GÖÇMEN VE SIĞINMACILARLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 6

Gidilen yol ve süre, sığınmacıların göç sırasında sağlıklarını olumsuz etkileyen risk etmenlerinden biridir.

Kültürel etkileşim hipotezi göçmenlerin göç ettikten sonra sağlık durumlarında olumsuz yönde değişimler olacağı varsayımına dayanır. Bu hipoteze göre, koruyucu sağlık davranışları olan bazı göçmenler, özellikle Batı toplumları ile etkileşim sonucunda sağlıksız davranışlara yönelmektedir.

Borderline kişilik bozukluğu ve şizofreni, göçe bağlı oluşan sağlık sorunları arasında değildir.

Verilen sağlık sorunlarının hepsi, öne çıkan sorunlar arasındadır.

Sağlığı temel bir insan hakkı olarak gören yaklaşım ise, sağlık hakkının insan onuruna yaraşır bir yaşam için temel bir insan hakkı olduğunu kabul eder. Bu yaklaşıma göre sağlık hakkı sağlıklı bir yaşam için gerekli olan güvenli içme suyu, yeterli temizlik, güvenli yiyecek, yeterli besin ve konut, sağlıklı çalışma ve çevre koşulları, sağlık ile ilgili eğitim ve bilgilendirme ve cinsiyet eşitliğini kapsamaktadır.

Sağlık hakkının gerçekleştirilmesi için Sözleşmeye Taraf Devletlerin almaları gereken tedbirler şunlardır:

• Mevcut doğum oranının ve bebek ölümlerinin düşürülmesi

• Çocukların sağlıklı gelişmelerinin sağlanması

• Çevre sağlığını ve sanayi temizliğini her yönüyle ileriye götürme

• Salgın hastalıkların, yöresel hastalıkların, mesleki hastalıkların ve diğer hastalıkların önlenmesi, tedavisi ve kontrolü

• Hastalık halinde her türlü sağlık hizmetinin ve bakımının sağlanması için gerekli şartların yaratılması.

BM’in göçmenlere yönelik hükümler ihtiva eden, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmesi, Kişisel ve Siyasal Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmesi, Çocuk Haklarına İlişkin Sözleşmesi, Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Sözleşmesi, Irk Ayrımcılığının Her Türlü Şeklinin Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Sözleşmesi, Mültecilerin Statüsüne Dair Sözleşmesi ve Vatansızların Statüsüne Dair Sözleşmesinde de doğrudan veya dolaylı bir şekilde sağlık hakkının korunmasına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi uluslararası bir belgedir.

Bu bağlamda devlet tarafından yerine getirilmesi gereken sorumluluklar şu şekilde sıralanabilir:

• Devlet yeterli sayıda kurum ve kuruluş ile sağlık hizmet vermeli ve sağlık programları geliştirmelidir.

• Devlet sağlık kuruluşlarının, ilaçların ve sağlık hizmetlerinin herkes için erişilebilir olmasını sağlamalıdır.

• Devlet bütün sağlık kuruluşlarının, ilaçların ve sağlık hizmetlerinin tıbbi etik kurallara uygun, kültüre, cinsiyet ve yaşa göre hassas olmasını sağlamalıdır.

• Devlet sağlık kuruluşlarının, ilaçların ve sağlık hizmetlerinin bilimsel ve tıbbi olarak uygun ve iyi kalitede olmasını sağlamalıdır.

Göçmen ve sığınmacıların sağlık hizmeti alma konusunda yaşadıkları sorunlar şu şekilde sıralanabilir:

• İlaç ve tedavi masraflarını karşılayamama

• Sağlık hizmetlerinden nasıl yararlanacağını bilememe

• Dil güçlüğü nedeniyle hastalıkla ilgili derdini anlatamama

• Sağlık kontrollerini düzenli olarak yaptıramama

• Karşı cinsten sağlık görevlisine şikâyetlerini rahat ifade edememe gibi kültürel tutumlar

• Ruh sağlığı tedavisi ya da psikolojik tedavi aldığına ilişkin etiketlenme korkusu

• Yasal olmama ve yasal statüde çalışmama nedeniyle sağlık çalışanları tarafından yetkililere bildirilme korkusu

• Çoğu ulusal sağlık sisteminin geçici göçmenler ya da vatandaş olmayanlar için yalnızca acil sağlık hizmetlerini karşılaması nedeniyle göçmen ve sığınmacıların özellikle anne ve çocuk sağlığı hizmetleri gibi koruyucu sağlık hizmetlerinden yararlanamaması.

Sağlık hizmetlerinden nasıl yararlanacağının bilinmemesi Göç Öncesinde Sığınmacıların Sağlıklarını Olumsuz Etkileyen Risk Etmenleri arasınd ayer almaz.

Sosyal destek, roller ve sosyal ağların bozulması Göç Sırasında Sığınmacıların Sağlıklarını Olumsuz Etkileyen Risk Etmenleri arasında yer almaz.

Çevresel kirlilik, İnsani Krizler Kapsamında Mülteci ve Sığınmacıların Yaşadıkları Beslenme Sorunlar arasında yer almaz.

Göçmen Kadınların Üreme Sağlığı ile İlgili Yaşadıkları Sağlık Sorunları

Sağlığı temel bir insan hakkı olarak gören yaklaşım; sağlık hakkının insan onuruna yaraşır bir yaşam için temel bir insan hakkı olduğunu kabul eder. Bu yaklaşıma göre sağlık hakkı sağlıklı bir yaşam için gerekli olan güvenli içme suyu, yeterli temizlik, güvenli yiyecek, yeterli besin ve konut, sağlıklı çalışma ve çevre koşulları, sağlık ile ilgili eğitim ve bilgilendirme ve cinsiyet eşitliğini kapsamaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Göçmen ve sığınmacıları da içine alan bir çerçeve çizerek sağlık hakkına sahip olduklarını vurgulayan bildirge İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'dir. Doğru yanıt A'dır.

Sosyal Yardım ve Dayanışma Fonu Yönetmeliği, Türkiye’de sağlık hakkının en temel hukuki dayanaklarından olan bir yönetmelik değildir. Doğru yanıt E'dir.

Suriye’den gelen sığınmacılar Geçici Koruma Yönetmeliği kapsamında korumaya alınmıştır. Doğru yanıt A'dır.

Yayınlanan genelge ve yönetmelikler çerçevesinde geçici koruma altındaki Suriyelilere sunulan sağlık hizmetleri mevcut durumda üç ana başlık altında toplanabilir:
• Sınırdan yaralı olarak alınan Suriyelilere sunulan 112 Acil Sağlık Hizmetleri
• Geçici barınma merkezlerinde ve dışında sunulan Temel ve Koruyucu Sağlık Hizmetleri
• İkinci ve üçüncü basamak hastanelerde sunulan sağlık hizmetleri.

Doğru yanıt C'dir.

Mülteci ve sığınmacıların içinde ilaç ve tedavi için payına düşen harcamaları yapamayanlar bu grubun % 64.5 oluşturmaktadır. Doğru yanıt D’dir.