II. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI - Deneme Sınavı - 18

Ahmet Şuayp 7 Haziran 1900 tarihli Servet-i Fünun’daki “Son Yazılar” başlıklı yazısında, Edebiyat-ı Cedide’yi yalnızca bireysel temaları ve aşk konusunu işlemekle suçlamıştır. Doğru cevap D'dir.

Aruzu ustalıkla kullanmışlardır.

Tanzimatın I.kuşağına mensup Şinasi,Namık Kemal ,ZiyaPaşa ve Ahmed Mıdhat gibi şair ve yazarlar damgasını vurmuştur.Mehmet Kaplanbu döneme “Sosyal ve Politik Fikirler Devri” adını verir.

Ukâz-ı Şubbân:  Recaîzade Mahmut Ekrem yanlısı birtakım genç şair ve yazarların, Muallim Naci yanlılarına karşı kendileri için kullandıkları ‘genç şairler panayırı anlamına gelen bir terim.

Cenap Şehabettin ilk şiirlerini 1885’ten itibaren İmdâdü’l-Mîdâd, Saâdet, Muhît, Sebat, Gülşen gibi dergi ve gazetelerde yayımlamıştır. 1920’de Ali Kemal’in çıkardığı Peyam-ı Sabah gazetesinde Milli Mücadele aleyhine yazılar yazmıştır. Doğru cevap A'dır.

Süleyman Nazif, 17 Kânûn-ı sâni 1284/1869 tarihinde Diyarbakır’da doğdu. Babası Diyarbakırlı Mehmet Sait Paşa’dır.

Edebiyat-ı Cedide topluluğu ile ilgili söyleyeceğimiz bir diğer husus, roman ve hikâyecilerin bağlı olduğu edebî akımlarla ilgilidir. Tanzimat’ın birinci neslini temsil eden Ahmet Midhat Efendi, Namık Kemal, Şemsettin Sami ve ikinci nesilden Mizancı Mehmet Murat, romantizmin etkisinde eserler vermişlerdir.

D seçeneğindeki Şemsettin Sami hem Tanzimat’ın birinci neslindendir hem de romantizmin etkisinde eserler vermiştir. E seçeneğindeki Mizancı Mehmet Murat da romantizmin etkisinde eserler vermiştir; ancak o Tanzimat’ın ikinci neslindendir. Dolayısıyla D doğru seçenektir.

Halit Ziya’nın en başarılı romanı olarak kabul edilen Aşk-ı Memnu romanında, Adnan Beyin yaşça kendisinden oldukça küçük, genç ve güzel eşi Bihter ile yeğeni Behlül arasındaki evlilik dışı ilişki konu edilir. Doğru cevap D'dir.

m

m

Garam-ı Şebab, Mehmet Rauf’un Edebiyat-ı Cedide öncesi kaleme aldığı ilk uzun hikâyesidir. Realist anlayışa uygun olarak olaylar kahraman anlatıcı Memduh’un gözünden verilmiştir. Edebiyat-ı Cedide anlayışına uygun olarak hikâyede tabiat tasvirlerine yer verilmiştir. Ancak bu tasvirler daha çok idealize edilmiş tasvirlerdir. Doğru cevap D’dir.

Bu dönemde ismi anılacak bir diğer isim Müf­tüoğlu Ahmet Hikmet’tir. Onun Edebiyat-ı Cedide zevkiyle ve kelime kadrosuyla kaleme aldığı tek eseri Haristan ve Gülistan’dır. Kitaba adını veren “Haristan ve Gülistan”, kadın ve erkeğin birbirini bütünlediğini anlatan şiirsel üslubun hâkim olduğu bir hikâyedir. Diğer hikâyelerin büyük bir çoğunluğunda kadın, aşk ve evlilik ön plandadır.

Organik şiir, bir duygu ve düşünce halini, bir görünüşü, belli bir noktadan alıp, doğal gelişimini bir bütün içinde anlatan, baştan sona birbirini anlam, ses ve söyleyiş bakımlarından tamamlayan birimlerden oluşan şiire verilen addır.

Sembolizm, realizmin şiirdeki yansıması olarak görülebilecek Parnasçılığa bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Şiirde bireysel duyarlılığı ön plana alan bir akımdır. Tabiat ve dış dünya olduğu gibi değil; kişinin kendi duygularını nesnelere vermesiyle anlatılır.

m

"Doğanın bir ruha sahip olduğunu kabul etme, onunla bütünleşme isteği" Cenap Şehabettin'in sahip olduğu bir fikirdir.

Parnasizmin etkileri ilk olarak belirgin şekilde Tevfik Fikret'in şiirlerinde görülmüştür.

m

Edebiyat-ı Cedide şiiri parnasizm ve sembolizm akımlarından etkilenmiştir.

Sembolizm akımında şiirde ahenk ve müzik önemli bir özelliktir.