GIDA GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ - Deneme Sınavı - 9

Doğru yanıt "B" seçeneğidir. KAK’da bulunan komiteler 3 ayrı kategoride görev yaparlar;
1. Yatay komiteler: Tüm gıdalara yönelik olarak genel hususları içeren gıda
güvenliğine ilişkin konular üzerine çalışır.
2. Dikey Komiteler: Özel standartlar, ürün veya ürün gruplarına yönelik standartlar üzerine çalışılır.
3. Bölgesel Komiteler: Bölgesel gıda standartlarının oluşturulmasından sorumlu koordinasyon komiteleridir.

Doğru yanıt "E" seçeneğidir. Kodeks Alimentarius'ta yer alan başlıca ürünler:
• Tahıllar, baklagiller ve bitkisel proteinleri içeren benzer ürünler
• Katı-sıvı yağlar ve ilgili ürünler
• Balık ve balık ürünleri
• Taze meyve ve sebzeler
• İşlenmiş ve hızlı dondurulmuş meyve ve sebzeler
• Meyve suları

• Et ve et ürünleri, çorbalar ve et suları
• Süt ve süt ürünleri
• Şekerler, kakao ürünleri, çikolata ve diğer değişik ürünler
• Baharat ve mutfak bitkileridir.

Doğru yanıt "D" seçeneğidir. Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonu’na bağlı 30 Alt Komisyon gıda kodeksinin hazırlanmasında görev yapmaktadır. Süt ve Süt Ürünleri Komisyonu, Veteriner İlaç Kalıntıları Komisyonu, Balıkçılık ve Su Ürünleri Komisyonu ve Numune Alma ve Analiz Metotları Komisyonu bu kurallar arasında yer almaktadır.

Doğru yanıt "E" seçeneğidir. Bu kapsamda dört Kurul bulunur;
1. Pestisit Kalıntısı Ortak Uzmanlar Kurulu (JMPR)
2. Gıda Katkı Maddeleri Ortak Uzmanlar Kurulu (JECFA)
3. Mikrobiyolojik Risk Değerlendirme Ortak Uzmanlar Kurulu (JEMRA)
4. Özel Beslenme Amaçlı Gıdalar Ortak Uzmanlar Kurulu (JEMNU)

Doğru yanıt "C" seçeneğidir. EFSA’nın başlıca görevleri arasında AB Komisyonuna bilimsel görüşler sunmak; misyonuyla ilgili konularda bilimsel veriler toplamak, analiz etmek, yorumlamak topluma ve ilgili taraflara bilgi sunmak; kriz yönetimine bilimsel destek sağlamak; Birlik içerisinde üniform risk değerlendirme metodolojilerinin geliştirilmesini ve koordinasyonunu sağlamak bulunmaktadır.

Risk değerlendirmesi: Bilimsel temele dayalı olarak tehlikelerin belirlenmesi ve karakterizasyonu, etkinin değerlendirilmesi ve risklerin karakterizasyonunu içeren dört aşamayı içerir. Doğru cevap E'dir.

Gıda güvenliğinin sağlanması açısından gıda zinciri içerisinde gıdaların ve gıda katkı maddelerinin izlenmesi (izlenebilirlik) temel unsurlardandır. Doğru cevap A'dır.

Kodeks Alimentarius Komisyonu (KAK) 'nun  görevi dünyada gıda ile ilgili uygulamaların sağlık ve teknoloji yönünden standartlaştırılmasını sağlamaktır. Kuruluşun amacı, tüm dünya ülkeleri için güvenilir gıda üretiminde kalite ve hijyen kriterlerini belirleyen ve referans doküman olarak kabul edilen “kodeks alimentarius standartlarını” hazırlamaktır. Doğru cevap B'dir.

Dikey Komiteler, Özel standartlar, ürün veya ürün gruplarına yönelik stan-

dartlar üzerine çalışılır. Doğru cevap C'dir.

