İLK DÖNEM İSLAM TARİHİ - Deneme Sınavı - 3

Hz. Peygamber bir daha hac yapamadığı ve haccı esnasında ashâbıyla vedalaştığı için bu haccına “Vedâ Haccı” denilmiştir. Daha ziyade bu isimle meşhur olmakla birlikte, Hz. Peygamber’in ilk ve tek haccı olması dolayısıyla “Haccetü'l-İslâm”, hac esnasında hac ibâdetinin bütün hükümlerini ve rükünlerini açıklamış ve uygulamış olması bakımından “Haccetü'l-Belâğ”, İslâm ahkamının hac ibâdetiyle tamamlanmış olması dolayısıyla da “Haccetü'l-kemal ve't-tamam” adları verilmiştir.

Kur’an’da “müellefe-i kulûb/kalpleri İslâm’a ısındırılmak istenenler” adıyla anılan bu şahıslara yapılan ayrıcalıkla, onların bu lütuf sayesinde samimi birer Müslüman olmalarını sağlamak hedefleniyordu. Doğru cevap E'dir.

Hz. Âişe'nin odasından, sabah namazını kılmakta olan ashâbına baktı. Durumu farkeden sahâbîler, onun iyileşmekte olduğunu sanıp sevinmişlerdi. Ancak tekrar yatağına uzandı, son nefesini vermeden kölelere iyi davranmayı, onları giydirmeyi, yedirmeyi, yumuşak söz söylemeyi ve namazı aksatmamayı tavsiye etti. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Kur’an’da Tebük Gazvesi’nin düzenlendiği zamana “Sâatü’l-‘usre” (güçlük zamanı) denildiği için (Tevbe 9/117) orduya ceyşü’lusre” güçlük ordusu”, gazveye Gazvetü’l-usre “güçlük gazvesi” adı verilmiştir. Doğru cevap E'dir.

Cizye ayeti ilk defa Tebük seferi esnasında bu yerleşim merkezlerinde yaşayan Yahudi ve Hıristiyanlara uygulandı. Doğru cevap A'dır.

Hz. Peygamber’in cenazesi ancak Salı günü hazırlanabildi. Onu Hz. Ali yıkadı, Hz. Abbas ve oğullarıyla Üsâme ve Şükran ona yardımcı oldular.  Doğru yanıt C seçeneğidir.

Kabile heyetleri en yoğun olarak hicretin 9. Yılında (630-631) geldiler. Onun için bu yıla “heyetler yılı/senetü’l-vüfûd” denildi. Heyetlerin gelişi onuncu yılda da devam etti. Heyet gönderen kabilelerin sayısı 70’i aşıyordu. Doğru cevap B'dir.

Açıkça beslenmeden bahsedilmemiştir. Doğru cevap D'dir.

Hicretin ikinci yılında onlara karşı savaşa izni verildi ve Müslümanlar, Mekkeliler’e karşı Bedir zaferini kazandılar. Bunu Kureyş müşriklerinin Bedir’in intikamı için başlattıkları Uhud savaşı takip etti. Hicretin beşinci yılında ise Mekke liderleri, Yahudi Benî Nadîr liderlerinin tahrik ve teşvikiyle bütün putperest kabileleri yanlarına alarak on bin kişilik büyük bir orduyla Medine’yi kuşattılar. Ancak Hendek etrafında geçen ve yaklaşık bir ay süren bu muhasaradan elleri boş dönmek zorunda kaldılar.

Hz. Peygamber, hicretin ilk yılında gerçekleştirdiği hukukî düzenleme ve hayata geçirdiği Medine sözleşmesiyle, Medine’de bağımsız bir İslâm devleti kurdu.

Bu andlaşma daha önceki zaferlerden daha iyi netice verdi ve İslâm’ın yayılışı hızlandı. Nitekim bundan sonraki iki yıl içinde İslâm’ı kabul eden Müslümanların sayısı, antlaşmaya kadar geçen ondokuz yılda İslâm’a girenlerin sayısını aşmıştır. Bu arada Hâlid b. Velid, Amr b. Âs ve Osman b. Talha gibi Kureyş’in üç önemli şahsiyeti Medine’ye gelerek Müslüman oldu.

Çatışmalar sırasında on beş şehit verilmiş, buna karşılık doksan üç Yahudi öldürülmüştü. Hayberliler, ziraat işlerini iyi bildiklerini söyleyerek topraklarında yarıcı olarak kalma teklifinde bulunmuşlardı. Hz. Peygamber, İslâm devletinin gerekli gördüğünde onları topraklarından çıkarma hakkını saklı tutarak bu teklifi kabul etti. Böylece Yahudiler yıllık tarım mahsülünün yarısını İslâm devletine vereceklerdi.

Müslümanlarla Bizans arasında yapılan ilk savaş olan Mûte Savaşı’nın sebebi Hz. Peygamber’in Busrâ emirine gönderdiği elçi Hâris b. Umeyr el-Ezdî’nin, Mûte’den geçerken, Bizans adına bölgeyi idare eden Hıristiyan Gassânî emiri Şurahbil b. Amr tarafından öldürülmesidir.

Bir ay civarında sürdürülen kuşatmanın uzayacağı anlaşılınca, Resûlullah, arkadaşlarıyla bir durum değerlendirmesi yaptı. Nevfel b. Muâviye ed-Di’lî’nin, uzun süre beklenilirse Tâifliler’in teslim olmak zorunda kalacağı, kuşatma kaldırılırsa da artık onlardan müslümanlara bir zarar gelmeyeceği şeklindeki görüşünü, yerinde bulup kuşatmayı kaldırdı (8/630). Kuşatma sırasında on bir (veya on dört) şehit verilmişti. Kuşatmayı kaldıran Hz. Peygamber, Huneyn esir ve ganimetlerinin bekletildiği Ci’râne’ye hareket etti.

Ganimetlerin beşte biri beytülmale ayrıldı, kalanı gaziler arasında paylaştırıldı. Bütün askerlerin hisseleri dağıtıldıktan sonra, yeni Müslüman olmuş Mekke eşrafı ve diğer kabile liderlerine beytülmale ayrılan beşte birlik hisseden fazla miktarda pay ayrıldı.

Hac, hicretin 9. yılında (631) farz kılındı. Ancak Hz. Peygamber, henüz İslâm’a girmeyen müşriklerin de hacca geleceğini ve bazılarının , adetleri olduğu üzere, Kâbe’yi çıplak tavaf edeceğini bildiğinden bu yıl bizzat hacca gitmedi ve Hz. Ebû Bekir'i hac emiri olarak görevlendirdi.

Hz. Ali bayramın birinci günü Minâ'da Tevbe sûresinin ilk âyetlerini okuduktan sonra müşriklere dört maddelik şu ültimatomu açıkladı:

Bu antlaşma 628 yılında medineli müslüman ve mekkeli müşrikler arasında imzalanmıştır. İslamın yayılışını bir hayli hızlandıran bir antlaşmadır.

Bu anylaşma iki nüsha olarak iki tarafın şahitleri tarafından imzalanmıştır. kaleme alan ise Hz. Ali'dir.