Aof Panel

Soru 1

Sürümlerin uyumu ve işleme konulmasına ilişkin olarak yukarıdaki seçeneklerde yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?

Soru 2

Sürüm senaryolarına ilişkin olarak yukarıdaki seçeneklerde yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?

Soru 3

Yukarıdaki seçeneklerde yer alan sürüm uygulama örneklerinden hangileri yaygın olarak kullanılanlardandır?

Soru 4

Saptanmış sürümün eş zamanlı düzenlenmesine ilişkin olarak yukarıdaki seçeneklerde yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?

Çözüm Açıklaması

Saptanmış Sürümün Eş Zamanlı Düzenlenmesi

Çok kullanıcılı uygulamalarda, saptanmış sürümün doğrudan düzenlenmesi sürüm uygulamasının en basit metodudur. Bu iş akışında açık bir şekilde, hiçbir kullanıcı yeni bir sürüm oluşturma ihtiyacı duymaz. Saptanmış sürümde düzenleme yapılmaya başlandığında, konumsal veritabanı düzenlemelerin işleme konana kadar diğer düzenlemelerden izole olarak saklanabileceği isimsiz ve geçici bir alan yaratır. Bu alana sadece o anki kullanıcı ulaşabilir. Kullanıcı yaptığı düzenlemeleri kaydedip oturumu sonlandırdığında, geçici alandaki düzenlemeler saptanmış sürümle birleştirilir. Kullanıcı yaptığı düzenlemeleri kaydetmezse sürüm silinecek ve yapılan düzenlemeler dikkate alınmayacaktır. Eğer birden çok kullanıcının yaptığı düzenlemelerde çakışma gerçekleşirse yani kullanıcı yaptığı düzenlemeleri sisteme kaydetmeden önce saptanmış sürümde değişiklik yapılmışsa, sistem kullanıcıyı uyaracak ve bu koşullara rağmen devam edip etmeyeceğini sorgulayacaktır. Bu stratejinin avantajları, yeni sürümler oluşturmadığı için küçük değişikliklerde kullanışlı bir yöntemdir. Çakışma oluşmuyorsa kaydedilen düzenlemeler doğrudan saptanmış sürüme gönderilirler. Ancak hata yapmaya çok açık bir yapı olması nedeniyle sürekli yedeklenmeye ihtiyaç duyması, uzun süreçli işlemlerin desteklenmemesi ve sistemin karşılaştırma kontrolü esnasında veritabanını kilitleyerek diğer kullanıcıların işlemlerini bitirmesine engel olması stratejinin dezavantajlarıdır.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, saptanmış sürümün eş zamanlı düzenlenmesine ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur, dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Soru 5

Saptanmış sürümün eş zamanlı düzenlenmesine ilişkin olarak yukarıdaki seçeneklerde yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?

Çözüm Açıklaması

Saptanmış Sürümün Eş Zamanlı Düzenlenmesi

Çok kullanıcılı uygulamalarda, saptanmış sürümün doğrudan düzenlenmesi sürüm uygulamasının en basit metodudur. Bu iş akışında açık bir şekilde, hiçbir kullanıcı yeni bir sürüm oluşturma ihtiyacı duymaz. Saptanmış sürümde düzenleme yapılmaya başlandığında, konumsal veritabanı düzenlemelerin işleme konana kadar diğer düzenlemelerden izole olarak saklanabileceği isimsiz ve geçici bir alan yaratır. Bu alana sadece o anki kullanıcı ulaşabilir. Kullanıcı yaptığı düzenlemeleri kaydedip oturumu sonlandırdığında, geçici alandaki düzenlemeler saptanmış sürümle birleştirilir. Kullanıcı yaptığı düzenlemeleri kaydetmezse sürüm silinecek ve yapılan düzenlemeler dikkate alınmayacaktır. Eğer birden çok kullanıcının yaptığı düzenlemelerde çakışma gerçekleşirse yani kullanıcı yaptığı düzenlemeleri sisteme kaydetmeden önce saptanmış sürümde değişiklik yapılmışsa, sistem kullanıcıyı uyaracak ve bu koşullara rağmen devam edip etmeyeceğini sorgulayacaktır. Bu stratejinin avantajları, yeni sürümler oluşturmadığı için küçük değişikliklerde kullanışlı bir yöntemdir. Çakışma oluşmuyorsa kaydedilen düzenlemeler doğrudan saptanmış sürüme gönderilirler. Ancak hata yapmaya çok açık bir yapı olması nedeniyle sürekli yedeklenmeye ihtiyaç duyması, uzun süreçli işlemlerin desteklenmemesi ve sistemin karşılaştırma kontrolü esnasında veritabanını kilitleyerek diğer kullanıcıların işlemlerini bitirmesine engel olması stratejinin dezavantajlarıdır.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, saptanmış sürümün eş zamanlı düzenlenmesine ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur, dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Soru 6

Çoklu projelere ilişkin olarak yukarıdaki seçeneklerde yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?

