GENEL BİYOLOJİ

Genotip ya da genom bir canlının taşıdığı genlerin toplamıdır.

Genin mutasyona uğramamış doğal formu yabani allel olarak nitelendirilir.

Bir ya da daha fazla gen çifti bakımından homozigot olan bireylere, o genin
ifade ettiği karakter ya da özellik bakımından saf soy (arı döl) adı verilir.

Gen: DNA’nın biyolojik bilgiyi ve şifreyi taşıyan, ifade eden, düzenleyen, depolayan, aktaran ve değişebilen en küçük yapısal ve işlevsel bölgesidir.

Modifikasyonlar: Canlının genotipi değişmeksizin sadece fenotipinde, çevresel koşulların etkisiyle olan değişimlerden kaynaklanan bir çeşitlenme sebebidir.

Hermafrodit: Erkek ve dişi organların her ikisini de taşıyan canlıların genel adıdır.

Mendel’in yaptığı dihibrit çaprazlama deneylerinden sonra elde ettiği en önemli bulgu, 2. Mendel Yasası olan “bağımsız dağılım yasası”dır. Bu yasaya göre; “gamet oluşumu sırasında, farklı genlere ait alleler birbirlerinden bağımsız olarak ayrılır ve rastgele dağılarak eşey hücrelerinde bir araya gelirler”.

Hibrit birey: Bir ya da daha fazla heterozigot gen çifti taşıyan organizmadır.

Pleiotropi: Bir genin farklı hücrelerde, birden fazla fenotipik özelliğe etki etmesidir.

Kromozom sayısına göre anöploidi tipleri;
• Monozomi: (2n – 1) homolog kromozom
çiftinden bir kromozomun eksik olması
• Nullizomi: (2n – 2) homolog kromozom
çiftinden her iki kromozomun eksik olması
• Trizomi: (2n + 1) bir kromozomdan iki yerine üç tane olması
• Tetrazomi: (2n + 2) bir kromozomdan iki
yerine dört tane olması durumu şeklinde
ortaya çıkar.

TEMEL GENETİK KAVRAMLAR 

Homolog kromozomlar üzerinde, aynı bölgede bulunan, aynı genetik bilgiyi taşıyan aynı karakterin oluşumundan sorumlu olan ve mayoz bölünme sırasında karşılıklı olarak yer değiştirebilen (homolog rekombinasyon = krossing over yapan) genlere allel genler adı verilir.

 Doğru cevap A şıkkıdır.

TEMEL GENETİK KAVRAMLAR 

Çevresel koşulların fenotipik karakterleri sınırlı ölçüler içinde değiştirmesi olayına modifikasyon adı verilir.

 Doğru cevap A şıkkıdır

TEMEL GENETİK KAVRAMLAR 

Mutasyonlar: Kromozom ya da gen düzeyinde oluşan kalıtsal değişimlerdir. Genetik bilginin anlamının değişmesine, çoğu kez bozulmasına ve genlerde allel çeşitlenmesine neden olur.

DOĞRU CEVAP C şıkkıdır

MENDEL GENETİĞİ VE MENDEL GENETİĞİNDEN SAPMALAR 

Çekinik Letal Genler Homozigot çekinik (resesif) durumda öldürücü etkiye sahip olan genlerdir. Ancak, heterozigot durumda iken ya belirgin bir fenotipik bozukluğa neden olurlar ya da gizli kalıp hiçbir etkileri gözlenmeyebilir. Genin heterozigot olduğu birey, bu özellik bakımından taşıyıcı olarak değerlendirilir. Taşıyıcı bireylerde genin yabani-tip alleli tarafından sentezlenen ürün yeterli olabilmektedir. Bu nedenle de taşıyıcı bireylerde, herhangi bir fenotipik belirti meydana gelmeyebilir. İnsanlarda görülen Orak hücre anemisi, Talasemi, Hemofili ve Kistik fibrozis gibi pek çok genetik hastalığın nedeni de bu tip letal bir allelin, taşıyıcı ebeveynlerden homozigot resesif olarak kalıtılmış olmasıdır. Bitkilerde albinizm de çekinik letal gen etkisi sonucu meydana gelen bir özelliktir. Bitkilere yeşil renk veren ve işlevi fotosentez olan klorofil pigmentinin sentezinden sorumlu genler vardır.

