İŞ YAŞAMINDA RİSK ETMENLERİ VE YÖNETİMSEL FAKTÖRLER - Deneme Sınavı - 16

Örgütsel davranış bir saha çalışması olup örgüt içindeki birey ve grupların davranış
ve tutumlarını anlamayı açıklamayı ve geliştirmeyi amaçlayan, ilgi alanı insan ve örgütler olan bir disiplindir.

örgütsel davranışın dört temel karakteristiği vardır. Birincisi örgütsel davranış bilimsel yöntemi kullanarak araştırmalar yapar, İkincisi birey, grup ve örgütler üzerinde odaklanır, üçüncüsü doğası gereği disiplinler arası bir yapıdadır ve dördüncüsü ise örgütsel davranışın örgütün etkin bir biçimde çalışması ve bireyin başarısı üzerinde durmasıdır.

Antropoloji daha çok insan ve insan davranışlarının bütün olarak incelenmesi üzerinde durur ve temel ilgi alanı insanın yarattığı kültür konusudur.

Örgütsel Davranış ve Disiplinine Katkıda Bulunan Bilimler ve İlgi Alanları.

Sosyal psikoloji:

Davranış değişimi
Tutum değişimi
İletişim
Grup süreçleri
Gruplarda karar verme

Durumsallık yaklaşımı özel bir hareketin veya davranışın farklı ortamlarda farklı sonuçlarının olabileceğini ifade eder.

Örgütün açık bir sistem olarak nitelendirilmesi bu sistemin dışarıdan birtakım kaynaklara ihtiyacı olduğunu (ham madde, iş gücü, bilgi, finansal destek ve alet gibi) ifade eder.

Ülkemizdeki bir örneğini McDonald’s burgerlerinin yanında ikram edilen ayranla görebilmekteyiz. Bizim kültürümüzde ayran çok geleneksel bir içecek olduğu için Pepsi Cola ve Fanta’nın yanında ayran da ısmarlayabilirsiniz. Hâlbuki dünyanın başka ülkelerinde
ayran bilinen bir içecek olmadığı için menüde yer almaz. Aynı şekilde Fransa’da
McDonalds burgerleri şarapla birlikte satılabilmektedir. Çünkü, bu kültürün geleneğinde yemekle beraber mutlaka şarap içilir. Görüldüğü gibi kültüre uyum, küresel ekonomide başarı için en önemli etkenlerden birisidir. Başka ülkelerin kültürlerini ve farklılıklarını anlamada başarısız olan şirketlerin sorunlarla karşılaşmaları oldukça doğaldır.

Sanal örgütler son derece esnek bir yapıda olup bir grup işletmenin geçici olarak ortak
birgün oluşturup belirgin bir işi veya fırsatı yaratmak veya üretmek amacıyla bir araya gelmesiyle oluşmaktadırlar.

20.yüzyılın başlarında Fransız Henri Fayol yöneticilerin beş temel fonksiyonu olduğunu söylemekteydi. Bunlar; planlama, organizasyon, yürütme, koordinasyon ve kontroldü.

Örgütsel davranış araştırmalarından elde edilen kuramsal bilgiyi pratiğe uygulamak için yöneticilerin belirli beceriler geliştirmeleri gerekir. Sahip olduğu yönetim bilgilerini geliştirmek ve bunları iş yaşamına adapte etmek için problem çözme sürecini anlamak ve bu konuda iyi bir sorun çözücü olmak gerekir. Bu ise dört aşamalı bir süreci içerir:

1. Teşhis (diagnosis)
2. Çözüm (solution)
3. Eylem (action)
4. Değerlendirme (evalution) (Wagner and Hollenbeck)

Yüksek duygusal zekaya sahip olan insanların sahip oldukları dört ortak özellik vardır. Bunlar; bireyin kendi duygularını düzenleme yeteneği, başkalarının duygularını izleme yeteneği,  motive etmek ve gelişmiş sosyal becerilerdir. Bu kişiler, kendi duygularını düzenleme işle ilişkili olarak duygularının, zayıf ve güçlü yanlarının, ihtiyaçlarının ve güdülerinin farkındadırlar; başkalarının duygularını izleme yeteneği ile ilişkili olarak diğerlerini nasıl etkileyeceklerini ve buna göre nasıl davranacaklarını belirlemede iyidirler; motive etmek ile ilişkili olarak performanslarını sürdürmek için kendilerini motive ederler, kişisel amaçları doğrultusunda duygularını yönlendirirler ve işi bırakma yönündeki güçlere karşı direnç gösterirler; gelişmiş sosyal becerilerle ilişkili olarak uzun süreli arkadaşlıklara sahip olmayı ve bu arkadaşlıkları devam ettirmeyi başarırlar. Ancak kendilerini başkaları nın duygularına göre ayarlamak duygusal zekası yüksek olan kişilerin özelliklerinden biri değildir. Bu nedenle doğru cevap "C" şıkkında yer almaktadır.

