GÖÇMEN VE SIĞINMACILARLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 7

Sığınmacıların göç öncesinde sağlıklarını olumsuz etkileyen risk etmenleri şunlardır:

Kendi ülkelerindeki ekonomik, eğitim ve meslek durumunun olumsuz olması,
Siyasi durumlar,
Sosyal destek, roller ve sosyal ağların bozulması,
Ülkesini terk etmeden önce tecavüz, işkence, savaş, tutukluluk, cinayet,fiziksel yaralanma, soykırım gibi travmatik yaşantılar ya da tanıklıklar,
Geçmiş kayıplar.

Somon taraf tutma etkisi, yurt dışında doğan kişilerin ölmek için anayurtlarına dönme eğilimi ile ilişkilidir.

Uluslararası raporlara göre sığınmacı ve mültecilerin sağlık sorunları arasında en çok öne çıkanlar şunlardır:
• Vitamin yetersizliği, anemi, istenmeyen/riskli gebelik, düşükler, doğum komplikasyonları, çocuklarda gelişme geriliği, kronik hastalıklar ve komplikasyonları, ishal, sıtma, menenjit, tifo vb. bulaşıcı hastalıklar
• Aşı ile önlenebilecek kızamık, tüberküloz, hepatit benzeri hastalıklar
• HIV/AIDS dâhil cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar

• Fiziksel şiddet yaralanmaları, cinsel istismar
• Depresyon, kaygı bozuklukları, tükenmişlik, uyku bozuklukları, uzamış yas, travma sonrası stres bozukluğu gibi ruhsal sorunlar
• Diş sağlığı sorunları

Sığınmacı ve mültecilerin ruhsal sağlık sorunları arasında;
Bunaltı
Depresyon
Psikosomatik belirtiler
Uyku düzensizliği
Dikkat eksikliği
İntihar
Agorafobi
Travma sonrası stres bozukluğu gibi sorunlar yer almaktadır.

Sağlığı temel bir insan hakkı olarak gören yaklaşım, sağlık hakkının insan onuruna yaraşır bir yaşam için temel bir insan hakkı olduğunu kabul eder. Doğru cevap A'dır.

Maddelerin tamamı BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi’ne göre sağlık hakkının gerçekleştirilmesi için Sözleşmeye Taraf Devletlerin almaları gereken tedbirlerdir. Doğru cevap E'dir.

Devlet sağlık kuruluşlarının, ilaçların ve sağlık hizmetlerinin bilimsel ve tıbbi olarak uygun ve iyi kalitede olmasını sağlamalıdır. Doğru cevap C'dir.

BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi uluslararası bir düzenlemedir. Doğru cevap E'dir.

Acil sağlık hizmeti alma hakkına sahiptirler, hatta çoğu ulusal sağlık sistemi geçici göçmenler ya da vatandaş olmayanlar için yalnızca acil sağlık hizmetleri sunar. Doğru cevap D'dir.

Kendi ülkelerindeki ekonomik, eğitim ve meslek durumunun olumsuz olması göç öncesinde sığınmacıların sağlıklarını olumsuz etkileyen risk etmenlerindendir, diğer seçenekler göç sırasında ortaya çıkan olumsuz etmenlerdendir. Doğru cevap A'dır.

HIV/AIDS göçmen ve sığınmacıların yakalanma riskleri yüksek olan bulaşıcı hastalıklardandır, diğer seçenekler yine yakalanma riski yüksek olan bulaşıcı olmayan hastalıklardandır. Doğru cevap E'dir.

Doğru cevap E'dir.

Göçmen kadınlarda ölü doğum hızları ve bebek ölüm hızları daha yüksektir. Doğru cevap C'dir.

Agorafobi göçmen ve sığınmacıların göç sonrasında yaşadıkları ruh sağlığı sorunlarındandır. Doğru cevap B'dir.

Sağlığı temel bir insan hakkı olarak gören yaklaşım, sağlık hakkının insan onuruna yaraşır bir yaşam için temel bir insan hakkı olduğunu kabul eder. Bu yaklaşıma göre sağlık hakkı sağlıklı bir yaşam için gerekli olan güvenli içme suyu, yeterli temizlik, güvenli yiyecek, yeterli besin ve konut, sağlıklı çalışma ve çevre koşulları, sağlık ile ilgili eğitim ve bilgilendirme ve cinsiyet eşitliğini kapsamaktadır. İş olanakları bu kapsamda sayılamaz.

Bu anlamda yapılan ilk düzenleme, sağlığın ilk kez bir hak ve ödev olarak tartışılmaya başlandığı İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ile yapılmıştır.

Göçmen, mülteci ve sığınmacıların sağlık hakları konusunda hükümler içeren düzenlemelerden ilki, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) ile bu kanuna uygun olarak yürürlüğe konulan Geçici Koruma Yönetmeliği (GKY) dir.

Mültecilerin hukuki durumlarını düzenlemek üzere BM tarafından 1951 yılında imzaya açılan Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Sözleşmesi’ni Türkiye coğrafi çekinceler ile kabul etmiş olduğundan Türkiye’de sadece Avrupa ülkelerinden gelen sığınmacılar mülteci statüsüne alınmaktadır. Bu nedenle Suriye’den gelen sığınmacılar Türkiye’de mülteci başvurusu yapamamaktadır.

Geçici koruma altındaki sığınmacıların acil ve zorunlu haller dışında özel sağlık kuruluşuna doğrudan başvurmaları mümkün değildir.

Verilen seçeneklerin hepsi göçmenlerin sağlığını etkiler, ancak WHO’ya göre göçmenlerin sağlığını belirleyen en önemli etkenlerden biri yoksulluktur. Zira göçmenlerin pek çoğu göç ettikleri ülkenin vatandaşlarına göre ekonomik açıdan daha dezavantajlı konumdadır.