İŞLETME FİNANSMANI - Deneme Sınavı - 4

İşletmeler, faaliyetlerini ne çok fazla ne de çok az çalışma sermayesi bulunduracak şekilde plan­lamalıdır. Bu bağlamda, işletmenin faaliyetlerine bağlı olarak ihtiyaç duyacağı çalışma sermayesi miktarı da değişecektir. İşletmenin toplam çalışma sermayesi ihtiyacını belirleyen birçok faktör bulun­maktadır ve bu faktörler, farklı işletmeleri farklı şekilde etkilemektedir. Diğer yandan, söz konusu faktörlerin etkileri zamana bağlı olarak değişebil­mektedir. Genel olarak, işletme için gerekli olan çalışma sermayesi miktarı üzerinde etkili olan fak­törler aşağıda verilmiştir.

Bir işletme sahip olduğu varlıklar ile borçları arasındaki ilişkiyi dengeli bir şekilde koruyarak faaliyet gösteren ticari, sınai veya mesleki faaliyetlerde bulunan bir kuruluş olarak tanımlanabilir. Bu kapsamda mali tablolar, genel olarak bir işletmenin mali durumunu ve faaliyet sonuçlarını gösterir. Detayları ve gelişmeleri tek başına mali tablolardan görmek mümkün değildir. Başka bir deyişle, finansal tablolar tek başlarına bir işletmenin değerindeki artış veya azalışı, dönen varlıkların kısa vadeli borçları ödeme gücünü, varlıklarının etkinliğini ve yönetiminin kaynakları verimli kullanıp kullanmadığı hakkında fikir vermez

Finansal analizde kullanılabilecek başlıca teknikler şunlardır:

• Trend analizi

Bilanço, bir işletmenin belirli tarihteki varlıklarını, yükümlülüklerini ve özkaynaklarını gösteren mali tablodur. Bir başka ifade ile bilanço bir işletmenin varlıklarını ve bu varlıkların hangi kaynaklarla finanse edildiğini gösterir.

Satılmak amacıyla alınmayan, faaliyet dönemi içinde birden fazla dönem kullanılabilen ve sağladığı yarar birden fazla döneme yayılan varlıklardır. Duran varlıklar ticari alacaklar, diğer alacaklar, mali duran varlıklar, maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar, gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları ve diğer duran varlıklar gibi ana hesap gruplarına ayrılmıştır.

Bir işletmenin sahip ya da ortaklarının sermaye olarak verdikleri değerler ile faaliyetler sonucu sağlanan ve henüz işletmeden çekilmemiş olan karlardan oluşan unsurlar bu hesap grubunda yer alır. Öz kaynak hesap grubunda ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yıllar karları, geçmiş yıllar zararları, dönem net kârı/zararı ana kalemleri yer almaktadır.

Likidite oranlarının işletme sahip ve yöneticileri açısından önemi, işletmenin kısa süreli borçlarını ödemede herhangi bir sorunla karşılaşıp karşılaşmayacağını belirlemek iken, kredi verenler ise oranları, işletmeye verilen kısa vadeli fonların geri ödenmesinde işletmenin sıkıntı çekip çekme­yeceğini belirlemek amacıyla kullanmaktadırlar. Anlaşılacağı gibi, analizin hangi amaçla yapıldığı yorumda önem kazanmakla birlikte, amaç ne olur­sa olsun bu rakamların belli oranların altına düş­mesi işletmenin üzerinde durması gereken önemli bir konu olmalıdır. Ancak bulunacak rakamların standartların üzerine çıkması her zaman işletmenin iyi durumda olduğunun göstergesi olmayabilir. Bu durumda, oranlarla analiz yönteminde yorumlar mutlak doğrular olarak ele alınmamalıdır ve özel­likle konuyla ilgili diğer analiz teknikleri de kul­lanılmalıdır (Büker vd., 2014).

Alacak Devir Hızı Oranı: Ticari alacakların kalitesi ve likiditesi hakkında fikir sahibi olmamızı sağlar ve aşağıdaki şekilde formüle edilebilir:

Alacak Devir Hızı Oranı = Kredili Satışlar / Ticari Alacaklar

Trend Analizi, bir işletmenin finansal analizin­de kullanılan yöntemlerden biridir. Trend analizin­de işletmelerin gösterdiği gelişimler yıllar itibariyle analiz edilir. Karşılaştırmalı tablolar analizinden farklı olarak trend analizinde daha uzun yıllar kar­şılaştırılır. Genellikle inceleme dönemi, 5-10 yıl arasında değişkenlik gösterir.

