Turizmin Etkileri

Turizm faaliyetinin gelişimi ve yarattığı etkilere yönelik çalışmalar değerlendirildiğinde; 1960-1970 yılları arasında genel olarak turizmin olumlu ekonomik etkilerinin incelendiği, 1970-1980 yılları arasında çalışmaların yavaş yavaş sosyal, kültürel ve çevresel etkilerindeki olumsuzluğa kaydığı, 1980-1990 yılları arasında turizm endüstrisinin sürdürülebilir büyümeyi sağlayamadığından çalışmaların turizmin yaşam kalitesinde yarattığı olumsuzluklara yöneldiği ve sonuç olarak 1990’lardan günümüze ekonomik perspektifin, sosyal ve çevresel yapıyla bütünleşmesine odaklandığı görülmektedir

• Ödemeler dengesine katkı
  • Gelirleri artırma
  • İstihdama katkı
  • Bölgesel kalkınma
  • Altyapıyı ve üstyapıyı geliştirme

Ülkelerin turizm gelirleri görünmeyen ihracat kaleminde yer almaktadır. Normal şartlarda üretilen ürünler yurt dışına satıldığında, ülkeye döviz girdisi sağlanmakta, bu da ihracat kaleminde yer almaktadır.

Ödemeler dengesine katkının yanında, turizm ülke içindeki gelirlere olumlu etkisi açısından ayrıca değerlendirilmektedir. Turizmin ülke ekonomisindeki gelirleri farklı şekillerde artırma etkisi bulunmaktadır. Bunlar; doğrudan, dolaylı ve uyarılmış gelir getirici etkiler olmak üzere üç ana grupta ele alınmaktadır:

Devletin gelirlerini artırmada dolaylı etkisi, turistlere sağlanan mal ve hizmetlerden alınan vergi ve harçlardan kaynaklanmaktadır. Havaalanı vergi ve harçlarının yanı sıra turistlerin herhangi bir bakkaldan veya marketten kişisel gereksinimlerine yönelik satın aldıkları ürünler de bu kapsamda değerlendirilebilir. B

Turizm sektörü diğer sektörlerden farklı birtakım girdiler almaktadır. Örneğin gelen yerli ve yabancı turistlerin barınma gereksiniminden dolayı inşaat, yeme ve içme gereksinimlerinden dolayı tarım, bu yiyeceklerin depolanması ve hazırlanmasıyla ilgili cihaz ve ekipmanlardan dolayı sanayi ve döviz akışlarının bankalar tarafından sağlanmasından dolayı hizmetler sektöründen (ve ilişkili diğer sektörlerden) doğrudan ve dolaylı olarak girdi sağlamaktadır. Bu faaliyetler ilgili sektörlerin iş hacmini artırarak ekonomide çarpan (çoğaltan) etkisiyle büyümeye neden olmaktadır. Turizm sektörünün faaliyetleri ve harcamaları diğer sektörleri tetikleyerek, ülkedeki genel ekonomik aktiviteyi artırmakta ve bu hareketlilik devletlerin gelirlerine
olumlu olarak yansımaktadır.

Turizmin istihdam üzerindeki etkisi; doğrudan, dolaylı ve uyarılmış istihdam artırıcı etkiler olmak üzere üç ana grupta ele alınabilir:

İstihdamı artırmada uyarılmış etkisidir;
turizm endüstrisinde çalışanlara yönelik hizmet veren işletmelerin sağladıkları istihdamdan kaynaklanmaktadır.

Bazı bölgeler konumları ve iklimleri gereği, tarım veya sanayi gibi sektörlerin gelişmesi için elverişli değildir. Bu gibi bölgelerde tarım yapılsa dahi verimli olmamasından dolayı, yörenin gelişmesi sınırlı kalmaktadır. Tüm bu süreçler az gelişmiş bölgelerde bulunan özellikle genç nüfusun, farklı bölgelere göç etmesine neden olabilmektedir. Turizm bu gibi gelişmemiş veya az gelişmiş bölgelerin kalkınmasında, alternatif bir sektör olabilmektedir.

• Kaçak ve sızıntılar
  • Mevsimsellik sorunları
  • İstihdam sorunları
  • Fırsat maliyeti
  • Enflasyon baskısı
  • Aşırı bağımlılık ve talep dalgalanması

• Aşırı bağımlılık gibi bazı durumlarda uluslararası turizm, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için yeni bir sömürü şekli olarak ortaya çıkabilmektedir.
• Çok uluslu şirketler önemli ayrıcalıklar alarak turizm piyasasında
  önemli bir hâkimiyet kurabilmektedir. Bu şirketler elde ettikleri gelirleri yurt içinde değerlendirmeyerek kazançlarını yurt dışına transfer etmektedir.
  Gelişmekte olan ülkeler belirli aşamaları geçip kendi ulusal yatırımlarını gerçekleştirdikçe, bu gelir transferleri ve kaçaklar azalma eğilimine girmektedir.
• Öte yandan turist hareketliliğinin önemli bir bölümünü, dünyanın önde gelen az sayıda tur operatörü ve booking gibi önemli çevrimiçi (online) satış siteleri gerçekleştirmektedir. Satış işlemini gerçekleştiren bu ana aracı kurumlar, her şekilde elde edilen gelirin bir bölümünü kendi ülkelerine
  aktarmaktadır

