GENEL UYGARLIK TARİHİ

Küreselleşme kavramı 1980’lere doğru Harward, Stanford, Columbia gibi prestijli Amerikan işletme okullarında kullanılmaya başlandı ve yine bu çevrelerden çıkmış bazı iktisatçılar tarafından popüler hâle getirildi. Doğru cevap C’dir.

Siyaset Bilimi, İşletme, Finans, Sosyoloji gibi birçok farklı disiplinin küreselleşme kavramını kendi perspektifleri açısından ele almaları sonucunda, küreselleşmenin birbirinden bağımsız 8 farklı boyutu ortaya konmuştur. Bunlar;  Ekonomik Küreselleşme, Siyasal Küreselleşme, Sosyal Küreselleşme, Teknolojik Küreselleşme, Finansal Küreselleşme, Coğrafi Küreselleşme, Kültürel Küreselleşme ve Ekolojik Küreselleşmedir. Doğru cevap C’dir.

Savaşın Nedenleri

a. Genel Nedenler

Fransız Devrimi’nin yaydığı milliyetçilik düşüncesi,

Bağımsızlık isyanlarının artması,

Devletler arası bloklaşma,

Ham madde ve pazar arayışı,

Silahlanma yarışının hızlanması,

Sömürgecilik

b. Özel Nedenler

Almanya ve İngiltere arasında ham madde ve pazar arayışından kaynaklanan rekabet,

Fransa’nın 1871 Sedan Savaşı’nda Almanya’ya kaptırdığı Alsas Loren’i geri almak istemesi,

Balkanlar’da Avusturya ve Rusya’nın emperyalist emellerinin çatışması,

İtalya’nın Akdeniz’e egemen olma arzusu,

Rusya’nın tarihî emellerine ulaşmak istemesi (Boğazlar-Panslavizm),

Uzak Doğu ve Afrika sömürgelerinde yaşanan rekabet,

Avusturya-Macaristan Veliahdı Ferdinand’ın Saraybosna’da öldürülmesi.

Alman İmparatorluğu birliğini sağladıktan sonra, Alsas-Loren meselesi yüzünden Fransa’nın kendisine karşı bir saldırıya girişebilme ihtimaline karşı ittifaklar aramaya başladı. Bu doğrultuda ilk anlaşma Rusya ve Avusturya-Macaristan imparatorlukları ile yapıldı (Üç İmparator Birliği).

Fransa bu örgütlenmenin öncülüğünü yaptı. Nitekim ilk önce Fransa-Rusya Bağlaşması (1891-1894), arkasından Fransa-İngiltere Dostluk Anlaşması(1904) ve nihayet Rusya-İngiltere Anlaşması ile Üçlü Anlaşma/ İtilaf tamamlanmış oldu.

1. Dünya savaşının ön günlerinde Osmanlı’yı, oluşan bloklara yanaşmaya itti. Kısmen bloklaşan dünyada yalnız kalma korkusu, biraz da yüzyıl başından beri kaybedilen toprakları tekrar kazanma arzusu ile Osmanlı Devleti kendini Almanya’nın yanında buluverdi (2 Ağustos 1914 Osmanlı-Alman İttifakı). İttifakın hemen sonrası genel seferberlik ilan edilerek ordu hazır duruma getirilmeye çalışıldı. Bu arada devlet, tarafsızlığını ilan etti ve Meclis-i Mebusan dağıtıldı.

28 Temmuz 1914’te başlayan Dünya Savaşı 11 Kasım 1918’e kadar 4 yıl 3 ay 14 gün sürdü. Bu hâliyle dönemi itibarıyla tarihin kesintisiz en uzun savaşıydı.

İstanbul Anlaşması 18 Mart -10 Nisan 1915
Taraflar: İngiltere, Fransa, Rusya
Paylaşılması Tasarlanan Alan: İstanbul ve Çanakkale Boğazları ve çevresi savaştan sonra Rusya’ya verilecek.

