dokuya meristem adı verilir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E' seçeneğidir.

Bölünme yeteneklerini tamamen veya geçici bir süre yitirmiş, belirli bir fonksiyonu yerine getirmek üzere özelleşmiş hücrelerin oluşturduğu dokulara sürekli dokular denir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'C' seçeneğidir.

Bir tohum temel olarak 3 kısımdan oluşur. Bunlar;

Işık tepkimeleri, yapraktaki mezofil hücrelerinde yer alan kloroplastların granalarında meydana gelmektedir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E' seçeneğidir.