İKTİSADİ BÜYÜME

Toplumsal Küreselleşme; Toplumların birbirine yaklaşarak homojenleşmesi ve dünya genelinde mevcut olan tüm toplumların içinde bulunulan zaman diliminde egemen olan toplum tipine benzer özellikler kazanmaya başlamasıdır.

Ekonomik küreselleşmenin beş alt süreci vardır: Ticaretin, finansın, üretimin, işgücünün ve teknolojinin küreselleşmesi.

Ticari küreselleşmenin  bazı göstergeleri şu şekilde sıralanabilir:

Tek Fiyat Kanunu; Uluslararası ticaretin tamamen serbest olduğu ortamlarda aynı malların fiyatının birbirine eşitleneceğini ifade eden iktisadi kanundur.

Ülkeler arasındaki sermaye hareketleri ve her türlü finansal işlemin önündeki engeller giderek azalmakta ve sermaye dünya üzerinde çok hızlı yer değiştirmektedir. Bu süreç finansal küreselleşme olarak adlandırılır.

Finansal küreselleşme düzeyi ile ilgili çeşitli göstergeler kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Üretimin küreselleşmesi, şirketlerin sınır ötesinde bağlı şirket kurarak, yatırım yaparak, iştirake girerek veya fason imalat anlaşmaları yoluyla üretim faaliyetlerini çeşitli ülkelere yaymaları, üretimin farklı aşamalarını ve şirketin üretim, pazarlama ve finans gibi birbirinden farklı işlevlerini başka ülkelerde yerine getirmeleridir.

İşgücünün küreselleşme düzeyi ile ilgili çeşitli göstergeler kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Teknolojinin küreselleşme düzeyi ile ilgili çeşitli göstergeler kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Ekonomik büyümede toplam talebin önemine dikkat çekerler. Uluslararası ticaretin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi değerlendirilirken talep artışındaki farklılıkların büyüme oranlarının da farklılaşmasına yol açtığı belirtilir. Talep üzerindeki en büyük kısıt ise ödemeler dengesidir. Ödemeler dengesinin durumu ise ülkenin ihracatının mı yoksa ithalatının mı baskın olduğuna göre değişir. Talepteki değişmeler ödemeler dengesi sorunu ortaya çıkarmadığı sürece üretim kapasitesinin kullanımını artırır ve daha fazla yatırım ve teknik değişmeye, dolayısıyla büyümeye neden olur.

Serbest dış ticaretin sağlayabileceği Olumlu etkiler;

Toplumların birbirine yaklaşarak homojenleşmesi ve dünya genelinde mevcut olan tüm toplumların içinde bulunulan zaman diliminde egemen olan toplum tipine benzer özellikler kazanmaya başlamasıdır, Toplumsal Küreselleşme.

Ekonomik Küreselleşme: Ticaretin, üretimin, yatırımın, finansal faaliyetlerin, teknolojinin, ekonomik sistem ve ideolojilerin uluslararasılaşması ve bağımlılaşması sürecidir.

Ekonomik küreselleşmenin beş alt süreci vardır: Ticaretin, finansın, üretimin, işgücünün ve teknolojinin küreselleşmesi. Çalışmamızın bu kısmında kısaca küreselleşmenin boyutları üzerinde durulacaktır.

Tek Fiyat Kanunu: Uluslararası ticaretin tamamen serbest olduğu ortamlarda aynı malların fiyatının birbirine eşitleneceğini ifade eden iktisadi kanundur. Örneğin iki ülkede yetişen buğdayın kilogram fiyatı bu kanuna göre zaman içinde birbirine eşitlenecektir. Bu kanunun işlemesi ve tek fiyatın ortaya çıkması için ülkeler arasında vergi farklılıkları kalkmalı, taşıma maliyetleri sıfıra eşit olmalı ve mallar birbirinin aynı (homojen) olmalıdır.

Ticari küreselleşmenin diğer bazı göstergeleri şu şekilde sıralanabilir:
• Reel dış ticaretin büyüme oranı
• Ticari hizmetler ihracatının sanayi malları ihracatına oranı
• İmalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı
• Dış ticaret hacminin (ithalat + ihracat) GSYH’ye oranı
• İhracatın veya ithalatın GSYH’ye oranı
• İthalat vergilerinin toplam ithalat hacmine veya GSYH’ye oranı
• Gizli ithalat engelleri
• Kıtalar arası dış ticaretin büyüme oranı
• Ortalama tarife oranı ve değişimi

Üretimin küreselleşme düzeyi ile ilgili çeşitli göstergeler kullanılmaktadır. Bunların başlıcaları şu şekilde sıralanabilir:
• Bir çokuluslu şirketin yabancı aktiflerinin toplam aktiflerine oranı
• Bir çokuluslu şirketin yabancı satışlarının toplam satışlarına oranı
• Bir çokuluslu şirketin yabancı istihdamının toplam istihdamına oranı

Uluslararası işgücü göçleri; savaşların yol açtığı göçler, doğal afetler, devletin politik düzeni ile ters düşme, gezi ve macera arzusuyla yapılan göçler gibi iktisadi olmayan sebepler ve insanların iş bulmak ve daha kaliteli koşullarda yaşayabilmek için yaptıkları iktisadi nitelikli göçler gibi çok farklı nitelik ve neden dayalı olarak tarihin tüm dönemlerinde karşılaşılmış bir olgudur.

Neo-Klasik Büyüme Modelleri: Dış ticaret üretim faktörlerinin etkin kullanımını sağlar. Dış ticaret sadece düzey etkisine sahiptir, uzun dönemli büyüme üzerinde etkisi yoktur. Uzun dönemli büyümenin belirleyicisi dışsal teknolojik değişmedir.

Serbest ticaretin sağlayacağı faydaları:

Ölçek ekonomilerinden yararlanma

Ekonomik dinamizmin artması

Rekabet yapısının gelişmesi

Teknoloji ve bilgi transferinin kolaylaşması

Kaynak dağılımının küresel boyutta optimizasyonunun sağlanması

Çarpan etkisi ile millî gelirin artması

Döviz darboğazına girmeyi engellemesi