Çözüm Açıklaması

Çoklu Projeler

Eğer çoklu projelerin ya da çalışma düzeninin yönetildiği bir veritabanından bahsediliyorsa iş akışı yönetimi için daha iyi yapılandırılmış bir yaklaşıma ihtiyaç vardır. Veritabanındaki proje ve çalışmalar, birçok düzenleme oturumu içerebilir ve bu işlerin süreçleri birbirlerinden çok farklı olabilir. Örneğin, Şekil 7.10’da gösterildiği gibi ayrık projelerden parselle ilgili çalışma bir hafta sürecekken, adresleme sürümündeki çalışma altı ay ya da su altyapısıyla ilgili çalışma birkaç hafta sürebilecektir. Bu şekilde bir çalışma başlatıldığında, saptanmış sürümün altında alt sürümler oluşturulacaktır. Bir veya daha fazla kullanıcı bu sürümleri proje tamamlanana kadar açık olarak tutacaktır. Sürümlerdeki bütün değişiklikler tamamlandıktan sonra kullanıcılar, alt sürümdeki değişiklikleri saptanmış sürümle birleştirecektir. Projenin bitişiyle birleştirilen alt sürümler, daha fazla ihtiyaç duyulmayacağı için sistemden silinirler. Bu tür yapılarda sistem yöneticisinin kullanıcı yetkilerini kısıtlaması gerekebilir. Bu kısıtlarla kullanıcılar alt sürümlerde düzenlemeler yapabilirken, saptanmış sürümü sadece görüntüleyerek güncelleyemeyeceklerdir. Bu şekilde saptanmış sürümün sistem yöneticisi harici bir kullanıcı tarafında güncellenmesi engellenerek saptanmış sürüm hata ve çakışmalara karşı koruma altına alınmış olur. Bu sistemin avantajları arasında; her iş birimin mantıksal bir yolla sürüm olarak ayrılması, birçok düzenlemenin yapılmasına olanak sağlayan uzun işlem süreçleri, kullanıcı kısıtlaması getirilmesi, karşılaştırma ve gönderim süreçlerini desteklemesi sayılabilir. Ancak sistemin çok katlı sürüm konfigürasyonuna imkân sağlaması, delta tablolarındaki kayıt (satır) sayısını arttırarak sorgulamada ciddi performans sorunlarına yol açacaktır. Bu performans sorunu, yapılan düzenlemelerin belirli aralıklarla güncellenmesiyle azaltılabilir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, çoklu projelere ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur, dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Soru 7

Kalite kontrol sürümlü çoklu projelere ilişkin olarak yukarıdaki seçeneklerde yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?

Soru 8

Konumsal veritabanının arşivlmeye ilişkin olarak yukarıdaki seçeneklerde yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?

Soru 9

Konumsal veritabanı replikasyonuna ilişkin olarak yukarıdaki seçeneklerde yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?

