HALK SAĞLIĞI - Deneme Sınavı - 6

Cevap için sayfa 150'deki 6.2 nolu tabloya bakınız.

Izgara ve yağ tutucular fiziksel yöntemlerdendir.

Aktif çamur biyolojik yöntemlerdendir.

Flokülasyon kimyasal yöntemlerdendir.

Azot giderme ise ileri arıtım yöntemleri arasındadır.

Hava kirliliği genel olarak evsel ısınma ve taşıtlar, endüstrileşme, plansız şehirleşme endüstrilerin yer seçiminde yapılan hatalar ve endüstri emisyonlarının kontrolsüz şekilde atmosfere salınmasından kaynaklanmaktadır.

Kükürt Oksitler:Hava kirlenmesine neden olan kükürt bileşiklerinin en önemlisi kükürt dioksittir. Atmosferdeki kükürt dioksitin büyük kısmı SO3 e yükseltgenir ve suda çözünerek sülfürik asite dönüşür.

Asit yağmuru: Atmosferdeki pH, karbondioksitin meydana getirdiği karbonik asitten dolayı 5,6-7 arasındadır.Bu durum, asit yağmurları sırasında 5-6 aralığına düşmektedir. Asit yağmurlarına, azot oksitler ve kükürt oksitler neden olmaktadır.

Sıcaklık değişimleri sayesinde düşey hava hareketleri oluşarak ısınan hava yükselir ve
onun yerini soğuk hava alır. Bu durumun tersine yerden yükseldikçe sıcaklığın artması
olayına “inversiyon” denir.

Azot Oksitler: Azot oksitler NO ve NO2 gazlarıdır. Azot oksit renksiz ancak toksik, NO2
ise renksiz ve oldukça pis kokulu toksik bir gazdır. Azot monoksit gazı oksijen ile yükseltgenerek NO2 gazına dönüşür. Canlılar için oldukça toksik olan azot dioksit gazının atmosferden uzaklaşması ancak nitrik asite dönüşme ve yağışla yeryüzüne inmesiyle olur.

Su damlaları dışında atmosferde bulunan çok küçük sıvı damlaları ve katı parçacıklara
“partikül” denir. Partiküller, kaynağına ve tane boyutuna göre sınıflandırılırlar. Bunlar:
• İnce tozlar (dust),
• Kimyasal dumanlar (füme),
• Kimyasal buharlar (mist),
• Yanma dumanları,
• Sprey ve
• Canlı partiküllerdir.

Piroliz: Katı atıkların dış etkenlerden bağımsız olarak kendi kendine termik olarak ayrışmasını  kapsamaktadır.

Yakma: Yanabilir katı atıkların yüksek sıcaklıkta yakılarak inert atıklar hâline getirilmesi yöntemidir.

Düzenli Depolama: Diğer katı atık yöntemlerinin aksine nihai bir uzaklaştırma yöntemidir.

Kompostlaştırma: Organik atıkların biyokimyasal olarak ayrıştırılması ve toprak iyileştirici olarak kullanılabilecek hâle dönüştürülmesi işlemidir.

Alıcıyı koruma: Bir gürültüden korunma yöntemidir.

Hidrolik, güneş, rüzgar ve jeotermal başta olmak üzere yenilenebilir enerji kaynakları;
temiz yakıt olmaları ve fosil yakıtların tükenmeleri sebebiyle geleceğin enerji kaynakları
olarak görülmektedirler. Günümüzde tüketilen enerji kaynakları dünya enerji gereksiniminin çoğunluğunu karşılayan kömür, petrol ve doğal gazdır. Bunun dışında nükleer, hidroelektrik, odun, bitki, hayvan atıkları gibi biyokütleler ve yenilenebilir enerji kaynaklarının da kullanımı mevcuttur.

Etin bileşiminde; protein, yağ, mineraller ve vitaminler bulunur. Etlerin protein miktarı ve protein kalitesi yanında bünyesinde bulunan demirin vücutta kullanılabilirliği de yüksektir. Beslenmemizde önemli yeri olan ve proteinlerinin %100’ünün vücut proteinlerine dönüştüğü yumurta, protein kalitesi en yüksek besindir.

Öncelikle Tablo 7.8’den vücut yüzeyi (m² ), Tablo 7.9’dan bazal metabolizma hızı standartları belirlenir ve 1 saatlik uykudaki, ardından da 10 saatlik uykudaki enerji harcaması hesaplanır:

Vücut yüzeyi = 1,91 m² (Tablo 7.8), 

Bazal metabolizma hızı = 36,2 kcal /m² /saat (Tablo 7.9))

36,2 kcal / m² / saat x 1,91 m² = 69,1 kcal/ saat

69,1 kcal / saat x 10 saat = 691 kcal harcar.

