İŞ VE YAŞAMDA MOTİVASYON - Deneme Sınavı - 6

İlişkilendirici yaklaşım

Soysal etkileşim

Herzberg

Beklenti Teorisi

Taşma yaklaşımı

Maslow’a göre ihtiyaçlar önem derecesine göre şöyle sıralanırlar:
• Fizyolojik ihtiyaçlar,
• Korunma (güvenlik)
• Sevgi
• Kendine değer verme (saygı duyma)
• Kendini gerçekleştirme

Doğru cevap A şıkkıdır.

Örgütsel iletişimin amaçları arasında problemlerin ve çatışmaların giderilmesi, işlevsel bir geribildirim oluşturabilme, çalışanların motivasyonlarını arttırma ve örgütün işgören bütünleşmesini sağlama yer alırken örgüt kültürünün değişmezliğini koruma örgütsel iletişimin bir amacı değildir. Aksine örgütsel iletişimle birlikte değişmezlik değil etkili kararların alınabilmesi için alternatif ve farklı bilgilerin elde edilmesi amaçlanmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Bireyin ulaşmak istediği standartlar ile sahip oldukları arasındaki eşleşme ne kadar uyumlu ise yaşam doyumu o ölçüde artmaktadır. Yaşam doyumu, kişinin hayatına dair, sadece o kişinin değerlendirmesinden oluşan bilişsel yargıları içermektedir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Pozitif psikoloji, ilk olarak 1960’larda hümanistik psikoloji bağlamında Abraham Maslow ve Carl Rogers tarafından öne sürülmüş ancak Martin E. P. Seligman tarafından, insanlarda neyin yanlış olduğuna değil neyin doğru olduğuna vurgu yapan yeni psikoloji akımı olarak tanıtılmıştır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Amaç kuramı 1968 yılında Edwin Locke tarafından geliştirilmiş olup, Gary Latham ile yaptıkları
araştırmaların sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bu kuram, davranışın temel nedeninin bireylerin bilinçli
amaç ve niyetlerinde olduğunu öne sürmektedir.Edwin Locke’a göre bir amaç belirleme sürecinde üç temel özellik bulunur. Bunlar; amaçların
açıklığı, amaçların güçlüğü ve amaçların yoğunluğudur.Amaçların açıklığı: Amacın sayısal ölçülebilirlik derecesidir.Yönetici açısından önemli olan, yönetimin öngördüğü amaçlar ile kişinin belirleyeceği amaçlar arasındaki uygunluktur. E seçeneğinde yönetici değil de çalışan açısından dendiği için cevap E seçeneğidir.

KİŞİLİK KURAMLARI

Kişiliğin nasıl oluştuğu ve özellikleri konusundaki kuramlar burada dört başlık altında gruplanmıştır.

Bunlar;

• Psikodinamik kuramlar

• İnsancıl kuramlar

• Ayırıcı özellik kuramları

• Sosyal öğrenme kuramlarıdır.

Maslow tarafından ortaya konulan gereksinmeler hiyerarşisinde bireylerin yaşam doyumunu etkileyen çeşitli evrensel gereksinimleri bulunduğu, diğer bir yaklaşım olan kişi-çevre uyum yaklaşımında bireylerin yaşam doyumunu etkileyen yeterlilik, onay görme, beğenilme, anlaşılma gibi çeşitli evrensel gereksinimlerin olduğu ve diğer bir yaklaşım olan haz ve acı yaklaşımında ise bireyin haz ve acıya ilişkin önemli kaynaklarının olduğu ve hoşlanım kaynakları arttıkça acının kaynakları da artacağı varsayılmaktadır. Bununla brilikte amaçsal yaklaşım içerisinde yer alan Yaşam planı yaklaşımında ise yaşam doyumu amaçların bir sistem içierisinde uyumlu bütünleşmesine ve bu amaçların başarılmasına bağlı olduğu ileri sürülmektedir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Yaşam doyumu ile ilişkili olması beklenen ve bu varsayım ile ilişkisellikleri araştırmalara konu olan değişkenler arasında gelir, yaş, cinsiyet, ırk, çalışma, eğitim, din, evlilik ve aile ve sosyal etkileşim yer almaktadır. bununla birlikte bireyin fiziksel özellikleri bu kapsam içerisinde yer almamaktadır. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

