İNTERNET YAYINCILIĞI - Deneme Sınavı - 15

Etkileşimlilik, iletişimin kendindekini yansıtması, geçmişten beslenip, geçmişi yanıtlamasıdır. Etkileşim çift ya da daha fazla yönlü bir iletişim modeli gerektirmektedir. Yeni ortamın etkileşimli yapısıyla geleneksel kitle iletişiminin alıcısı artık etkin bir katılımcı olarak anılmaktadır.

Mesajın gönderilmesinden alınmasına kadar geçen süredeki zamansal gecikme çeşitli nedenlere dayanabileceği gibi söz konusu iletişim gerçek zamanlı bir iletişim olduğu için anlıktır. Kişiler tarafından kullanılan, grup ve kitlesel iletişim biçimlerini içeren internet iletişiminin çeşitli uygulamaları vardır. İnternet üzerindeki bir mesaj müşterinin veya servis sağlayıcının tercihlerine ve olanaklarına bağlı olarak aşağıdaki şekillerde hedefine ulaşır:

Bir Noktadan Sınırlı Kullanıcılı Servis Sağlayıcıya (Point to Server Narrowcast): Bir kullanıcıdan servis sağlayıcısına giden mesajların, servis sağlayıcısı tarafından bu mesajı görme izni olan kullanıcılar için ulaşılabilir hale getirilmesidir. Buradaki kullanıcılar kendilerini şifre ve kullanıcı adları ile tanımlarlar

İnternetin doğuşu soğuk savaş dönemine rastlar. Ancak bu bir tesadüf değildir. İnternet soğuk savaşın yarattığı bir gereksinim sonucunda doğmuştur. Temellinde askeri gereksinimler yatan internetin ortaya çıkışındaki en önemli etken 4 Ekim 1957’de Sovyetler Birliği’nin ilk uydusu olan Sputnik’in başarı ile uzaya göndermesi olmuştur.

ARPANET üzerinden ilk mesaj 29 Ekim 1969’da Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles’dan (UCLA) gönderildi. ARPANET’i oluşturan ilk dört merkez Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles, Stanford Araştırma Enstitüsü (SRI), Utah Üniversitesi ve Kaliforniya Üniversitesi at Santa Barbara (UCSB) oldu. Kısa sürede çok sayıda merkezin bu ağa katılması sağlanarak merkez sayısı 15’e çıkarıldı.

1969 yılında kurulan ARPANET üzerinden ilk mesaj 29 Ekim 1969’da Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles’dan (UCLA) gönderildi.

Dünya genelinde çok sayıda insanın internet bağlantısı bulunmaktadır. Bu kullanıcılar arasından 1 milyarın üzerinde insan her gün sıklıkla interneti kullanmaktadır. Bu durum internetin basit bir iletişim aracı ya da eğlence aracı olmaktan çıkıp günlük hayatın tartışılmaz bir parçası olduğunu göstermektedir ve bu özellik bağlı dünya kavramıyla açıklanabilir.

Web 2.0 kavramı 2004 yılında ilk kez Tim O’Reilly tarafından kullanılmış ve kabul görmüştür. İkinci nesil interneti anlatır. Kapsamı içinde sosyal ağ siteleri, viki uygulamaları, etkileşimli iletişim uygulamaları ve dinamik siteler yer almaktadır. Bu
dönemde kurulan ve internet kullanıcıları tarafından yoğun olarak kullanılan Vikipedi, Youtube, Ekşi Sözlük, Facebook, Twitter gibi siteler bu dönemin örnekleridir.

Hiper metinsellik iletişimi doğrusal olmaktan çıkarıp çok katmanlı ve çok yönlü bir yapıya sokmakta internet kullanıcısını geleneksel medyanın izlerkitlesine oranla çok daha fazla etken bir rolle donatmaktadır. İnternet hiper metinseldir.