Egzersiz tiplerini; aerobik egzersizler ve kuvvetlendirme egzersizleri oluşturur. Aerobik egzersizler; büyük kas gruplarının katıldığı sürekli, ritmik ve dinamik egzersizlerdir. Aerobik egzersizler kalp ve akciğerlere yüklenerek onların daha fazla çalışmasını sağlarlar. Yürüme, koşma, merdiven çıkma, bisiklete binme, dans etme ve yüzme gibi aktiviteler; maksimum oksijen tüketimini arttıran aerobik egzersiz türleridir. Kuvvetlendirme egzersizleri ise direnç uygulayarak kas kuvvetini ve dayanıklılığını arttırmak amacıyla yapılan egzersizlerdir.

Stres, sağlığı etkileyen davranışsal özelliklerden biridir. Doğru cevap C'dir.

Üreme sağlığı hem kadını hem de erkeği ilgilendirir. Doğru cevap A'dır.

Partikül kirleticilerin arıtımında kullanılan yöntemler; çökeltim odaları, siklonlar, ıslak toz tutucular, torba filtreler ve elektrostatik toz tutuculardır. Bunun dışında gaz hâlindeki kirleticiler, adsorpsiyon, sıvı içerisinde çözme ve diğer katalitik yakma gibi yöntemler kullanılmaktadır.

Çalışanların gürültüye maruz kalmaları sonucu oluşabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden, özellikle işitme ile ilgili risklerden korunmaları için asgari gereklilikleri belirlemek amacıyla 28.07.2013 tarihinde Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmasına Dar Yönetmelik 28721 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmelik, 20.06.2012 tarihli ve 6331 sayılı Is Saglıgı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki iş yerlerinde uygulanır.

Pirolz; hava kirlenmesinin önlenmesi, faydalı nihai ürünlerin elde edilmesi, katı atık hacmini azaltarak deponi sahalarının ömrünü uzatması sebebiyle tercihedilen güncel bir katı atık uzaklaştırma yöntemidir. Katı atıkların dış etkenlerden bağımsız olarak kendi kendine termik olarak ayrışmasını kapsamaktadır.

Dengeleme havuzları, atık sularda bileşimin homojenleşmesi, şok yüklemelerde sistemin zarar görmemesi ve atık su debisinin düzenlenmesi için havuzlardır.

“İş sağlığı” kavramı Uluslararası Çalışma Örgütü ve Dünya Sağlık Örgütü uzmanlar komitesi tarafından “çalışanların sağlığını ve çalışma kapasitesini koruma ve geliştirme, çalışma ortamını ve yapılan işi geliştirme ve işyerlerinde sağlık ve güvenliği destekleyen yönde iş organizasyonu ve çalışma kültürünü geliştirme” şeklinde tanımlanmıştır. Çalışanın malını korumak bu alanda değerlendirilmemektedir. Doğru cevap D'dir.

Sosyal bilimler ile çalışan sağlığı arasındaki ilişki ise hukuk, eğitim, sosyal güvenlik, psikoloji ve sosyoloji gibi birçok bilim dalını içermekte ve iş güvenliğinin çok bilimli karakterinin bir parçası olarak çok sayıda uzmanın yer aldığı bir hizmetin sunulmasına dolaylı yoldan katkı sağlamaktadır. İlk yardım sağlık bilimlerinin ilgilendiği konular arasındadır. Doğru cevap A'dır.

İş sağlığı hekimliğinin babası olarak bilinen İtalyan öğretim üyesi Bernardino Ramazzini iş sağlığı ile ilgili önemli konularda çalışmalar gerçekleştirmiştir. Farklı işlerde çalışanların sağlık durumları üzerine araştırmalar yapmış ve 1713 yılında alanında ilk olan "İşçi Hastalıkları” isimli kitabı yayımlamıştır. Doğru cevap C'dir.

A, B,C ve E seçeneklerinde 6331 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği” kanununun 4. maddesinde yer alan işverenin sorumlulukları verilmiştir. Doğru cevap D'dir.

Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişiye destek elemanı denilmektedir. Diğer seçeneklerde çalışan temsilcisinin sorumluluklarından bahsedilmektedir. Doğru cevap B'dir.