İKTİSADİ KALKINMA - Deneme Sınavı - 4

İşgücüne katılma oranı; işgücünün, kurumsal olmayan çalişma çağındaki nüfus içindeki oranı olarak tanımlanır.

Milton Fredman, geçici ve yapısal işsizlik biçiminde ortaya çıkan işsizliği " doğal işsizlik " ve bunun oranına da " doğal işsizlik oranı " adını vermektedir.

Üretim teknolojisinin sabit kalması koşuluyla herhangi bir üretim aşamasında bulunan işgücünün, üretim dışına alınması durumunda, üretim hacminde bir azalma söz konusu olmuyorsa gizli işsizlikden bahsedilebilir.

Beşeri sermaye insana yapılan yatırım olarak ifade edilebilir.

Sosyal sermaye; ekonomik kalkınmayı etkileyen toplumun sahip olduğu normlar, kurallar, ağlar, iletişim ve karşılıklı güven olarak tanımlanmaktadır.

Bir ülkede belirli bir dönem içinde yaratılan gelirin fertler, hanehalkları veya üretim faktörleri arasında bölünmesine gelir dağılımı denir.

Devlet çeşitli nedenlerle piyasa ekonomisinin işleyişine karışır ve gelir dağılımına mudahale ederek gelir dağılımının adaletli olmasına çalışır. Devletin gelir dağılımına yaptığı bu mudahaleye ikincil gelir dağılımı denir.

Gelir dağılımındaki aşitsizliğin başlıca nedenleri:

Beşeri sermaye

Teknolojik değişme

Küreselleşme

Ayrımcılık

Servet eşitsizliği

Enflasyon

Piyasa yapısı

Yüzde payları, kişisel gelir dağılımını ölçmede kullanılan ölçütleden biridir ve en açık ölçüt olarak bilinmektedir.

Yoksulluk, genel olarak insanların temel ihtiyaçlarını karşılamama durumu olarak tanımlanır.

Subjektif (öznel yoksulluk); "Kendini yoksul olarak tanımlayan herkes yoksuldur".

Uluslararası platformdakabul gören yetişkin bir kişinin minumum harcaması gereken kalori değeri 1200 kaloridir.

Ülkenin kalkınma ve büyüme dinamikleri, yoksulluğun nedenlerindendir.

Yoksullukla mücadelenin başarısı için olmazsa olmaz koşul iyi kamu yönetimidir.

Türkiye'de gelir dağılımı konusunda yapılan ilk kapsamlı çalışma 1963 yılında Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yapılmıştır.

Farklı yaklaşımlarla tanımlanabilen teknoloji kavramını, ihtiyaç duyulan mal ve hizmetlerin üretimi için gereken üretim faktörlerinin organizasyonu olarak tanımlamak iktisadi kalkınma yaklaşımı içerisinde daha doğru olacaktır.

Teknolojik gelişmenin en önemli aşaması olan yenilik aşaması daha detaylı biçimde ele alındığında bu aşamanın çeşitli biçimlerde sınıflandırıldığı görülmektedir. Bu konuda Schumpeter’in görüş- leri yenilik konusunda temel sınıflandırmayı oluş- turmaktadır. Evrimci/Yeni Schumpeterci Kuram olarak adlandırılan yaklaşımla teknolojik gelişme daha iyi anlaşılır olmuştur. Bu yaklaşımlara göre yenilikler aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

• Ürün Yenilikleri: Yeni ürünün ilk ticari üretimi ya da mevcut bir ürünün kalitesini artıran yenilikler.

• Süreç Yenilikleri: Mevcut bir ürünün yeni bir yöntemle üretilmesi.

• Organizasyonel Yenilikler: Üretiminin organizasyonunda yapılan yenilikler.

Yenilikleri önemlerine göre sınıflandırmak da kullanılan bir diğer yaklaşımdır. Bu yaklaşımda aşağıdaki sınıflandırmada yer almaktadır:

• Küçük Artımsal Yenilikler: Çeşitli sektörlerde farklı oranlarda ve sürekli olarak ortaya çıkan yeniliklerdir. Bu yeniliklerin etkileri uzun dönemde verimlilik ve kalite artışı biçiminde görülebilir. Ekonomide önemli bir değişime neden olmayan bu yenilikler, kaynakların daha etkin kullanımını sağlar.

• Radikal / Köklü Yenilikler: Var olan ürün ya da üretim süreçlerinden bağımsız olarak ortaya çıkan ve süreklilik göstermeyen geliş- melerdir. Bu yenilikler üretim araçlarını de- ğiştirdikleri, yeni bir ürünün üretilmesi ya da hizmetin sunulması için yeni becerileri gerektirdikleri için yapısal değişim yaratırlar.

• Yenilik Grupları: Ekonomik, bilimsel ve teknik açılardan birbiriyle ilişkili, bir dizi köklü ve zaman içerisinde ortaya çıkan yeniliklerdir. Ekonomideki eski faaliyet alanlarının ortadan kalkmasına neden olurlar.

• Tekno-Ekonomik Paradigmayı Değiştiren Yenilikler (Teknolojik Devrim): Ekonomi üzerinde uzun süreli etkileri olan büyük teknolojik değişmelerdir. Ekonominin bü- tün alanlarını etkiler. Sadece yurtiçi ekonomik ilişkileri değil, aynı zamanda uluslararası ticareti de etkiler.

Teknolojinin uluslararası yayılması birbirinden kesin olarak ayrılamayan dört aşamadan oluşmaktadır:

1-Edinme/Benimseme

2-Özümseme/Uyarlama

3-İyileştirme/Geliştirme

4-Yaratma/Yayma

*Dışlanmazlık ve birikimlilik teknolojinin genel manada yayılmasını ve transfer edilmesini etkileyen dört temel özellikten ikisidir.

Doğrudan Transfer Yöntemleri: Doğrudan yabancı sermaye yatırımları, lisans anlaşmaları, yatırım malı ithalatı

Dolaylı Transfer Yöntemleri: Eğitim, açık bilgi kaynakları, işgücünün dolaşımı