İŞ VE YAŞAMDA MOTİVASYON - Deneme Sınavı - 5

Çağrışımsal düşünme, yaratıcılık gerektiren durumlarda sıkça kullanılan beyin fırtınası yöntemlerinden de biridir. “Eski elemanlardan yeni kombinasyonlar üretmek” olarak tanımlanan yöntem, Guilford tarafından geliştirilen uzaksak düşünme (divergent thinking), Edward de Bono tarafından geliştirilen yatay düşünme (lateral thinking), J. Gordon tarafından geliştirilen analojik düşünme (analogical thinking) metotlarıyla da paralellikler gösterir.

Torrance ise “Guiding Creative Talent” adlı kitabında Kubie ile tam zıt bir görüşte yer alarak, bireyin günlük yaşamdaki stresten uzaklaşabilmek ve psikolojik rahatsızlıklardan korunabilmek için yaratıcılığa ihtiyaç duyduğunu söyler.

Gestalt kuramını benimseyen bilim adamları yaratıcılık yerine “üretken düşünme” ve “sorun çözme” kavramlarını tercih ederler.

Çağrışım Kuramı'nın en bilinen teorisyenlerinden olan ve “uzak çağrışım testi”ni geliştirmiş olan Sarnoff Mednick
yaratıcı süreci; “çağrışım elemanlarını ya ihtiyaç duyulan çözümlere ya da bir şekilde yararlı çıktılara dönüştürecek kombinasyonların oluşturulması” olarak tanımlar.

Çağrışım Kuramı'nın en bilinen teorisyenlerinden olan Sarnoff Mednick “uzak çağrışım testi”ni geliştirmiştir.

''Birey ne denli bilgiliyse ortaya çıkarttığı ürün de o kadar yaratıcı olacaktır.'' görüşünü savunan kuram Bilişsel Gelişimsel Kuram'dır.

“Aydınlanma” ya da “doğum” aşaması, nihayet sezgi ve hayal gücünün daha önceki akılcı çözümlemeyle karışması, bir bileşime ulaşmasıdır.

Yaratıcılığı etkileyen faktörler arasında yaş, deneyim, zeka, zamanlama, alkol-uyuşturucu maddeler ve çalışma ortamı yer almaktadır.

Kriz durumu yöntemi önceden hazırlıklı olunmayan ani bir krize çözüm bulmak üzerine kuruludur. Bu tür durumlarda yaratıcı düşünme büyük bir rol üstlenir. Kısa zamanda etkin çözüm üretmek için öncelikle paniklemeden tehlikeyi
olabildiğince azaltmak gerekir.

Karşımızdakini anlamak üzerine kurulu olan sorun çözme yöntemi Empatik yötemdir.

İlişkisel yaklaşımlar, birey için olumlu olayların içsel etmenlerle desteklenmesi, durumunda bireyin bunu en büyük mutluluk kaynağı olarak kabul ettiğini öne sürmektedirler. Cevap E şıkkıdır.

Amaçsal yaklaşım en basit hali ile doyurulan gereksinimlerin mutluluğa, doyurulmayanların ise mutsuzluğa yol açacağını ileri süren yaklaşım olarak kabul edilmektedir. Cevap D şıkkıdır.

Çok sayıda teori, mutluluğu gerçek koşulların istenen standartlarla karşılaştırılmasından elde edilen sonuç ile açıklamaktadır. Eğer şartlar standartları karşılamakta ise, mutluluk gerçekleşmektedir. Doyumun göz  önüne alındığı durumlarda karşılaştırmaların bilinçli yapıldığı, duygusal karşılaştırmalarda ise, farkında olmama halinin hâkim olduğu söylenebilir. Yargı kuramları genellikle olayların karşılaştırma bakımından olumlu ya da olumsuz olacağının tahmininden çok gerçekleşen olayın ortaya çıkaracağı duygu miktarını tahmin etmek üzerine çalışmaktadırlar. Cevap A şıkkıdır.

Etkinlik kuramı, mutluluğun bireyin kendi etkinliklerinden kaynaklandığı varsayımına dayanmaktadır. Aristoteles bu kuramının ilk ve en önemli temsilcisidir. Ona göre mutluluk, bireyin erdemli etkinliklerinden beklenir. Cevap E şıkkıdır.

Aşağıdan Yukarıya görüşene göre, birey yaşamındaki mutluluğa bakarken kendisi için mutlu olan ve olmayan dönemlerin değerlendirmesini yapmaktır. Bu görüşe göre, mutlu bir yaşam mutlu dakikaların bir araya gelmesinden oluşmaktadır.

Taşma yaklaşımı; çalışma yaşamı ile yaşam doyumu arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmacıların ilk olarak tespit ettikleri ve yoğunlaştıkları yaklaşım olmuştur.
Taşma kavramsal olarak, bir alandan diğer alana geçiş ve her iki tarafı benzeştirme şeklinde bir anlam içermektedir. Kısaca taşma yaklaşımı, “bir yaşam alanında örneğin çalışma yaşamında cereyan eden tutum, davranış ve tecrübelerin, diğer yaşam alanına (çalışma dışı yaşam alanına) geçtiğini” ifade eder. Cevap C şıkkıdır.

Çatışma varsayımına göre, iş doyumu elde etme gereksinimi ve yaşam doyumu elde etme gereksinimi birbiriyle rekabet içerisindedir ve bu iki gereksinim kolay kolay birbirleriyle uzlaştırılamamaktadır. Her iki gereksinim de kişiye kendisini en yoğun biçimde hissettirmektedir. Birey sınırlı enerji ve zamanını bazen bir yaşam alanı için harcamaktadır, bu durumda diğer yaşam alanına yönelik bir istismar söz konusu olmaktadır. Yani bireyin bir takım faaliyetlerden fedakârlık yaptığı görülmektedir. Bu noktadan itibaren bir çatışmanın çıkması muhtemeldir. Cevap A şıkkıdır.

Dengeleme yaklaşımında ise, yaşam doyumu veya iş doyumundan birisinin yüksek olması durumunda, düşük olanın diğeri tarafından dengeleneceği düşünülmektedir. Örneğin kişi, işinde bir etkinlikten yoksun olduğu zaman, bu yoksun olma halini iş dışındaki yaşamıyla dengelemeye çalışacaktır. Cevap D şıkkıdır.

Yaşam doyumu ve iş doyumu arasındaki etkileşimi açıklamaya yönelik son yaklaşım dağılma yaklaşımıdır. Dağılma yaklaşımı, çoklu bir iş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisinin aynı anda ortaya çıkabileceğini iddia eden bir yaklaşımdır. Cevap D şıkkıdır.

İletişim doyumu, üç ana başlık içermektedir; bireylerarası iletişimde doyum, grup iletişiminde doyum ve örgütsel iletişimde doyum. Doğru cevap E şıkkıdır.