KONUMSAL VERİTABANI II - Deneme Sınavı - 6

Harita, Dünya’nın bütünü ya da bir bölümünün belirli bir ölçeğe göre küçültülerek bir düzlem üzerinde temsil edilmesidir. Haritalar ait olduğu bölge ile ilgili çeşitli bilgileri kullanıcıya aktarmaktadır. Bu nedenle de kullanım amaçlarına göre çeşitli türlerde haritalar oluşturulabilmektedir.

Konumsal veritabanındaki yollar, nehirler ya da binalar farklı veri kümeleri oluşturacak şekilde gruplanabilir. Üst üste çakışan tematik harita katmanları aynı ölçek ve projeksiyon özelliklerine sahip olmalıdır. Benzer şekilde konumsal veritabanındaki veri kümeleri de aynı konumsal referanslara sahip olmalıdır.

Alt Tipler (Subtypes): Alt tipler aynı geometrik temsile ve özniteliksel özelliklere sahip nesnelerin, aynı tablo içinde gruplanmasını sağlamaktadır. Örneğin yollar otoyol, anayol, sokak gibi gruplara ayrılabilir. Alt tipler sayesinde bu farklı tipteki yol nesnesi aynı tablo içinde gruplanabilmektedir.

oklu Yama (Multipatch): Üç boyutlu uzayda ayrı bir alan ve hacim kaplayan nesnelerin temsil edilmesinde kullanılırlar.

Raster Veri Kümeleri: Bir raster dosyasının veritabanında tüm bantları ile birlikte tek parça hâlinde saklanmasına raster veri kümesi denilmektedir. CBS’de kullanılan raster veri modelinin temel yapısı veri kümesi şeklindedir.

Üzerinde çalışılacak veri kümesinin boyutları küçük ise tercih edilebilecek konumsal veritabanı tipidir. Veriler Microsoft Access dosyası (.mdb uzantılı) olarak saklanır. Bu veritabanı türünde her bir Microsoft Access dosyası için 250-500 MB’lık bir alan ayrılmıştır. Dolayısıyla kişisel konumsal veritabanı büyük projeler için uygun değildir.

Konumsal Veritabanında Replikasyon
Veritabanı sahibi tarafından veritabanının bir bölümünün veya tamamının birebir kopyalanarak kullanıma açılması işlemidir. Oluşturulan kopyalar ana veritabanına bağlıdır. Yönetici istediği takdirde bunları senkronize edebilir. Oluşturulan kopyalar herhangi bir ağ yoluyla ana veritabanına bağlı olmak zorunda değildir.

Fiziksel tasarım aşaması, konumsal veritabanı tasarımının son aşamasıdır. Yani sonuç ürünü olan veritabanının, oluşturularak işler hâle getirildiği aşama budur. Bu aşamada tasarım test edilir ve konumsal veritabanı kullanıcılara sunulduğunda oluşabilecek muhtemel sorunlar öngörülmeye çalışılır.

1. Mantıksal tasarımın ilk aşamasında veritabanının yapısı tablo şeklinde düzenlenir. Bu aşamada öznitelik alanları ve sütunların tipleri belirlenmelidir. Hazırlanacak tabloda öznitelik değer alanları, ilişkiler ve alt tipler de belirtilebilir. Öznitelik değer alanları için belirlenecek aralık ya da kodlar da tablo şeklinde gösterilebilir.
2. İkinci aşamada konumsal özellikler, konumsal ilişkiler ve veri kümelerinin bütünlük kuralları tanımlanır. Konumsal nesneler için topoloji kuralları belirlenerek veritabanının bütünlüğü sağlanabilir.
3. Bu aşamada her veri katmanı için sorumlular belirlenmelidir. Veri girişini yapacaklar, veri düzenlemesi yapacaklar teker teker belirlenmelidir.

Ağ (network), bir konumdan başka bir konuma ulaşılabilecek olası bütün güzergâhları temsil eden, temel bileşenleri kenar (edge) ve bağlantı noktaları (junction) olan, birbirine bağlı elemanların oluşturduğu sistem bütünüdür. Doğru cevap B’dir.

Doğal yapıda ya da kendi içerisinde akış yönü belirli olan, yönlendirilmiş şebekelerin analiz edildiği modele “Geometrik Ağ Modeli” denir. Doğru cevap C’dir.

Geometrik ağlar yalnızca konumsal veritabanlarında modellenebilir ve modeli oluşturan konumsal nesne tablolarının (feature class) geometrik ağa dönüştürülebilmesi için konumsal nesne kümesi (feature dataset) içerisinde bulunması gerekir. Doğru cevap E’dir.

Her geometrik ağ, bir mantıksal ağa (logical network) sahiptir. Bu ağ, geometrik ağ içinde yer alan konumsal nesnelerin bağlantı ilişkileri ve diğer bilgilerini saklayan, takip ve akış işlemlerinde kullanılmak üzere bağımsız olarak oluşturulan tablolar topluluğudur. Doğru cevap A’dır.

Ağ veri küme­leri ulaşım ağlarının gerçekçi biçimde modellenmesini ve bu modeller üzerinde güzergâh analizleri gerçekleştirilmesini sağlar. Ağ veri kümesi, yol (yol orta çizgisi) ve kavşaklardan oluşan ağ yapısına ek olarak dönüş kurallarına da gereksinim duyar. Yollar ve kavşaklar ağ veri kümesinin temel yapısını oluşturur. Dönüşler ise yön değiştirme hareketleriyle ilgili bilgileri depolayan ağ elemanlarıdır.  Ağ veri kümesi, tek yön, sağa-sola dönülmez, girilmez yol vb. trafik kurallarını, köprü, tünel ve viyadük gibi bağlantı elemanlarının CBS platformunda modellenmesine olanak sağlamaktadır. Doğru cevap C’dir.

Ağ veri kümesi özniteliklerini temel kriterler bazında başlıklar altında toplamak gerekirse;

- Yasaklı ulaşım ağı elemanları (prohibit)

- Sakınılan ulaşım ağı elemanları (avoid)

- Tercih edilen ulaşım ağı elemanları (prefer)

Olarak sıralanabilir. Doğru cevap E’dir.

Ağ veri kümesi elemanları;

Şeklinde listelenebilir. Doğru cevap D’dir.