Çözüm Açıklaması

Konumsal Veritabanı Replikasyonu

Sürümlenmiş konumsal veritabanlarının bir ilginç özelliği de yapılan değişikliklerin paylaşılabilmesi ve senkronize edilebilmeleridir. Sürümleme, kullanıcılara tanımlanan hiyerarşide kullanılan sürümler arasında yapılan düzenlemeleri birleştirme imkânı sağlar. Konumsal veritabanı replikasyonu ise sürümleme altyapısını genişleterek, çoklu konumsal veritabanları arasında değişiklikleri birleştirme ve senkronize etme olanağı sağlar. Örneğin, şehrin CBS departmanı veritabanında yapılan güncellemeleri şehrin polis, itfaiye, planlama gibi farklı departmanlarına yayınlayabilir. Buna tek yönlü replikasyon (one-way replication) adı verilir. Basit bir örnekle medya oynatıcımızı (media player) yeni şarkıların yayınlandığı merkezî bir medya uygulamasıyla senkronize etmeye benzetilebilir. Bazı durumlarda da kullanıcılar konumsal veritabanında yapılan değişiklikleri diğer departmanlarla takas etmek isteyebilir. E-posta alıp göndermeye benzeyen bu işlem için iki yönlü replikasyon (two-way replication) özelliği kullanılır. Konumsal veritabanının, diğer konumsal veritabanlarıyla nasıl senkronize olacağı, senkronizasyon özelliklerinden sağlanır. Senkronizasyon düzenli bir aralığa takvimlenebilir ya da belirlenen bir an için gerçekleştirilebilir. Konumsal veritabanı replikasyonu CBS yazılımlarının sağladığı bir veri dağılım metodudur. Konumsal veritabanı replikasyonu ile veri, karşılıklı iki ya da daha çok konumsal veritabanı arasında veri setinin tamamının veya bir parçasının çoğaltılmasıyla dağıtılır. Bir veri seti çoğaltıldığında, verinin bir kopya çifti oluşur. Oluşan çiftlerden biri orijinal konumsal veritabanında bulunurken, ilişkili çift farklı bir konumsal veritabanında bulunur. Kopyalardan herhangi birinde yapılan bir değişiklik sonrasında diğer kopyasıyla senkronize edilerek verilerin eşleşmesi sağlanır. Konumsal veritabanı replikasyonu, sürüm mantığının üzerine inşa edilmiş, topoloji, ağ, ilişkiler gibi konumsal veritabanının bütün veri modellerini destekleyen bir yapıdır. Bu eş zamansız modelde, çoğaltılan yapı (replikasyon) gevşek bir bağla orijinal yapıyla eşleşmiştir. Bunun anlamı her çoğaltılmış konumsal veritabanı bağımsız olarak çalışabilmekte ve buna rağmen yapılan bütün değişiklikler senkron edilebilmektedir. Bu bağımsız çalışma konumsal veritabanı seviyesinde bile gerçekleşebilmekte, örneğin bir kopya “SQL Server” üzerinde çalışırken diğer bir kopya “Oracle” sistemi üzerinde çalışabilmektedir. Konumsal veritabanı replikasyonunun çalışma mantığı, iki konumsal veritabanı arasındaki ilişkinin yönetimidir. Konumsal veritabanının orijinal tarafına üst (parent) replika, orijinal verinin kopyasını içeren konumsal veritabanına alt (child) replika adı verilir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi doğru cevap E’dir. Konumsal veritabanı replikasyonuna ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur.

Soru 10

Konumsal veritabanı replikasyonuna ilişkin olarak yukarıdaki seçeneklerde yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?

Soru 11

Konumsal veritabanında replikasyon gerçekleştiği üç şekil olan; çıkış-giriş replikasyonu, tek yönlü replikasyon ve iki yönlü replikasyonuna ilişkin olarak yukarıdaki seçeneklerde yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?

Çözüm Açıklaması

Konumsal veritabanında replikasyon üç şekilde gerçekleşmektedir. Bunlar:

Çıkış-giriş replikasyonunda, veri başka bir konumsal veritabanına kopyalanır ve kopyalandığı yerde veri düzenlemeleri gerçekleştirilir. Düzenlemeler bitirildiğinde, derlenmiş veri orijinal konumsal veritabanına geri transfer edilir. Bu replikasyon türünde geri giriş işlemi yalnızca bir kez gerçekleştirilebilmektedir. Giriş yapan veride tekrar düzenlemeye ihtiyaç duyulursa, yeni bir çıkış yapan replikasyonun oluşturulması gerekir. Bu tipte, üst replikasyon ile alt replikasyonda tek yönlü ve tek seferli bir senkronizasyon vardır. Üst replikasyon SDE konumsal veritabanı yapısında olabilirken, alt replikasyon SDE, kişisel (personal) ya da dosya tabanlı (file based) konumsal veritabanı formatlarında olabilirler (Bkz. Sayfa 156’da, Şekil 7.15).

Tek yönlü replikasyon, üstten alta ya da alttan üst replikasyona doğru senkronizasyonun birçok defa sağlanabildiği replikasyon tipidir. Tek yönlü replikasyonlar, sürekli düzenlemelerin yapıldığı bir konumsal veritabanının yönetiminde ya da Web tabanlı harita servisi gibi sürekli güncellenen yayın amaçlı konumsal veritabanlarının yönetiminde kullanılabilir. Tek yönlü replikasyonda da üst replikasyon SDE konumsal veritabanı yapısında olabilirken, alt replikasyon SDE, kişisel (personal) ya da dosya tabanlı (file based) konumsal veritabanı formatlarında olabilirler (Bkz. Sayfa 156’da, Şekil 7.16).

