HAYVAN YETİŞTİRME - Deneme Sınavı - 13

Proteinler, karbonhidratlar, yağlar, vitaminler, su ve mineral maddeler olmak üzere altı gruba ayrılan besin maddeleri; bitkisel ve hayvansal kökenlidir.

Hayvan hücresinin esas öğeleri protein olup enerji yağ olarak depolanırken, bitki hücrelerinin yapı taşı selülozdur ve enerji nişasta şeklinde depolanmaktadır.

Ayrıca vücut dokularının büyüme, gelişme ve yenilenmesinde kullanılan ve insan vücudunda sentezlenemeyen esensiyel aminoasitler sadece hayvansal ürünlerden sağlanabilmekte, bitkisel proteinlerde bulunmamakta veya çok düşük düzeylerde yer almaktadır.

Ayrıca, proteininin yüksek biyolojik değerliliği; kalsiyum, fosfor, potasyum, iyot, demir, magnezyum, bakır, klor, çinko, flor gibi elementler ve B2, B6, B12, A, D, E ve K vitaminleri bakımından zengin içeriği, yumurtayı önemli bir besin kaynağı haline getirmektedir.

Türkiye tarımının önemli bir kolu olan hayvancılık, sıklıkla devlet müdahalesiyle karşılaşmaktadır. Kamunun yönlendirme ve destekleme amaçlı politikalarda en fazla başvurduğu araçlar teşvik ve sübvansiyondur.

Üreme performansının yüksek olması, tavuk ıslahında başarının da yüksek olmasını sağlamıştır. Başlangıçta yumurta verimi ve büyüme hızı yüksek ırklar geliştirilmiş, daha sonra ise hibrit üretimine geçilerek söz konusu verimler daha da artırılabilmiştir.

Mera alanlarının daralması, kente göçün körüklenmesi ve kırsaldaki genç nüfusun hayvancılığa ilgisinin azalması belirtilen olumsuzluklara eklenince, küçükbaş hayvan varlığında hızlı bir azalma süreci yaşanmaya başlamıştır.

Türk Dil Kurumu’nun (TDK) Güncel Türkçe Sözlüğünde tarımın tanımı; “Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, uygun koşullarda korunması, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanması, ziraat” şeklinde yapılmıştır.

Türkiye'de hayvan varlığının genetik kapasitesini artırmada önemli bir araç olabilecek yapay tohumlamanın yaygınlaşması değil; yapay tohumlamanın yaygınlaşmasının önündeki engellerin kaldırılamamış olması sorundur.

Geniş anlamda hayvancılık; evcil hayvanları; et, süt, yapağı, tiftik, angora, kıl, keşmir, deri, post, sakatat, kuyruk yağı, yumurta, bal, arı sütü, polen, bal mumu, ipek, barsak, işkembe, boynuz, tırnak, tüy, gübre gibi ürünlerini elde etmek; çeki, yük taşıma, binek, spor, süs, ev hayvanı ve korunma amaçlı olarak yararlanmak üzere uygun koşullarda ve sağlıklı olarak üretmek, ıslah etmek, yetiştirmek, bakım ve beslenmesini sağlamak üzere gerçekleştirilen ekonomik faaliyet olarak tanımlanabilir.

Mineral ve vitaminler olmak üzere, insan ihtiyacı besin maddelerini, uygun oranda ve yüksek düzeyde içermektedir. Hayvansal ürünler hem zengin protein, hem de iyi bir enerji kaynağıdır. Biyolojik değerliliklerinin yüksek yani kaliteli olmalarıdır. İnsan vücudunda sentezlenemeyen esansiyel aminoasitler sadece hayvansal ürünlerden sağlanabilmektedir.

Et yağı hücre yapısında yer alan ve metabolik reaksiyonlara katılan; linoleik, linolenik ve arahidonik asitlerce ve tiamin (Vit. B1), riboflavin (Vit. B2), folik asit, niacin, piridoksin (Vit. B6) ve B12 vitaminince zengindir.

Süt; A vitamini, riboflavin, magnezyum, tiamin, Vit. B6 ve B12 bakımından da zengindir.

Türkiye hayvancılık sektörü çayır ve meraları, uzun yıllar boyunca, hayvancılık için; ucuz, olabildiğince sömürülebilir ve sürdürülebilir yem kaynağı olarak algılamış, bu hatalı değerlendirme sonucu, aşırı otlatma ile sömürülen meraların nitelikleri bozulmuş, bir bölümü tamamen elden çıkmış, tarımda mekanizasyon artışı nedeniyle mera alanlarının bir bölümünün bitkisel üretime açılması sonucunda da önemli ölçüde daralmıştır.

Mera alanlarının daralması, kente göçün körüklenmesi ve kırsaldaki genç nüfusun hayvancılığa ilgisinin azalması belirtilen olumsuzluklara eklenince, küçükbaş hayvan varlığında hızlı bir azalma süreci yaşanmaya başlamıştır.

Hayvan sağlığı ve sağlıklı hayvansal üretimin asgari koşulları sağlanamamış, bu yüzden ortaya çıkan büyük kayıpları önlemek mümkün olamamıştır. Hayvan aşı ve ilaçlarında dışa bağımlılık azaltılamamış, aksine artmıştır. Hayvancılık sektörüne uygulanan teşvik ve destekler konusunda, geçmişte olduğu gibi günümüzde de, isabetsiz kararlar devam etmektedir. Ekonomik gelişme dışındaki nedenlerle kentlere yoğun göç, sosyal sorunların artması ve çalkantıların oluşmasına neden olacaktır.

Hastalıklarla mücadelede Türkiye’den geri durumda bulunan doğu ve güneydoğu komşularımızdan kaçak hayvan girişinin engellenememesi nedeniyle Türkiye, sürekli olarak salgın tehdidi altında bulunmakta, ciddi salgınların başlangıç noktası
genellikle bu bölgeler olmaktadır.

Tarım Bakanlığı ile Türkiye İstatistik Kurumu başta olmak üzere ilgili kurumlar arasında işbirliği sağlanmalıdır. Hayvan verimlerine ilişkin bilgilerin ölçüm değerlerine dayalı olarak elde edilmesi için doğrudan bilgi toplayan bir oluşum gerçekleştirilmelidir. Ürün kalitesini geliştirme ve izleme için laboratuvar alt yapısı güçlendirilmeli, sivil toplum örgütleri de bu alanda görev üstlenmelidir. Hayvansal üretim için ticari girdi niteliği olan ürünlerin (yem, ilaç, katkı maddesi vb) denetimi sistemli ve sürekli hale getirilmelidir.

Yapılan tanımlamalardan anlaşılacağı gibi tarım, bitkisel üretim ve hayvancılık olmak üzere
iki ana üretim kolundan oluşan bir bütündür. Tarım işletmelerinin çoğunluğunda bitkisel ve hayvansal üretim birlikte yer almaktadır. Bu tip işletmeler bitkisel üretim artıklarını, ekilemeyen arazilerini, ekim nöbetine aldıkları yem bitkilerini en iyi şekilde hayvancılıkta
değerlendirerek kazançlarını artırabilmektedirler. Kısacası, bitkisel ve hayvansal üretim birbirini tamamlayan ayrılmaz bir bütün niteliğindedir. Doğru cevap A şıkkıdır.