Bütün ağların ortak bir dil konuşması gerekliliğinden yola çıkarak İsviçre’de CERN laboratuarlarında çalışmalar sürdüren Tim Berners-Lee 1989’da önce hiper metin işaretleme dilini (Hyper Text Markup Language – HTML) ve Dünya Çapında Ağ olarak Türkçeleştirilen, internet adreslerinin başına eklediğimiz www (World Wide Web) olarak tanımladığımız bilgi paylaşım sistemini kurmuştur.

Kullanıcı dostu bir tasarım yapmak için ilk adım ihtiyaçların saptanmasıdır. İhtiyaçların saptanması yapılacak sitenin amacının ne olduğu ve hedef kitlesinin kim olduğunun belirlenmesidir. İkinci aşama içeriğin belirlenmesidir. Bir site içeriği ile vardır. Yapılacak sitede nelerin yer alacağının belirlenmesi,
bunların derlenmesi ve sınıflandırılması bu aşamada gerçekleşir. Üçüncü aşama tasarımdır.

Bir kullanıcıdan servis sağlayıcısına giden mesajların, servis sağlayıcısı tarafından bu mesajı görme izni olan kullanıcılar için ulaşılabilir hale getirilmesidir. Buradaki kullanıcılar kendilerini şifre ve kullanıcı adları ile tanımlarlar.

Çok Kullanıcılı Servis sağlayıcı (Server Broadcast): İnternet tabanlı iletişim sürecinde mesajın kaynağı yalnızca kullanıcı değildir. Kaynağın ticari bir kurum, bir kamu kuruluşu ya da servis sağlayıcı olması durumunda söz konusudur. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Sınırlı Kullanıcılı Servis Sağlayıcı (Server Narrowcast): Bir servis sağlayıcının sınırlı sayıda kullanıcı izni olan kişi ya da kurumlara hizmet vermesi durumudur. Üyelik ya da yetkilendirme isteyen eylemler bu başlığın altında yer almaktadır. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Bu iki yaklaşım arasındaki temel fark yerel ağlar üzerinde kurulan iletişimin hiper metin transfer protokolünün (http) ve küresel ağın (World Wide Web) oluşturulup bir araya getirilmesi sonucu oluşan internetin gelişimidir. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

İlk e-posta 1971 yılında Ray Tomlinson tarafından gönderildi.

Türkçesi Alan Adı Sistemi olan (Domain Name System) DNS makine isimlerini adreslere, adresleri makine isimlerine çevirmeye yaramaktadır. Cevap C'dir.

Usenet: İnternet üzerinden haberleşme sistemi, çevrimiçi mesajlaşma gruplarının ilk örneği

TCP:Transmisyon Kontrol protokolüdür (Transmission Control Protocol-TCP)

LAN (Local Network Area): Yerel ağ

HTML: Hiper metin işaretleme dili

Doğru cevap E'dir. Çünkü web 1.0 dönemi durağan ve etkileşimi düşük sayfalardan oluşur. Bu nedenle de içinde sosyal ağ siteleri, viki uygulamaları, etkileşimli iletişim uygulamaları ve dinamik siteler yer alamazlar. Bunlar etkileşimli ikinci nesil internet dönemi olan Web 2.0'da karşımıza çıkar.

Doğru cevap A'dır. Çünkü, Web 1.0 dönemi mesaj panolarının yaygın olarak kullanıldığı eşzamansız iletişimin hakim olduğu bir dönemdir. Web 1.0 etkileşimli uygulamaları destekleyecek teknolojik altyapıya sahip değildir. Diğer seçeneklerdeki uygulamalar Web 2.0 döneminin sunduğu teknolojik yenilikler sayesinde kullanılabilmiştir.

Cevap D'dir. Çoklu ortam kavramı ses, video gibi farklı içerik biçimlerinin bir arada kullanılması işidir. Metin, ses, resim, animasyon, video, animasyon görüntüleri, etkileşimli uygulamalar internet üzerinden elde edilebilir.