İKTİSADİ BÜYÜME - Deneme Sınavı - 8

içsel büyüme teorilerine dair ilk belirgin çalışma 1986 yılında Romer’in yapmış olduğu çalışmadır.

İş gücündeki bilgi ve beceriler toplamına beşeri sermaye adı verilir.

Ekonomideki büyümenin kaynaklarını, diğer bir deyişle üretim artışı üzerinde etkili olan faktörlerin her birinin etki derecelerini ayrıştırarak bulma yöntemine büyüme muhasebesi adı verilir

AK tipi modeller büyüme, sürecini nüfus artışı, tasarruf oranı ve yatırım oranı gibi faktörlere bağlarken kamu politikaların tasarruf ve yatırımları yönlendirerek büyüme oranı üzerinde aktif rol oynayabileceğinin de altını çizmektedir.

Güney Kore, Hong Kong, Singapur ve Tayvan büyüme konusunda inanılmaz performansa ulaşabilmiş ülkelerdir. Adı geçen Uzakdoğu ülkeleri uzun soluklu hızlı ekonomik büyüme performansları nedeniyle “Asya Kaplanları”, “Uzakdoğu Kaplanları” ve “Asya’nın Ejderhaları” gibi isimler almış ve bölgede yaşanan bu ilerleme nedeniyle ortaya çıkan ekonomik olgu “Asya Mucizesi” olarak anılmıştır. Asya Kaplanları temelde bu dört ülkeden oluşsa da zaman içinde Malezya, Endonezya ve Tayland’ın ve hatta yüksek büyüme performansları nedeniyle Çin ve Hindistan’ın da bu gruba dahil edildiği görülmüştür.

Neoklasik teorinin temel varsayımları şu şekilde sıralanabilir:

• Ekonomi dışa kapalıdır,

• Sermaye için azalan verimler kanunu geçerlidir,

• Üretim fonksiyonu açısından ölçeğe göre sabit getiri koşulları geçerlidir,

• Teknolojik gelişmeler dışsaldır,

• Faktörler arası ikame mümkündür,

• Bağımsız bir yatırım fonksiyonu bulunmamaktadır,

• Piyasalar rekabetçidir,

• Firmalar ve bireyler rasyonel davranır.

Dolayısıyla bu teoriye göre ekonomi dışa açık değil, dışa kapalıdır.

cevap A faktörlerarası ikame

İçsel büyüme teorilerinin belki de en önemli ortak noktası iktisadi büyüme süreçlerinde “bilgi”ye verdikleri önemdir. Sanayi devrimi döneminde kullanılan sermaye ve emek miktarı ile gerçekleşen üretim miktarı bugün çok daha az sermaye emek miktarıyla gerçekleştirilebilmektedir. Bunu sağlayan gelişme, bilgi üretimi ve teknolojideki ilerlemelerdir. Bilgi üretimi ve birikimi artan oranlı getiri sağlayan bir pozitif dışsallık kaynağıdır.

iktisadi büyüme süreçlerinde “bilgi”ye verdikleri önemdir.

İçsel büyüme modellerinin varsayımlarına göre yapılan sınıflandırmada 1. tür modellerin temel özellikleri şunlardır: Teknolojik Gelişmenin İçsel Olması; Ölçeğe Göre Artan Getiriler; Biriktirilen Faktörlerin Artan Marjinal Verimliliği

1986 yılında Romer’in yapmış olduğu çalışmadır

İçsel büyüme teorilerine göre araştırma ve geliştirmeden, beşeri sermaye yatırımlarından ve hükümetin teknolojik altyapı yatırımlarından kaynaklanan taşmalar teknolojik dışsallıklara ve bu da içsel iktisadi büyümeye neden olmaktadır.

I,II,III

İşgücündeki bilgi ve beceriler toplamına beşeri sermaye adı verilir. Bu bilgi ve becerilerin kazanılmasının iki yolu vardır. Birincisi  “eğitim” yatırımlarıdır. İkincisi ise işgücünün çalışma sürecinde edindiği tecrübelerdir, diğer bir değişle “yaparak öğrenmedir”.

Beşeri sermaye yatırımları hem kamunun hem de özelin kurumsal yatırımlarını içermekte, bireylerin kendilerine yapmış oldukları yatırımlar da bu yatırımlarla iç içe geçerek fonksiyon kazanmaktadır. Beşeri sermaye yatırımları sonucunda oluşan nitelikli işgücü rezervi, artan verimlilik ve sağlıkla ilgili pozitif katkılar, ortaya çıkan bireysel kazançlar ve dışsallıklar ile birlikte bir bütün olarak ekonomik büyüme ve sosyal refahı artırmakta, yoksulluk ise azalmaktadır.

Lucas, beşeri sermayenin mevcut düzeyi ne olursa olsun belirli bir çabanın aynı yüzde artışa yol açması nedeniyle beşeri sermayenin azalan verimlere tabi olmadığına işaret etmektedir. Lucas modelinde ölçeğe göre artan getirinin başlıca sebebi eğitim sürecinin meydana getirdiği dışsallıklardır. Lucas, gelişmiş ülkelerin beşeri sermaye birikimi nedeniyle yaşam standartlarının yükseldiğini ve Doğu Asya ekonomilerinin hızlı büyüme mucizelerinin de yine beşeri sermayeye verdikleri önem sayesinde gerçekleştiğinin altını çizmektedir.

büyüme muhasebesi

P. Aghion ve P. Howitt'e göre ekonomik büyümenin kaynağını bireysel ve kurumsal Ar-Ge sürecinin ürünü olan ve oluşturduğu pozitif dışsallıklarla ekonomik büyümeyi olumlu olarak etkileyen teknolojik yenilikler oluşturmaktadır. Çalışmalarında
“dikey teknolojik yenilik” adını verdikleri bu yenilik tarzının ekonomiyi etkileme şeklini Schumpeter’in “yaratıcı yıkım” kavramına benzeten yazarlara göre (ki bu nedenle bu görüşler “Schumpeterci yaklaşım” veya “ürün niteliği yaklaşımı” olarak da bilinir) yenilik süreçleri ile daha kaliteli bir şekilde ortaya çıkan yeni ürünler (buluşlar) eski ürünlerin (buluşların) modasını geçirerek onların yerini almakta ve bu döngü sürekli olarak devam etmektedir.