1: İngiliz ve Fransız Ortaklaşa İşgal Bölgesi, İngiliz İşgalleri;
2: Yunan İşgal Bölgesi, Yunan İşgalleri, Türk-Yunan Cephesi;
3: İtalyan İşgal Bölgesi, İtalyan İşgalleri;
4: Fransız İşgal Bölgesi, Fransız İşgalleri, Türk-Fransız Cephesi;
5: Ermeni İşgal Bölgesi; Ermeni ve Gürcü İşgalleri; Türk-Ermeni Cephesi; 6: İngiliz İşgal Bölgesi

İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI

Savaşın Nedenleri

I. Dünya Savaşı’ndan sonra galip devletlerin dayatmalarıyla oluşan şartları ağır antlaşmalar,

I. Dünya Savaşı sonrası emperyalist çıkarlar doğrultusunda çizilen yeni sınırlar (Milliyet ilkesinin göz önünde bulundurulmaması),

Milletler Cemiyeti’nin barışı koruyacak, savaşı önleyecek yapıya sahip olmaması,

Almanya’nın her fırsattan yararlanarak Versay koşullarını esnetmesi,

İtalya’da faşizmin, Almanya’da nazizmin ortaya çıkışı,

Militarist eğilimlerle birlikte emperyalist düşüncenin de artması (Irkçılık ve saldırganlık),

Avrupa ülkelerinde, Mussolini ve Hitler’e istediklerini vererek yatıştırma politikasının başarısızlığı,

1929 Dünya Ekonomik Bunalımı ve korumacı ekonominin getirdiği yüksek gümrük duvarlarının devletlerarası rekabete ve sürtüşmelere yol açması,

Hitler’in Hayat Sahası (Lebensraum) ve Almanya’yı dünyanın hâkimi yapma çaba ve arzusu (Hâkimiyet hırsı),

 Savaşan tarafların Mihver Devletleri: Almanya, İtalya, Japonya; Müttefikler: İngiltere, Fransa, ABD, SSCB şeklinde bloklaşması.

Kazablanka (Casablanca) Konferansı (14-24 Ocak 1943)

Bu konferans Rooswelt ve Churchill arasında yapıldı. Toplantıya Stalin davet edilmişse de gelemedi. Konferansta şu karar alındı: Rusya üzerideki baskıyı hafifletmek için Sicilya’ya çıkarma yapmak ve Balkanlar’da yeni bir cephe açmak için Türkiye’yi savaşa katılmaya ikna etmek. Konferans, müttefiklerin siyasi birliğini sağlayamamakla birlikte stratejik yönden uyum sağladıkları bir toplantı oldu.

Genel Nedenler
1. Fransız Devrimi’nin yaydığı milliyetçilik düşüncesi,
2. Bağımsızlık isyanlarının artması,
3. Devletler arası bloklaşma,
4. Ham madde ve pazar arayışı,
5. Silahlanma yarışının hızlanması,
6. Sömürgecilik

Alman İmparatorluğu birliğini sağladıktan sonra, Alsas-Loren meselesi yüzünden Fransa’nın kendisine karşı bir saldırıya girişebilme ihtimaline karşı ittifaklar aramaya başladı.

Osmanlı İmparatorluğu Mondros 30 Ekim 1918, Sevr 10 Ağustos 1920

Halkını çok iyi tanıyan Mustafa Kemal, Kongreler yoluyla örgütlenen halkı Sivas Kongresi (4 -11 Eylül 1919)’nde bir araya getirip, İstanbul’un işgali sonrasında Ankara’da açılan yeni Meclis (23 Nisan 1920)’te tek çatı altında birleştirdi.

Türkiye Cumhuriyeti’nin Bağımsızlık Senedi: Lozan Barış Antlaşması

İki dünya savaşı arası dönemin en önemli ekonomik gelişmesi Büyük Buhran adı verilen ve tüm dünya ülkelerini etkileyen ekonomik bunalımdır.

Küreselleşmenin siyasal ayağı çok kısaca ABD’nin siyasal liderliği ve dünya jandarmalığıdır. Ekonomik ayak, küreselleşmede
uluslararası sermayenin egemenliği anlamına gelmektedir, bu bağlamda sanayileşme ve doğurduğu gereksinimler emperyalizmin itici güçlerinden biri olmuştur.

Coğrafi Küreselleşme: Artan iletişim ve ulaşım fikriyle sınırsız dünya fikridir.

Savaşan tarafların Mihver Devletleri: Almanya, İtalya, Japonya; Müttefikler: İngiltere, Fransa, ABD, SSCB şeklinde bloklaşmasıdır.