HALK HİKAYELERİ - Deneme Sınavı - 8

Bahsedilen kahraman,  sevdiği erkek olan Ercişli Emrah'a kavuşmak için bahaneler yaratan Selvi Han'dır. Cevap A şıkkıdır.

Kavuşamayan ünlüler a şıkkında doğru olarak verilmiştir.  Cevap A şıkkıdır.

Bahsedilen eser Arzu ile Kamber adlı halk masalına aittir. Cevap A şıkkıdır.

Diğerleri de hikayenin kahramanlarıdır ama cevap A şıkkıdır.

Zengin bir padişahın çocuğu yoktur, bu sebepten üzüntüsü hiç bitmemektedir. Padişah, pek çok yöntemi denemesine rağmen çocuğu olmaz. Padişahın lalasının da derdi aynıdır. Bu ikili gamlarını, üzüntülerini dağıtmak düşüncesiyle sık sık şehir dışına yaptırdıkları bahçeye giderler ve orada üzüntülerini gidermeye çalışırlar, ancak bütün çabalar boşunadır. En son çare olarak yapacakları bir şey kalmıştır, o da kıyafet değiştirerek gezintiye çıkmaktır. Padişah ve lalası bir süre yolculuk yaptıktan sonra bir dervişle karışılaşırlar. Derviş, padişah ve lalasının sıkıntılarını bildiğinden onlara koynundan çıkardığı bir elmayı verir
ve bunu eşleriyle birlikte yemelerini, zamanı gelince çocuklarının olacağını söyler ve gözden kaybolur. Gerçekten de dokuz ay sonra padişahın bir kızı ve lalanın da oğlu olur olur. Yani hikaye çocuksuzluk motifi üzerine kuruludur.Cevap A şıkkıdır.

Saim Sakaoğlu ve Ali Berat Alptekin tarafından hazırlanmıştır. Cevap A şıkkıdır

Hikaye başlangıç itibariyle Türk ve dünya masalları arasında çok yaygın Üç Turunçlar’ın temel motifi olan “ihtiyar kadının testisinin kırılması” üzerine onun “üç turunçların hışmına uğrayasın” şeklindeki bedduasıyla başlamaktadır. Cevap C şıkkıdır.

Diğerleri Ercişli Emrah ile Selvi Han hikayesinin kahramanlarıdır. Cevap E şıkkıdır.

Wilhelm Radloff'a aittir. Cevap B şıkkıdır.

Araştırıcıların büyük çoğunluğu hikâyenin doğuş yeri olarak Doğu Anadolu’yu ve
Azerbaycan’ı göstermektedir. Diğer Türk Cumhuriyetlerinde de bilinir ancak doğuş yeri olarak sorulduğu için cevap D şıkkıdır.

Hem sözlü kaynakta anlatmaları, hem de yazılı kaynaklarda nüshaları olan Ercişli Emrah ile Selvi Han hikâyesi, Türkiye’nin dışında; Azerbaycan, Türkmenistan ve Balkanlarda da bilinmektedir. Araştırıcıların büyük çoğunluğunun kanaatine göre hikâyenin doğuş yeri Doğu Anadolu Bölgesidir. Ercişli Emrah ile Selvi Han hikâyesi, XVII. yüzyılda yaşamış olan Ercişli Emrah ile Selvi Han’ın hayatı etrafında oluşmuştur.

Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap A şıkkıdır.

Hem sözlü kaynakta anlatmaları, hem de yazılı kaynaklarda nüshaları olan Ercişli Emrah ile Selvi Han hikâyesi, Türkiye’nin dışında; Azerbaycan, Türkmenistan ve Balkanlarda da bilinmektedir. Araştırıcıların büyük çoğunluğunun kanaatine göre hikâyenin doğuş yeri Doğu Anadolu Bölgesidir. Ercişli Emrah ile Selvi Han hikâyesi, XVII. yüzyılda yaşamış olan Ercişli Emrah ile Selvi Han’ın hayatı etrafında oluşmuştur.

Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap B şıkkıdır.

Hikâye üzerinde Türkiye’de Muhan Bali (1973) tarafından hazırlanmış olan bir doktora tezi vardır. Ercişli Emrah’ın âşıklık ve hikâyecilik yönlerini ise Saim Sakaoğlu (1987) ve Ali Saracoğlu (1999) değerlendirmişlerdir. Ercişli Emrah ile Selvi Han hikâyesinin bibliyografyası ise Saim Sakaoğlu ve Ali Berat Alptekin tarafından hazırlanmıştır.

Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap C şıkkıdır.

A, B, C ve E şıklarındaki karakterler Ercişli Emrah ile Selvi Han hikayesinin karakterleri iken; D şıkkındaki Smayıl Karaca Oğlan ile İsmikan Sultan hikayesinin karakteridir. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Aslında Karaca Oğlan ile İsmikan Sultan hikâyesi de Kerem ile Aslı hikâyesinde olduğu gibi din farklılığı üzerine kurulmuştur.

Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.

Kerem ile Aslı hikâyesi Türkiye’nin dışında, bütün Türk Cumhuriyetleri ve topluluklarında bilinmektedir. Halk arasında anlatıldığı gibi belli bir süreden beri de yazılı kaynaklarda görülmektedir. Araştırıcıların büyük çoğunluğu hikâyenin doğuş yeri olarak Doğu Anadolu’yu ve Azerbaycan’ı göstermektedir.

Bu bilgiler dahilinde doğru cevap A şıkkıdır.

Kerem ile Aslı hikâyesi üzerinde Türkiye’de özellikle Şükrü Elçin (1949, 1999) ve Ali Duymaz (2001) çalışmıştır.

Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap B şıkkıdır.

Hikâyenin Azerbaycan anlatmalarının geniş bir coğrafyaya yayıldığını görüyoruz. Gence’den başlayan yolculuk Gürcistan, Tiflis, Erzurum, Sultan Dağı, Balı Çay, Kars, Doğu Beyazıt, Altu (Oltu), Van, Erdehan (Ardahan), Nelrud (Nemrut), Alvız ve Erzurum Dağı’ndan sonra Kayseri’ye ulaşmaktadır. Kayseri’den tekrar doğuya doğru başlayan yolculuk Halep şehrinde Kerem’in yanmasıyla son bulmaktadır.

Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap C şıkkıdır.

A, B, C ve E şıklarındaki karakterler Kerem ile Aslı hikayesinde adı geçen karakterlerdir. Ancak D şıkkındaki Hoca Maksud, Aşık Garip hikayesinin karakteridir. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Âşık Garip hikâyesi, Türkiye, Balkanlar, Azerbaycan (Kuzey ve Güney), Türkmenistan, Özbekistan ve Doğu Türkistan’da hem yazılı, hem de sözlü kaynaklarda bilinmektedir. Hikâyenin yukarıda sözü edilen ülkelerde pek çok baskısı yapılmıştır. Bazı araştırıcılara göre hikâyenin çıkış yeri Azerbaycan’dır. Daha sonra doğuya (Türkmenistan, Özbekistan, Doğu Türkistan) ve batıya (Türkiye, Balkanlar) yayılmıştır.

Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.