İLETİŞİM BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 5

SIDE modeline göre bireylerin gerçek kimlikleri yanında grup içinde kendilerine yeni bir kimlik oluştururlar. Daha çok grup normlarına, bulundukları bağlama bağlı olarak gelişen durumsal normlara uyma eğiliminde olurlar.

Küreselleşme, yeni iletişim teknolojilerinin de yardımıyla dünyanın her yerinden farklı toplumlara nüfuz etse de tektipleşme bu zengin kültürel mirası tamamen yok edemez. Bu noktadan hareketle, özellikle uluslararası pazarlama küreselleşmenin homojenliğinden vazgeçmiş ve yerel olana saygıyla “küresel düşün, yerel hareket et” (think global, act local) anlayışını benimsemiştir. Küreselleşme (glocalization), uluslararası markaların yerel pazarlara girerken ürün ya da pazarlama stratejilerini söz konusu pazarların yerel kültürel değerlerine uyarlamasıyla gelişmiştir. Bu vesileyle yerel kültürel unsurların değeri tekrar gündeme gelmiştir.

Kültürlerarası iletişimin var olabilmesi için kültürler farklı, birbirinden ayırt edilebilir olmalıdır. Kültür ve iletişim arasında bir ilişki olmalıdır. Kültürel olan iletişime yansır. Kültür katılımcıları olmadan iletişim kurulamaz.

Çatışma, ortak referans çerçeveleri kullanılarak azaltılıp yönetilebilen bir eylemdir. Çatışma genellikle durumu bir başkasının bakış açısından görememekten kaynaklanmaktadır. Söz konusu kişi başka bir kültürden geliyorsa mevcut duruma ön yargılar, genellemeler ve tek tipleştirme de eklemektedir. Bu durum savunmacı davranış biçiminin geliştirilmesine yol açarak çatışmanın körüklenmesine sebep olmaktadır.

Kültürler arası iletişim sürecinde, farklı sosyal değerlerin olduğunu aklımızda tutmalı, farklı statü algılamaları, yorumlamaları ve anlamlarının olduğunu ve bunları sergilemede de farklılıklar olabileceğini hatırlamalıyız.

Güç mesafesi düşük kültürlerde gücün kullanımı mantıklıdır. Yetenek, statü, güç ve zenginlik bir arada olmayabilir. Herkes eşit haklara sahiptir. Kuralları değiştirerek siyasal sistem değiştirilebilir.

Bireyciliği önemseyen toplumlarda herkes kendisine ya da çok yakın ailesine bakmakla yükümlüdür. Kimlik, bireyin üzerine kuruludur. Çocuklar “ben” bilincini öğrenir. Düşük bağımlı iletişim vardır.

Herkesin iddialı, hırslı ve sert olduğu eril kültürün bir özelliğidir.

Güçlü belirsizlikten kaçınma toplumlarında belirsizlik doğaldır ama karşı konulması bir tehdittir. Stresin çok olması heyecanın öznel bir duygusudur. Çatışma ve duygular o an hissedilir ve dışa vurulur. Bilinen riskler kabul edilir, bilinmeyen risklerden ve belirsiz durumlardan korkulur.

Nötr boyutta duygular olayların, insanlar da konuların önüne geçmemelidir. Bireyin kontrolden çıkmış gibi görünmemesi için duygularını her zaman kontrol altında tutması gereklidir. Duygusal olma boyutunda ise bireyler duygularını ifade edip diğer bireylerle paylaşma konusunda özgürdürler. Bu bağlamda Japonya nötr kutbu, Meksika ise duygusal kutbu temsil etmektedir.

Yüksek bağlamlı kültürlerde iletişim imalı yolları ve karmaşık, örtük iletileri kullanarak gerçekleşmektedir. Bazen neyin söylenmemiş olduğu, neyin söylenmiş olduğundan daha fazla anlam taşımaktadır.

Kültürler arası iletişimin var olabilmesi için gerekli
olan başlıca özellikler şunlardır :
• Kültürler farklı, birbirinden ayırt edilebilir olmalıdır.
• Kültür ve iletişim arasında bir ilişki olmalıdır.
• İletişime katılanlar aynı zamanda bir kültürde yer alan, o kültüre katılanlardır.
• Kültürel olan, iletişime yansır (kültür katılımcıları olmadan iletişim kurulamaz).
• Kültürde yer almak, belirli bir tarzda iletişim kurmak anlamına gelir.
• Ortak kültüre sahip olmak iletişimi kolaylaştırırken farklı kültürlere sahip olmak
iletişimi zorlaştırmaktadır

Kültürler arası iletişimin kültür farklarını ortadan kaldırmak gibi bir özelliği bulunmamaktadır.

Bireysel mesafe ve mekân algılarının aynı olduğunu hatırlamak karşılıklı bilgi alışverişiyle renklenen, etkileşimle zenginleşen kültürler arası iletişim sürecinde temel olarak dikkat edilmesi gereken noktalar arasında yer almamaktadır. Aksine  Farklı bireysel mesafe ve mekân algılarını hatırlayalım. Bazı kültürlerde yakın bireysel ilişkiler ve iletişim tercih nedeniyken bazı kültürlerde bireyler arası mesafe tercih ediliyor olabilir.

Geert Hofstede’nin 1967 – 1973 yılları arasında uluslararası bir kuruluş olan IBM’in 72
ülkedeki çalışanları üzerinde yaptığı araştırma, birçok farklı disiplince gerçekleştirilen
kültürler arası çalışmalarının temeli olmuştur. Kültürel boyutları güç mesafesi, bireycilik
– ortaklaşalık, erillik – dişillik, belirsizlikten kaçınma olmak üzere dört farklı boyutta ele
alan Hofstede modelini Michael Bond ve arkadaşları geliştirerek buna uzun – kısa dönemli uyum boyutunu eklemiş, söz konusu model uzun süre “5D”  olarak anılmıştır.

Ulusal yönetim teorileri yöneticilerin rolü üzerine odaklanılması güç mesafesi yüksek olan kurumların özellikler arasında yer almaktadır. Diğer dört seçenek isegüç mesafesi düşük kurumların özelliklerindendir.

Fons Trompenaars, Charles Hampden-Turner ile birlikte 28 ülkede uzun soluklu araştırmalar yapmış ve kültürel boyutları: diğer bireylerle olan ilişkiler, zamanla ilişki ve çevreyle ilişki olmak üzere üçe ayırmışlardır.

Edward T. Hall’ın araştırma yöntemi, Geert Hofstede’den farklı olarak, niceliksel analizlerve anket sonuçlarına değil; antropolojik gözlemlere dayanmaktadır. Edward T. Hall, kültürler arası farklılıkları incelerken kültürel yapıyı oluşturan üç ana unsuru temel almıştır. Kültürler arası farklılıklar iletişim, zaman ve mesafe açısından incelenmiştir.

İletişim sürecinin temel öğelerinden biri olan ileti açısından incelendiğinde, kültürler
yüksek bağlamlı ve düşük bağlamlı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Yüksek bağlamlı
kültürlerde iletişim imalı yolları ve karmaşık, örtük iletileri kullanarak gerçekleşmektedir. Bazen neyin söylenmemiş olduğu, neyin söylenmiş olduğundan daha fazla anlam taşımaktadır.

ofstede’nin ortaya koymuş olduğu "Zayıf Belirsizlikten Kaçınma" özellikleri arasında Olağan dışı, yeni davranışlara ve fikirlere toleranslıdırlar. Olağan dışı, yeni davranış ve fikirlerin desteklenmesi ise "Güçlü Belirsizlikten Kaçınma" özellikleri arasında yer almaktadır.