Nakit akış tablosu, şirketin belirli bir periyot içinde, nakit varlıklarını nereye harcadığını ve nereden nakit elde ettiğini gösterir (Akgüç, 1998). Nakit akış tablolarının işletmeye sağladığı faydalar şu şekilde sıralanabilir:.

Finansman Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları

Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit giriş ve çıkışları şöyledir (Keown ve diğerleri, 2016):

Nakit Girişi

Nakit Çıkışı

İşletmenin borç alması

İşletmenin borcunu ödemesi

(kısa veya uzun vadeli borçta artış)

(kısa veya uzun vadeli borçta azalış)

Paydaşların yatırım yapması

Paydaşlara kar payı ödenmesi veya pay senetlerinin geri alınması

(özkaynakların artması)

(özkaynakların azalması)

Doğru cevap B ' dir . Sayılan etkenlerden ilk iki tanesi iskonto oranını etkileyen dışsal faktörlerdendir.

Devre sonu ödemeli sonsuz anüite = 100 bin / 0,125 = 800 bin TL . Doğru cevap D' dir.

Satış döngüsü müşteri ile ilk iletişim kurulduğu zaman ile gerçek bir siparişin verildiği süre arasındaki farkı ifade etmektedir.

İşletmenin duran varlıkları bina, arazi, tesis, makine, demirbaş gibi varlıklar iken dönen varlıklar aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır. 
• Kasa ve bankalarda bulunan nakit,
• Nakde yakın varlıklar veya fazla nakdin yatırıldığı kısa vadeli menkul kıymetler,
• Senetler, diğer bir ifadeyle işletmenin alacakları,
• Muhtelif borçluları veya kredili satışları içeren alacak hesapları ve işletmenin tedarikçilerine yaptığı peşin ödemeler,
• Hammadde, yarı mamul ve mamul malları da içeren stoklar

Sürekli çalışma sermayesi, işletmelerin olağan faaliyetlerini yürütebilmesi için fonlarından devamlı olarak ayırması zorunlu olan miktarı ifade etmektedir.
Diğer bir ifadeyle, faaliyetlerin sorunsuz bir şekilde yürütülmesi için işletmenin bulundurması gereken minimum dönen varlık miktarı, sürekli çalışma sermayesi olarak adlandırılmaktadır.

İşletmenin toplam çalışma sermayesi ihtiyacını belirleyen birçok faktör bulunmaktadır ve bu faktörler, farklı işletmeleri farklı şekilde etkilemektedir. Diğer yandan, söz konusu faktörlerin etkileri zamana bağlı olarak değişebilmektedir. Genel olarak, işletme için gerekli olan çalışma sermayesi miktarı üzerinde etkili olan faktörler aşağıda verilmiştir:

İşin Doğası

Üretim Döngüsü

İş Döngüsü (Çevrimi)

Kredi Politikası

Büyüme ve Genişleme

İşletmelerin çalışma sermayesini daha iyi kullanabilmek için dikkat etmeleri gereken hususlar şunlardır:
• Kredi açarken daima ticari referans almak ve müşterinin ödeme gücü ve alışkanlıklarını değerlendirmek için geçmiş ticari ilişkilerine bakmak,
• Stok kayıtlarını doğru bir şekilde tutmak sahip olunan ve yavaş dönen stokları takip etmek,
• Fazla stok bulundurmamak ve olası talebe göre çalışabilmek için doğru bir satış tahmin sistemine sahip olmak,
• Tedarikçilerden mümkün olan maksimum süreye kadar kredi almak,
• Nakdi kasada tutmak yerine para piyasalarında değerlendirmek,
• Erken ödeme koşullarını değerlendirmek ve uygun koşullar bulunduğunda indirimlerinden yararlanmak,
• Mümkün olduğunca banka çeki ve nakitle çalışmak. Bu hem daha güvenli olacak hem de bir an önce faiz geliri elde etmenizi sağlayacaktır.

Tutucu yaklaşım, duran varlıkların ve sürekli çalışma sermayesinin tamamının uzun, geçici çalışma sermayesinin ise kısa vadeli kaynaklar ile finanse edildiği yaklaşımı ifade etmektedir.

Türkiye Muhasebe Standartlarına göre (TMS 7) nakit benzerleri, işletmelerin kısa süreli nakit yükümlülükleri için bulundurduğu varlıklardır.