İki yönlü replikasyon tekrar tekrar replika oluşturmadan, yapılan düzenleme ve değişikliklerin hem alt replika yönünde hem de üst replika yönünde defalarca senkronizasyonuna olanak veren replikasyon tipidir. Senkronizasyon ayrı ayrı iki yönde olabileceği gibi aynı anda iki yöne de gerçekleştirilebilmektedir. İki yönlü replikasyon, iki farklı grubun düzenleme yaptığı verilerin paylaşımı durumunda kullanışlı bir yapıdır. Ancak bu tipte konumsal veritabanı hem üst replikada hem de alt replikada sadece SDE yapıda olabilmektedir (Sayfa 157’de, Şekil 7.17).

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, doğru cevap E’dir. Konumsal veritabanında replikasyon gerçekleştiği üç şekil olan; çıkış-giriş replikasyonu, tek yönlü replikasyon ve iki yönlü replikasyonuna ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur.

Soru 12

Bir konumsal veritabanı sisteminde aşağıdaki durumların hangisinde sürümleme(versiyonlama) kullanılmasına gerek olmaz?

Soru 13

I. Sunucu ortamlarındaki konumsal veritabanlarında, her zaman en üst seviyede bir sürüm bulunur.

II. Sürüm bir kez oluşturulduğunda, veriden alınan anlık görüntüde hangi konumsal nesnelerin kullanılacağı belirlenmiş olur.

III. Veri kümelerinde düzenlemeler yapıldıktan sonra, yapılan değişiklikler saptanmış görünümün verileri üzerine yazılarak sürüm güncellenir.

IV. Sürüm oluşturulduğunda veri kopyalanmış olur.

V. Sürümde, veritabanının saptanmış (default) ilk görünümünden ayrı bir ortamda düzenleme yapılamaz.

Sürümlerin özellikleri ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

Soru 14

I. Sürümleme, dosya tabanlı (file based) konumsal veritabanlarında ya da kişisel (personal) konumsal veritabanlarında uygulanabilir.

II. Sunucu ortamındaki bir konumsal veritabanı, tek bir sürüme sahip olabilir.

III. Veritabanı yöneticisi projede ihtiyaç duyulduğu kadar sürüm oluşturabilir.

IV. Oluşturulan her yeni sürüm, daima var olan bir sürümden oluşur.

V. Saptanmış sürümden sonra oluşturulan ilk sürüme, saptanmış sürümün altı ya da dalı denir.

Sürümleme ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

Soru 15

I. gdbv

II. v_elec1

III. rev_1

IV. v_elec1a

V. asv_pub_chg

Yukarıdakilerden hangileri diğerlerine göre daha alt sürümlerdendir?

Soru 16

I. Özel

II. Genel

III. Korumalı

IV. Kapalı

V. Açık

Yukarıdakilerden hangileri sürüm kullanıcılarına tanımlanacak yetki seviyelerindendir?

Soru 17

Delta tabloları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Soru 18

I. Çakışmaların oluşturduğu problemleri çözmek için verilerin belli bir uzlaşım içinde olması gerekir.
II. Sürümlerin uygunluğunun sağlanmasında sürümler karşılaştırılır.
III. Oluşturulan düzenlemenin sisteme gönderilmesiyle (post) verilen karara göre hedef ve düzenlenen sürümlere göre saptanmış sürüm güncellenecektir.
IV. Sürümlemede kilit sistemler kullanılmaktadır ve aynı veri üzerinde aynı anda birden çok kişinin çalışamaz.
V. Eğer konumsal nesnelerin düzenlenmesinde bir çakışmayla karşılaşılıyorsa, yazılım en güncel halini esas alır.
Sürümlerin uyumu ve işleme konulmasıyla ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

Soru 19

Sürüm senaryoları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Soru 20

I. Bir veya daha fazla kullanıcı sürümleri proje tamamlanana kadar açık olarak tutacaktır.
II. Sürümlerdeki bütün değişiklikler tamamlandıktan sonra kullanıcılar, alt sürümdeki değişiklikleri saptanmış sürümle birleştirecektir.
III. Projenin bitişiyle birleştirilen alt sürümler, daha fazla ihtiyaç duyulmayacağı için sistemden silinirler.
IV. Bu sistemde kullanıcılar hiçbir zaman doğrudan saptanmış sürümle bağlantı kuramazlar ve yaptıkları düzenlemeler ara (kalite kontrol) sürümde güncellendikten sonra, işi sadece birleştirilmiş verilerin tutarlılığını denetlemek olan bir kalite yöneticisinin kontrolüne gelir.
V. Saptanmış sürümden sonra, onun kopyası bir sürüm daha yaratılır ve oluşturulan alt sürümler bu ara sürüme bağlanır.
Yukarıdakilerden hangileri kalite kontrol sürümlü çoklu projelerin özelliklerindendir?

KONUMSAL VERİTABANI II