Duygular; tecrübelerdir, hissedilirler ve kısa sürelidirler. Tutumlar; kararlardır, düşünülür ve uzun süre değişmezler. Bu nedenle, doğru cevap "B" şıkkında yer almaktadır.

Algılarımız ve tutumlarımız arasındaki ilişkiyi bilişsel bileşen oluşturur. Bilişsel bileşen, bireyin tutum nesnesi hakkındaki inançlarından oluşur. Bu nedenle, doğru cevap "D" şıkkında yer almakatadır.

İş tatminini etkileyen grupsal faktörleri iş arkadaşları ve danışman ile nezaretçi tutumları olarak sıralayabiliriz. Bu nedenle, doğru cevap "A" şıkkında yer almaktadır.

İş karakteristikleri kuramına göre beş merkezi iş karakteristiği söz konusudur. Bu karakteristikler; çeşitlilik, kimlik, önem, otonomi ve geri bildirim şeklinde sıralanmaktadır. Buna göre doğru cevap "C" şıkkında yer almaktadır.

Çalışanın psikolojik iş çevresi beş temel başlıkta ele alınacaktır. İlk
olarak, işyerinin fiziksel koşulları üzerinde durulacaktır. Fiziksel koşullar, işyerinin yerleşkesi, işyerine ait binanın özellikleri ve bina içinde çalışma alanlarının
nasıl düzenlendiğinden başlayarak çalışma alanının ışıklandırılması, gürültü, nem
vb. pek çok konuya odaklanır. İkinci olarak, işyerinde çalışanların tabi olduğu iş
programı ve çalışma saatlerinin, çalışanın üretkenliği ve sağlığı üzerindeki etkileri
ele alınacaktır. Üçüncü olarak iş basitleştirme, iş zenginleştirme ve monotonluk
kavramları ile çerçevelenen ve yapılan işin niteliğinden kaynaklanan durumlar ve
bunların çalışanın sağlığı üzerindeki etkileri tartışılacaktır. Dördüncü başlık, en
çok çalışanın iş yükü ile ilişkili olmakla birlikte başka kaynakları da olabilen yorgunluk başlığı olacaktır. Beşinci ve son olarak, çalışanın yöneticiler ve iş arkadaşları ile ilişkilerinin niteliği ve bu ilişkilerin çalışana etkileri.

Doğru cevap C seçeneğidir.

İşyerinin fiziksel koşullarını, işyerinin yerleşkesi, çalışma alanlarının düzenlenmesi, ışıklandırma, gürültü, renk, müzik, ısı ve nem başlıkları altında ele almak mümkündür. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yönetici odaları çalışanlarla ayrı katta olabilir. Bu türlü bir düzenleme, yönetici ile çalışan arasına giren mesafenin tartışılmasına konu olur. Birbirinden ayrı ofis ve çalışma mekânları, çalışan ve yönetici arasında ilişkilerin kopmasına, yönetici ve çalışan arasında ilişkilerin gereğinden resmî olmasına yol açar. Çalışanların yöneticilere güven duyma, onlarla bir şeyler paylaşma konusunda kendilerini rahatsız hissetmelerine neden olur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Açık ofis ortamının avantajı çalışanlar arasında iletişimi ve dolayısıyla sosyalleşmeyi artıran, birlik beraberlik duygusu yaratan, işe ve işyerine bağlılığı sağlayan, ast üst ilişkilerinde sınır ve kısıtlamaları ortadan kaldıran ya da azaltan
bir ortam yaratmasıdır. Böylece açık ofis uygulaması, çalışanların işlerinden tatmin sağlamaları, psikolojik sağlıkları ve işlerinde daha verimli olmaları üzerinde olumlu bir etkiye sahip olur. Doğru cevap B seçeneğidir.

İşyerinde ışıklandırmayla ilgili olarak dört temel kavramdan söz edilebilir.
Bunlar ışığın şiddeti, ışığın dağıtımı, ışığın parlaması ve doğal ışıktır.

Doğru cevap C seçeneğidir.