İSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ

Hz Ömer tarafından kurulmuştur. Cevap B şıkıdır.

Hz. Ömer kendisinden sonra 5 kişiyi önermiş ve bunlar arasından Hz. Osman seçilmiştir. Cevap C şıkkıdır.

Oğlunu yerine veliaht tayin ederek I. Muaviye getirmiştir. Cevap e şıkkıdır.

Emeviler Döneminde yaşanmıştır. Cevap C şıkkıdır.

1258'de Moğollar tarafından sona erdirilmiştir. Cevap d şıkkıdır.

"Resmi"diye sorulduğu için cevap d şıkkıdır.

Vezir hükümdar yardımcısı demektir zaten onun için doğru cevap e şıkkıdır.

Kurumsal dediği için cevap b şıkkıdır.

E şıkkı bulunması gereken özelliklerden değildir. Cevap e şıkkıdır.

B şıkkı nüfus sayımı yapar; c şıkkı posta işlerini yürütür; d şıkkı hazine hesabı tutar; e şıkkı zekat,öşür işlerini yürütür. Cevap a şıkkıdır.

“Hilâfet” kelime anlamı itibariyle, bir kimsenin arkasından gelip onun yerine geçmek, onun yerini/makamını almak, onun arkasından gitmek, onu temsil etmek anlamlarına gelir.

Terim olarak vezir, padişahın hemen hemen bütün işlerini yüklenen ve hükümdarlıkla ilgili konularda ona görüşleri ve idaresi ile yardımcı olan kimse demektir.

Terim olarak divan, devlet idaresindeki muhtelif idarî, askerî ve malî hizmetlerin ye- rine getirilmesinde kullanılan defterlere; bunların ve devlet memurlarının bulundukları yere verilen isimdir. İslâm ülkelerinde devlet işleri ile alâkalı en yüksek idarî makamı ifade eder. Günümüz Arapçasında “devlet dairesi, yönetim bürosu, memurluk yapılan yer, sekreterlik” anlamlarında da kullanılmaktadır.

Kendisinden sonra gelecek halifeyi tayin etmek halifenin temel sorumlukları arasında yer almaz. Zira Hz. Muhammed kendisinden sonra gelecek olan halifeyi tayin etmemiştir.

Devlet memuru olarak vezir, yasama, yürütme ve yargı yetkilerini kayıtsız şartsız elinde bulunduran ve hükümdarın vekili sıfatı ile devletin bütün işlerini yürüten ve idare eden en yüksek dereceli bürokrattır.

Divânu’l-Harâc: Şam’da merkezî divan konumunda idi. Toprak vergilerinin takdiri ve toplanmasıyla ilgili işleri yürütmekteydi.

Muaviye, Hz. Hasan ile yaptığı anlaşmada kendisinden sonra halifeyi şuranın seçmesini öngören maddeye uymamış ve oğlu Yezid’i veliaht tayin etmiştir. Sadece tayinle de yetinmemiş, Arap dâhilerinden biri olan danışmanı Mugire b. Şu’be’nin de katkılarıyla, Yezid’in halifeliğini sağlama almak için, muhatabın durumuna göre bazen ikna ederek iyilikle bazen de tehdit ederek zorla bizzat kendisi oğluna biat almıştır.

Osmanlı sultanları halife ünvanını resmî olarak almaya ilk defa “III. Ahmed’in 1727 yılında Afgan hükümdarı İran’lı Eşref Han ile imzaladığı bir anlaşmada kendisini ‘bütün Müslümanların halifesi’ olarak nitelemesiyle” başlamıştır

Abbasiler Dönemi'nde divânü’l-Ezimme devletin gelir-giderlerinin teftiş görevini yürütür.

Selçuklularda divan teşkilâtının başında bü- tün devlet işlerinin yürütüldüğü “Büyük Divan” veya “Divân-ı ‘lâ” vardı. Buna “divân-ı vezâret” de denirdi.