KENT SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 8

Türkiye’nin ilk göç deneyimi iç göçlerdir. Ülkemizdeki iç göç olgusunu anlayabilmek için, Türkiye’nin geçirmiş olduğu değişim dinamiklerine bakmak gerekmektedir. Cumhuriyetin kuruluş döneminden sonra ülkenin yaşadığı ilk köklü değişim 1950’li yıllarda yaşanmıştır. Bu dönemde ülke hem ekonomik olarak hem de politik olarak ciddi bir değişim dönemine girmiştir. Türkiye’nin bu dönemde batı ülkeleriyle ve özellikle de ABD ile sıkı ilişkileri vardır, ülke NATO içerisinde yer almaya hazırlanmakta ve ekonomik olarak dünya sistemine eklemlenmeye çalışmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Türkiye’den Avrupa’ya göçün tarihsel başlangıcı II. Dünya Savaşı sonrasına, 1950’li yıllara rast gelmektedir. Doğru cevap C'dir.

Doğru tümce,1950’li yılların ortak özelliği bireysel girişimler sayesinde çok düşük sayıdaki göçmen işgücünün Almanya’ya gitmesidir. Doğru cevap B'dir.

Göç ol­gusu neredeyse insanlığın yeryüzündeki varlığıyla birlikte başlatmak mümkündür. Göç, en basit an­lamda, belirli bir hedef doğrultusunda ya da belirli bir hedef olmaksızın herhangi bir yere yönelen coğrafi insan hareketlerdir şeklinde tanımlanabilir.

Çünkü her bir göç ve göç dalgası, gerek nedenle­ri gerek içeriği gerekse de gerçekleşme ve yaşanma şekliyle birbirinden farklı ve biriciktir. Dolayısıyla bu farklılıklar ortak ve kapsayıcı bir tanımın orta­ya konulmasını engellemektedir.

Thomas Faist’e göre göç, idari ola­rak farklılık gösteren birimler ara­sında gerçekleşmektedir.

Castles ve Millere göre çağımızdaki göç ol­gusunun dört temel eğilim: 1. Göçün Küre­selleşmesi, 2. Göçün Hızlanması, 3. Göçün Farklılaşması, 4. Göçün Kadınlaşmasıdır.

Ravenstein bu çalışmayla William Farr’ın göç hakkındaki düşüncelerini yanlışlamaya yönelmiştir. Farr, “göçün, hiçbir kesin kanuna bağlı olmaksızın yürüdüğü” (aktaran Corbett, 2005) fikrini savunmaktadır.

Böyle bir dönemde çalışmasını yapmış olan Ravenstein, 1885 ve 1889 yıllarında yayımladığı Göç Kanunları (The Laws of Migration) başlıklı iki makalesinde belirlediği yedi göç kanunu tartışmaya açmıştır.

Ravenstein çalışmasını dönemin top­lumsal yapısının temel belirleyeni olan endüstrileşme üzerine kurgulamıştır.

Petersen’a göre, sosyal bir baskıya rağmen bireyler ya da bir toplumun göç etmede bir karar mekanizması kullanabilmesi ve bu karar mekanizmasının işletme gücünü ellerinde bulundurması yönlendirilen göç anlamına gelmektedir.

Crisp göçmen ağının işlevini dört başlık altında toplamaktadır, 1. Bilgi verme işlevi, 2. Göç maliyetini karşılama işlevi, 3. Yasadışı göçü artırma ve organize etme işlevi, 4. Hedef ülkede destek sağlama işlevi.

Göç, en basit anlamda, belirli bir hedef doğrultusunda ya da belirli bir hedef olmaksızın herhangi bir yere yönelen coğrafi insan hareketlerdir şeklinde tanımlanabilir.

Hareket burada fizik biliminin bir alt disiplini olan mekaniğe atıfla, iki ilk çağ filozofunun yaklaşımıyla anlaşılmaya çalışılmıştır. Hareketi dolayımsız ve cisme içkin kabul eden yaklaşım Aristoteles’e; hareketi itkiye bağlayan, hareket ve cismin ayrı şeyler olduğunu kabul eden diğer yaklaşım ise Galilei’ye aittir.)

Orhan Hançerlioğlu Toplumbilim Sözlüğü’nde göçü, “Bir yerden başka bir yere gitme” (Hançerlioğlu, 1986:158) olarak tanımlamaktadır. Hançerlioğlu, göçü ortaya çıkaran sebepler üzerinde durmuş, bir olgu olarak göçü tasvir etmiş ve tanımlamasını bu yolla güçlendirmeye çalışmıştır.

Cemal Yalçın Göç Sosyolojisi adlı kitabında göçe dair ortak noktalardan hareketle bir tanım yapmaya çalışmaktadır: “Göç, ekonomik, siyasi, ekolojik veya bireysel nedenlerle, bir yerden başka bir yere yapılan ve kısa, orta veya uzun vadeli geriye dönüş veya sürekli, yerleşim hedefi güden coğrafik, toplumsal ve kültürel bir yer değiştirme hareketidir” (Yalçın, 2004:13).

Thomas Faist’e göre göç, idari olarak farklılık gösteren birimler arasında gerçekleşmektedir.

Castles ve Millere göre çağımızdaki göç olgusunun dört temel eğilim: 1. Göçün Küreselleşmesi, 2. Göçün Hızlanması, 3. Göçün Farklılaşması, 4. Göçün Kadınlaşmasıdır.

Bu çalışmanın değerli olarak nitelenmesinin nedenlerinden bir diğeri de, daha sonra yazılacak olan göç kuramlarına ve modellerine öncülük etmesidir. Çünkü Ravenstein’nın 1885’te yayınlanan bu çalışması göçle ilgili ilk çalışma olma niteliğini taşımaktadır.

Bunlar, 1. Yaşanan yerle ilgili faktörler, 2. Gidilmesi düşünülen yerle ilgili faktörler, 3. İşe karışan engeller, 4. Bireysel faktörlerdir.