İş doyumunun örgütsel açıdan önemi verimlilik, performans, kuruma ve işe bağlılık ve devamsızlık, geç gelme, işe yabancılaşma, işten ayrılma gibi kavramlarla olan yakın ilişkisine dayanmaktadır. Bununla birlikte işin tarihçesi iş doyumunun örğütsel açıdan önemini ortaya koyan bir kavram değildir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

İş doyumu kuramları genel olarak kapsam ve süreç kuramları olarak iki ana bölüme ayrılmaktadır. Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi, Herzberg’in Çift Faktör Teorisi, McGregor’un X ve Y Teorisi, Alderfer’in ERG Kuramı, Glasser’in Kontrol Teorisi kapsam teorileri içinde değerlendirilen teorilerdir. Bununla birlikte davranışı etkileyen eylemleri anlamak üzerine odaklanmış süreç teorileri arasında Adams’ın Eşitlik Teorisi, Vroom’un Beklenti Teorisi, Locke’ın Farklılık Kuramı, Porter-Lowler Modeli süreç teorileri yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Yaşam doyumu ve iş doyumu arasındaki ilişkiyi açıklamaya yönelik ampirik olarak da desteklenmiş altı farklı yaklaşım bulunmaktadır: Taşma, dengeleme, bölünme, çatişma, araçsallık ve dağılma. Bu yaklaşımların bazıları olumlu, bazıları olumsuz etkileşimi ifade ederken, bazıları da etkileşimin yokluğu üzerine kurulmuşlardır. Bununla birlikte Taşma kavramsal olarak, bir alandan diğer alana geçiş ve her iki tarafı benzeştirme şeklinde bir anlam içermektedir. Kısaca taşma yaklaşımı, “bir yaşam alanında örneğin çalışma yaşamında cereyan eden tutum, davranış ve tecrübelerin, diğer yaşam alanına (çalışma dışı yaşam alanına) geçtiğini” ifade eder. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

İletişim doyumu, iletişim araştırmalarının odak noktasını oluşturmaktadır. Çalışanların iletişim açısından tatmin oldukları örgütlerde motivasyon, performans, verimlilik, karlılık ve müşteri odaklı çalışma alanlarında olumlu gelişmeler yaşanırken bu durumun aksine çalışanların iletişim açısından tatmin olmadıkları örgütlerde ise stres gibi olumsuz durumların yaşanmasında bir artış görülebilmektedir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Yaşam doyumu ve iş doyumu arasındaki ilişkiyi açıklamaya yönelik ampirik olarak da desteklenmiş altı farklı yaklaşım bulunmaktadır: Taşma, dengeleme, bölünme, çatişma, araçsallık ve dağılma. Bu yaklaşımların bazıları olumlu, bazıları olumsuz etkileşimi ifade ederken, bazıları da etkileşimin yokluğu üzerine kurulmuşlardır. Bununla birlikte Araçsallık ise, kişinin örneğin özel yaşamında doyum sağlayabilmesi için bilinçli bir kararla işindeki becerilerini, başarı düzeyini vb. geliştirmesi olarak tanımlanabilir. Yani, bir alanda bir şeyin elde edilmesi için diğer alan araç olarak kullanılıyorsa araçsallık ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

İletişim doyumu, üç ana başlık içermektedir; bireylerarası iletişimde doyum, grup iletişiminde doyum ve örgütsel iletişimde doyum. Bu ana alanların detaylarında, iç içe geçen başka birçok faktörün yer aldığı konusunda araştırmacıların görüş birliği bulunmaktadır. Çalışanın aldığı bilgi miktarı, örgütsel iletişim iklimi, dikey iletişimin şeffaflığı, çalışanların etkileşim sıklığı bu faktörler arasında sayılabilir. Bununla birlikte İletişim doyumu, bireyin iletişim süreci beklentileri tarafından da etkilenir. Beklentiler karşılandığında yüksek bireysel iletişim doyumu ortaya çıkarken, beklentiler karşılanmadığında ise düşük iletişim doyum düzeyi ortaya çıkmaktadır. Soruda Göksel Hanım'ın iletişim doyumundaki artışı izin kullanım ve ücret beklentilerinin çoğunlukla karşılanmasıyla açıklanabili. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Motivasyon;"kişilerin belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere kendi arzu ve istekleri ile davranmaları ve çaba göstermeleridir".Kısaca motivasyon, istekleri, arzuları, ihtiyaçları, dürtüleri ve ilgileri kapsayan genel bir kavramdır.