Doğru cevap A şıkkıdır

MENDEL GENETİĞİ VE MENDEL GENETİĞİNDEN SAPMALAR Epistazi Olayları 

Epistazi tipleri ve ortaya çıkan yeni fenotipik oranlar şöyle sıralanabilir:

MENDEL GENETİĞİ VE MENDEL GENETİĞİNDEN SAPMALAR Epistazi Olayları 

Epistazi tipleri ve ortaya çıkan yeni fenotipik oranlar şöyle sıralanabilir:

MENDEL GENETİĞİ VE MENDEL GENETİĞİNDEN SAPMALAR Epistazi Olayları 

Epistazi tipleri ve ortaya çıkan yeni fenotipik oranlar şöyle sıralanabilir:

Gen Mutasyonları 

Gen mutasyonu, bir genin yapısında oluşan değişmelerdir. Gen mutasyonlarının üç tipi vardır. Transisyon: Gen bölgesindeki bir pürin bazının diğer bir pürin bazı (A, G ya da G, A) ile ya da bir pirimidin bazının diğer bir pirimidin bazı (C, T ya da T, C) ile yer değiştirmesi durumudur. Transversiyon: Gen bölgesindeki bir pürin bazının bir pirimidin bazı ile (A ya da G, C ya da T) ya da bir pirimidin bazının pürin ile (C ya da T, A ya da G) yer değiştirmesi şeklinde gerçekleşen mutasyon tipidir. Çerçeve kayması: Gen bölgesinde çoğunlukla sık tekrar eden baz dizilerinin bulunduğu bölgelerde, bir veya birkaç baz çiftinin eklenmesi ya da çıkması ile meydana gelen mutasyon şeklidir.

Doğru cevap A şıkkıdır

Kromozom Mutasyonları Sayısal Kromozom Mutasyonları  

Sayısal kromozom mutasyonları, öploidi ve anöploidi şeklinde gerçekleşebilir. Öploidi Kromozom takım sayısında değişimler meydana getiren mutasyonlardır

Doğru cevap A şıkkıdır.

Kromozom Mutasyonları Yapısal Kromozom Mutasyonları 

 Kromozom aberasyonları olarak da isimlendirilen yapısal değişiklikler, kromatit kollarındaki kırılmalar sonucunda oluşur. Kromozomun yapısında meydana gelen mutasyonlar eşey hücrelerinde meydana gelmişse kalıtımla yavrulara aktarılır. Kırılmanın olduğu yere, kırılma tipine, sayısına ve kırılan parçaların tekrar birleşme özelliğine göre çeşitli mutasyon tipi vardır. Delesyon: Kromozomdan parça kopmasıdır. Kopma kromozomun uç kısmında meydana gelirse terminal delesyon, kromozom içindeki bir bölgede oluşursa interkalar delesyon olarak adlandırılır. Her iki delesyon tipinde de kopan parça mitozda kaybolduğu için genetik madde kaybı söz konusudur. İnversiyon: Kromozomun katlanıp kıvrılma yaptığı bir bölgeden kırılarak, aynı bölgeye ters şekilde tekrar bağlanmasıdır. Duplikasyon: Kromozomun bir kısmında bulunan genlerin kopyalanarak birden fazla sayıda bulunmasıdır. DNA replikasyonu ya da krossing-over sırasında meydana gelen hatalardan kaynaklanabilir. Translokasyon: Homolog olmayan kromozomlar arasında gerçekleşen parça değişimleridir.

Doğru cevap C şıkkıdır.