Turizm için finansal yatırım ve kaynak sağlanması, fırsat maliyeti sorununu ortaya çıkarmaktadır. Turizm sektörü için yapılan yatırımların, bir başka sektöre
yapılması durumunda elde edilecek olandan daha fayda getirmesi istenmekle birlikte, bu her zaman böyle gerçekleşmeyebilir. Diğer bir ifade ile fayda-maliyet analizinin iyi bir şekilde yapılması gerekmektedir.

Turistik bölgeye olan talebin artması, enflasyonun farklı şekillerde artmasına neden olabilmektedir. Bölgeye gelen turistler ister yerli olsun ister yabancı, genel olarak satın alma düzeyleri bakımından yerel halka göre daha üstün konumdadır. Gelir düzeyi yüksek turistlerin kendi yaşadıkları yerdeki fiyatlara göre daha düşük fiyatla satılan mal ve hizmetlerle karşılaşması, onların tüketimlerini artırabilmektedir. Artan talebe bağlı olarak, turistik bölgedeki iştahlı girişimciler kârlarını artırmak amacıyla ürün ve hizmetlerinin fiyatını artırmakta, bu da enflasyonun yükselmesine neden olmaktadır. Sonuç olarak yörede yaşayan alım gücü zayıf yerel halk için bu fiyat artışları ve ortaya çıkan enflasyon, bölgedeki yaşamı pahalı hâle getirip, günlük yaşamı zorlaştırmakla birlikte, kiraların artması ve barınma maliyetlerinin yükselmesi gibi olumsuzluklara neden olmaktadır.

• Turist sayısı: Turistik bölgeye gelen turistlerin sayısındaki yoğunluk, özellikle turist sayısının bölgede yaşayan yerel halkın sayısını
  geçmesi durumu
  • Konaklamanın süresi: Turistik bölgede gerçekleştirilen geceleme sayısının artışı
  • Turistin kökeni: Turistin etnik kökenin yakınlığı veya uzaklığı
  • Turistin ekonomik özellikleri:Turistin ekonomik düzeyinin yüksek olması veya az olması
  • Turistin etkinlikleri: Turistin turistik bölgede gerçekleştirdiği faaliyetlerin yapısı

Turizmin yarattığı olumlu sosyal
etkiler şu başlıklar altında ele alınabilir:
• Yaşam kalitesinin artması
• Toplumsal bağların güçlendirilmesi
• Kamu hizmetlerinin kalitesinin artması

Turizmin yarattığı olumsuz sosyal etkiler şu başlıklar altında ele alınabilir:
• Sosyal yapıda bozulma
• Suç oranlarının artması

Turizmin turist kabul eden bölge halkı üzerinde yarattığı olumlu etkilerin arasında; yerel sanat ve zanaatlara ilginin artması, geleneksel kültürel faaliyetlerin canlanması, sosyal ve kültürel hayatın canlanması, yöresel mimari dokunun korunması ve yenilenmesi ile estetik ve kültürel değeri olan varlıkların ve alanların korunmasının teşvik edilmesi ele alınabilir.Bununla birlikte yukarıda değinildiği gibi sosyal yapının bir sonucu olarak kültürel etkiler ortaya çıkmaktadır.  Ayrıca; 
olumlu kültürel etkiler şu başlıklar altında ele alınabilir .:
• Kültürel mirasın korunması
• Kültürel değişimin ve hoşgörünün geliştirilmesi

Turizmin yarattığı olumsuz kültürel etkiler şu başlıklar altında ele
alınabilir:
• Kültürler arası çatışma
• Küreselleşme
• Standardizasyon
• Özgünlüğün kaybolmas

Bu kapsamda turizmin yarattığı olumlu çevresel etkiler şu başlıklar altında ele alınabilir:
• Doğal kaynakların korunması
• Arkeolojik alanların ve kültür varlıklarının korunması
• Çevre kirliliğinin azalması ve çevre ile ilgili
altyapının gelişmesi

Turizmin yarattığı olumsuz çevresel etkiler, şu başlıklar altında ele alınabilir:
• Su kaynaklarının aşırı kullanımı
• Arazilerin ve toprağın zarar görmesi
• Trafiğin artması, hava ve gürültü kirliliği
• Katı ve sıvı atıkların artması
• Görüntü kirliliği
• Biyolojik çeşitliliğin azalması
• Arkeolojik alanların ve kültür varlıklarının zarar görmesi