HAVACILIK TERMİNOLOJİSİ

Hava trafik kontrolünün kullanım dili Uluslararası Sivil Havacılık Ör­gütü (ICAO) tarafından resmi olarak zorunlu kılınmıştır. ICAO, rolü havacılık emniyeti ve güvenliği için standartlar belirlemek ve 193 üye devleti (ICAO ve Stratejik Hedefler) arasında sivil havacılıkta iş birliğini teşvik etmek olan Birleşmiş Milletler’in uzmanlaşmış bir kuruluşudur. ICAO politikasına göre, uluslararası uçuşlarda pilotlar ve hava sahalarındaki hava trafik kontrolörleri, İngilizce olarak etkin bir şekilde ileti­şim kurma becerisine sahip olmalıdır.

Pilotların ve hava tra­fik kontrolörlerinin İngilizce dil yeterliliğinin uçak, mürettebat ve yolcuların güvenliğindeki önemine ilişkin artan farkındalığın bir sonucu olarak, ICAO bir dizi dil yeterliliği gereklilikleri geliştirmiştir. Bunlar, pilotlar ve hava trafik kontrolörleri için dil yeterli­liği için minimum standartları belirler ve hem test yapımı için hem de dil yeterliliği derecelendirmesi için temel olarak kullanılacak olan bir ICAO dil yeterlilik ölçeğine atıfta bulunur. Bu yeterlilik, 6 pu­anlık bir ölçekte değerlendirilmektedir. Lisans için gereken minimum seviye olarak Operasyonel Sevi­ye 4 kabul edilmiştir. Seviye 4’te, lisans sahipleri­nin 3 yılda bir yeniden test edilmesi gerekir. Seviye 5 lisans sahipleri 5 yılda bir teste tabi tutulur. Bir aday Seviye 6’ya ulaştığında, lisanslı olan kişi ömür boyu faaliyet gösterecektir. ICAO Dil Yeterlilik Derecelendirme Ölçeği, altı dil kullanımı alanın­da altı beceri seviyesinden oluşur.

Uluslararası kullanılan standart bir kodlama sistemi olan havacılık alfabesi, İngiliz Latin alfabesindeki harflerin standart kelimeler kullanılarak kodlanması ile oluşturulmuştur. Bu kodlama sistemi denizcilik için de kullanılmaktadır.

BREAK BREAK (kesiyorum kesiyorum): Yoğun bir anda veya acil müdahale gerekti­ren durumlarda, verilen bir mesajın kesile­rek, başka bir uçağa mesaj iletmek amacıyla kullanılır.

CHANGING TO (değiştiriyorum): Kulla­nılan frekansı değiştirmekte (bir başka fre­kans göndermekte) kullanılır.

READ BACK (tekrar edin): Mesajın hepsi­ni ya da belirtilen kısmını, alındığı şekilde tekrar etmek.

Frekans değerleri altı haneden oluşmaktadır. Frekanslar iletilirken 5. ve 6. haneleri yani son iki hanesi sıfır olduğunda frekans değerinin ilk 4 ha­nesi tek tek okunur. Diğer durumlarda frekansta bulunan 6 hanedeki tüm rakamlar tek tek söylenir. 118.050: One one eight decimal zero five zero

Taksi (taxi): Uçağın yerde yaptığı hareket anlamındadır. Park yerinden kalkış koşusuna başlayana kadar olan kalkış taksi ve geliş taksi kavramlarını içine alan safhadır.

Havacılık terimlerinde; Gösterge hızı (indicated airspeed - IAS): Hava sürati göstergesinden okunan düzeltilmemiş hız olarak tanımlanır. MTOW: Hava aracının uçuşa elverişlilik sertifikasında, uçuş el kitabında veya diğer resmi kayıtlarda belirtilen kalkışa elverişli azami ağırlığıdır.  ATA: Bir uçağın kesin olarak iniş yaptığı, gerçek iniş zamanı. VFR: Açık hava koşullarında, bir uçağın yeri görerek seyrüseferine devam etmesine izin verilen kurallardır. TAS: Yoğunluk ve ısı etkileri de hesap edilerek, bir uçağın gerçek hava süratini ifade eden bir terim.

 

FAA: Federal Aviation Administration. Federal Havacılık İdaresi. Havacılık ile il­gili düzenlemeleri yapan, Amerika Birleşik Devletleri Ulaştırma Bakanlığına bağlı bir kuruluştur.

Pilotların ve hava tra­fik kontrolörlerinin İngilizce dil yeterliliğinin uçak, mürettebat ve yolcuların güvenliğindeki önemine ilişkin artan farkındalığın bir sonucu olarak, ICAO bir dizi dil yeterliliği gereklilikleri (LPR-Language Proficiency Requirements) geliştirmiştir.

Apron (apron): Bir kara havaalanında hava araçlarının yolcu, posta ve kargo indirme-bindirme, yakıt ikmali, bakım ve park etme amaçlarına yönelik tanımlanmış alandır.

Havacılık Alfabesinin Kullanımında, radyo / telefon haberleşmesinde; • Çağrı adları, • Uçuş seviyeleri, • Uçuş başları, • Rüzgâr yönü ve hızı, • Transponder kodları, • Altimetre değerleri, belirtilirken her bir rakam ayrı ayrı söylenerek iletilir.

ACKNOWLEDGE (doğrulamak): Gön­derilen mesajın alındığını ve anlaşıldığını bildir, teyit et anlamındaki freyzyoloji terimi

Pilotlar ve hava trafik kontrolörleri için dil yeterli­liği için minimum standartları belirler ve hem test yapımı için hem de dil yeterliliği derecelendirmesi için temel olarak kullanılacak olan bir ICAO dil yeterlilik ölçeğine atıfta bulunur. Bu LPR’ler, 6 pu­anlık bir ölçekte değerlendirilmektedir. Lisans için gereken minimum seviye olarak Operasyonel Sevi­ye 4 kabul edilmiştir. Seviye 4’te, lisans sahipleri­nin 3 yılda bir yeniden test edilmesi gerekir. Seviye 5 lisans sahipleri 5 yılda bir teste tabi tutulur. Bir aday Seviye 6’ya ulaştığında, lisanslı olan kişi ömür boyu faaliyet gösterecektir.

Azami kalkış ağırlığı (maximum take off weight-MTOW): Hava aracının uçuşa elverişlilik sertifikasında, uçuş el kitabında veya diğer resmi kayıtlarda belirtilen kalkışa elverişli azami ağırlığıdır.

Seyir irtifası (cruising altitude ): Yol seviyesi boyunca muhafaza edilen irtifaya denilir.

Pist (runway): Uçakların inişi ve kalkışı için hazırlanmış bir kara havaalanı üzerinde belirlenmiş bir dikdörtgen alana denir.

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) havacılık kullanımı için standart bir fonetik alfabeyi kabul etmiştir. Harflerin dışında radyo / telefon haberleşmesinde kullanılan rakamların Türkçe okunuşları; 0: ZİRO 1: VAN 2: TUU 3: TIRİİ 4: FOOVIR 5: FAYF 6: SİKS 7: SEVIN 8: EYT 9: NAYNIR şeklindedir.

CANCEL (iptal): Önceden gönderilen mesajın iptal edildiğini belirtir. Doğru cevap A seçeneğidir.