KONUMSAL VERİTABANI I - Deneme Sınavı - 9

Veri bütünlüğü (data integrity) olarak bilinmektedir.

Bölünmezlik özelliği “ya hep ya hiç” özlü sözü ile açıklanabilir

Maliyeti yüksektir.

VTYS mimarisinde son kullanıcılara veriler soyut gösterimlerle sunulur. Kullanıcıların veritabanı vetablo tasarımlarına erişmeden, yalnızca veriler üzerinde işlem yapmalarını sağlayan VTYS mimarisi, en yalın yapısı ile üç düzeyden oluşur. Bunlar;
• Dış Düzey (Alt Şema),
• Kavramsal Düzey (Mantıksal Şema),
• İç Düzey (Fiziksel Şema)

Veritabanı tasarımının bulunduğu düzey kavramsal düzeydir. İş süreçlerinin VTYS tarafından anlaşılmasını sağlayan veritabanı tasarımı, tablo tasarımları, değişken tipleri ve tablolar arası ilişkiler mantıksal şemada tanımlanmaktadır.

Veri kontrol dili (DCL) veritabanı yöneticisi tarafından kullanıcılara verilecek erişim yetkilerini tanımlamaktadır. Gerçekleştirdiği işlev açısından veritabanı kontrol dili ya da kullanıcı kontrol dili olarak kabul edilebilir.

Veritabanı modellerinin altyapısı ise veri modellerine dayanmaktadır. Veri modeli, gerçek dünyadaki varlıklar, etkinlikler ve bunlar arasındaki ilişkilerle ilgili verilerin temsil edildiği şekildir. Üç temel ilişki vardır :

Hiyerarşik veritabanı modeli 1960’lı yıllarda geliştirilen ve kullanılan ilk veritabanı modelidir. Bu model, 1966’da Saturn-V roketi ve Apollo uzay aracı malzeme envanter faturalarının fazlalığı nedeniyle IBM firmasının geliştirdiği Information Management System (IMS)’in temelini oluşturur. IMS’in gelişimi sürecinde hiyerarşik veritabanı modeli de gelişme göstererek bir çok programlama dili ile entegre çalışabilecek hale gelmiştir. Günümüzde halen Windows Registry yapısı bu modeli kullanmaktadır. Hiyerarşik veritabanı modeli, bire-çok (1:M) ilişkisi olan verilerin, yani hiyerarşik yapıdaki verilerin kullanılması ve güncellenmesi için oldukça verimli olmasına karşın, hiyerarşik olmayan ya da karmaşık ilişkilere sahip veriler (M:N ilişkisi) için uygun değildir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Bir ağ veritabanındaki temel yapıtaşı “Küme”dir. Bir küme, ismin yanı sıra bir sahip kayıt, bir de üye kayıttan oluşur.

Hiyerarşik veritabanı ve ağ veritabanı modellerinin, her ikisinin de en büyük eksikliği esnek olmamalarıdır. Veriyi etkin bir şekilde işlemek için daha önceden belirlenmiş yollar takip edilmelidir. Örneğin; bir ay içerisinde gerçekleşen tüm sevkiyatları bulmak için tüm veritabanının taranması gerekebilir. İlişkisel veritabanı modeli bu soruna bir çözüm üretmek için geliştirilmiştir (Oppel, 2004).

Bu modelin temelinde varlıklar arasındaki doğal ilişki yani 1:1 ilişki vardır. Ama diğer ilişki türleri de (1:M ve M:N) bu modelde kullanılabilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

A şıkkı Hiyerarşik veritabanına ait bir avantajdır.

B şıkkı Ağ veritabanına ait bir avantajdır.

C şıkkı Nesneye Yönelik veritabanına ait bir avantajdır.

D şıkkı Varlık ilişki Modeline ait bir avantajdır.

Satır ve sütünlardan oluştuğu için değişikliklerin hızlı bir şekilde fark edilip düzenlenebilsi İlişkisel Veritabanı modeline ait bir avantajdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Bu modelde, bir sorgunun karşılığında mutlaka daha önceden tanımlanmış bir nesne kümesi yani sınıf (class) olması gerekir. Sınıf, veri ya da yöntem içermez ama nesne içindeki veri ya da yöntemi tanımlar. Bu modeldeki sınıf kavramı, ilişkisel veritabanı modelindeki ilişki kavramına karşılık gelir. Nesneye yönelik modellerde, var olan bir sınıftan yeni bir sınıf türetilebilir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Varlık-ilişki veritabanı modelinde bir varlığın oluşumu başka bir varlığa bağlı ise, bu durumdaki varlıklar arası ilişkiye var olma bağımlılığı adı verilir. Örneğin; bir öğrencinin var olabilmesi için öncelikle bir okulun var olması gerekmektedir. Bağımlı olan varlık öğrenci ve baskın olan varlık okuldur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yeryüzünden çeşitli yöntemlerle toplanılan coğrafi veriler veritabanına iki farklı tipte girilmektedir. Bunlar öznitelik ve konumsal veri tipleridir. Bu ayrımın sebebi iki veri tipinin birbirinden tamamen farklı olması ve farklı şekillerde depolanmasıdır. Konumsal veri veritabanında ikili veri (binary data) olarak saklanır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Topoloji nesnelerin konumsal ilişkilerini temel alan matematik dalıdır. Konumsal veritabanında topoloji kuralları kullanılarak, nesnelerin geometrik benzerliği, komşuluk, konumsal ilişkiler ve geometrik şekillerin değişmesi sonucunda diğer ilişkilerde bir bozulma olup olmadığı incelenebilir. Konumsal nesnelerin birbirleriyle olan konumsal ilişkileri, veritabanında topoloji tanım tablolarında tanımlanır. Doğru cevap B şıkkıdır.

İlişkisel veritabanı farklı veri tiplerini desteklese de hala ikili veri halinde tutabildiği (BLOB) veriler, veritabanında çok yer kapladığından tercih sebebi değildir. Nesneye yönelik veritabanı modeli ile daha uygun olan bu özellik yüzünden nesne yönelimli veritabanı modeli kullanılır hale gelmiştir. Nesne yönelimli veritabanı da ilişkisel veritabanı modeli kadar esnek bir kullanıma sahip olmadığından, bu iki modeli birleştiren Nesne – İlişkisel Veritabanı Modeli ortaya çıkmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

"Çoktan çoğa" ilişki temel veritabanı ilişkilerinden biridir.

Ana ilkesi çoklu ilişkileri temsil edebilmek için, varlık tiplerinde gereksiz veri tekrarı yapmadan, her ilişkinin ayrı ayrı tanımlanması olan veri tabanı modeli  "Hiyerarşik Veritabanı Modeli" dir.

"Yapı oluşturulurken yapılan bir hatanın düzeltilmesi neredeyse imkansız olması"  hiyerarşik veri tabanı modellerinin avantajlarından biri değildir.