AB müktesebatıyla uyumlu olan 5996 sayılı Kanun, çiftlikten sofraya gıda güvenliği konseptiyle, birincil üretimden tüketime kadar üretim zincirinin tüm aşamalarının risk esasına dayalı kontrolü ile bitki koruma, yem hijyeni, hayvan sağlığı ve refahını esas alır. Doğru cevap D'dir.

Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği, yine tüketici sağlığının korunması amacıyla hayvansal gıda üreten işletmecilerin uyması gereken özel hijyen gerekliliklerini belirlemektedir. Doğru cevap C'dir.

Kodekste yer alan başlıca ürünler:

Tahıllar, baklagiller ve bitkisel proteinleri içeren benzer ürünler ,Katı-sıvı yağlar ve ilgili ürünleri, Balık ve balık ürünleri, Taze meyve ve sebzeler, İşlenmiş ve hızlı dondurulmuş meyve ve sebzeler ,Meyve suları, Et ve et ürünleri, çorbalar ve et suları, Süt ve süt ürünleri, Şekerler, kakao ürünleri, çikolata ve diğer değişik ürünler, Baharat ve mutfak bitkileri'dir.

Türk Gıda Kodeksi Hazırlama Yönetmeliği’ne göre UGKK toplam yedi üyeden oluşmakta olup üye dağılımı aşağıda belirtilmiştir.

Tarım ve Orman Bakanlığı: 2 üye
Sağlık Bakanlığı: 1 üye
Her iki Bakanlık tarafından seçilen bilim insanı: 1’er üye
Türk Standartları Enstitüsü: 1 üye

Doğru cevap B'dir.

AB mevzuatı risk esasına dayalı “çiftlikten-sofraya” gıda güvenliği anlayışıyla, hayvan sağlığı ve refahını, bitki sağlığını ve yem hijyenini güvence altına almaktadır. Bu düzenleme başta EFSA olmak üzere Hızlı Alarm Sistemi, acil durum ve kriz yönetimi prosedürleri ve araçları oluşturur. Doğru cevap E'dir.

Ülkemizde temel çerçevesi Kodeks Alimentarius Komisyonu tarafından belirlenen prensipler ışığında gıda kodekslerini hazırlayıp, yayımlayan kuruluş; Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonu'dur. Doğru cevap C'dir.

Günümüzde 110 binden fazla mantar türü belirlenmiş olup, bunlardan yaklaşık 350 türün toksijenik olduğu ve bunların 300’ünün mikotoksin sentezlediği belirlenmiştir. Çok sayıda toksijenik mantar türü ve mikotoksin çeşidi bulunmasına karşın içlerinden yalnızca 12 mantar türünün oluşturduğu yaklaşık 20 mikotoksin insan ve hayvan sağlığını tehdit eder.

İnsektisit: Böcek öldürücü.

Mikroorganizmaların gelişme ve üremelerini etkileyen önemli bir iç faktör olan pH değeri, hidrojen iyonları (H+) konsantrasyonunun negatif logaritması olarak tanımlanır. pH değeri 0 ile 14 arasında değişir ve pH 7 ile 0 arasındaki değerler asitliğin, pH 7 ile 14 arasındaki değerler ise alkaliliğin göstergesidir. Mikroorganizmalar gıdaların pH değerinden etkilenmekte ve aynı zamanda metabolik aktiviteleri sonucu oluşan yan ve son ürünler ile gıdaların pH değerini de değiştirebilmektedir.

Salmonella, Enterobacteriaceae familyasında, Gram negatif, çubuk formunda, sporsuz, S. Pullorum ve S. Gallinarum hariç hareketli, fakültatif anaerob, katalaz, H2S, nitrataz pozitif, oksidaz, indol ve üreaz negatiftir.

Yalnızca insanda infeksiyon oluşturan serotipler; tifo ve paratifoya neden olan S.Typhi, S. Paratyphi A ve S. Paratyphi C’dir. Yalnızca hayvanda infeksiyon oluşturan serotipler; kümes hayvanlarında S. Gallinarum, sığırlarda S. Dublin, atlarda S. Abortus-equi, koyunlarda S.Abortus-ovis ve domuzlarda S.Choleraesuis’tir.