KÜLTÜR SOSYOLOJİSİ

Gelenekçiliğin önemli bir özelliği, kavramın “modernizm”e karşı bir biçimde kullanılmasıdır. Doğru cevap A’dır.

Felsefeye Wittgenstein’ın (1889-1951) getirdiği bu kavram, yeni anlam ve yorumlara olanak tanıyan, dolayısıyla sürekli olarak geliştirilebilir kavramlar için kullanılmaktadır. Bir kavramın açık kavram haline getirilmesi, kimi kez çelişkili anlam ve durumlar içerse de kavramın ve o konudaki düşüncenin derinleştirilmesi imkânını tanır.

Gelenek, Latince tradere sözcüğünden gelmektedir ve “aktarmak, vazgeçmek ya da devretmek anlamlarını taşımaktadır. Traditio bir şeyin aktarıldığı sürece, traditum ise aktarılan şeye” göndermede bulunmaktadır. Özbudun, tradere sözcüğünün aynı zamanda “bir şeyi saklaması için birine vermek anlamında” kullanıldığını ifade etmektedir.

Gelenek ya da geleneksel kavramının önemli bir güçlüğü genellikle modern ve modernlikle karşıtlık içinde düşünülmesinden kaynaklanmaktadır. Bu da önemli bir oranda toplum hakkındaki tahayyülümüze ve modern tarih anlayışımıza dayanır. Gündelik hayatta ve sosyal bilimlerde bunun pek çok örneğini görebiliriz. Dolayısıyla gelenek ve modern karşıtlığında, karşıt olarak düşünülen aslında iki toplum tipidir. Yani geleneksel toplumlarla modern toplumlar arasındaki karşıtlıktır. Oysa hangi toplumların geleneksel ve hangilerinin modern oldukları en azından bugün bakıldığında kolay yanıtlanabilecek bir soru görünmemektedir.

Türkiye ve benzeri toplumların birtakım sorunları ve çelişkileri yaşamaları, onların hem geleneksel hem modern unsurları bir arada taşımalarından kaynaklanmaktadır. "Geçiş toplumları"
düşüncesine göre, geçici olan bu durum, onların tam anlamıyla modern toplumlara dönüşmeleriyle
sona erecektir.

Geleneksel toplumlar sosyolojide ekonomik etkinliğin tarıma dayandığı, yüz yüze ilişkilerin ve “geleneksel düşünce ve değerlerin” ön planda olduğu, uzmanlaşmanın daha düşük düzeyde görüldüğü, iş bölümünün esas olarak cinsiyet ve yaşa dayandığı kentleşmemiş toplumlar olarak tanımlanmaktadırlar.

Gelenek özcü bir davranışa dayandırılamaz; kendi başına bir özne değildir; toplumu oluşturan farklı kesimlere karşı eşit mesafede değildir ve değişebilen bir olgudur. Bunlara karşın, gelenekler her zaman birbirleriyle tutarlı olmazlar.

Geleneğin meşrulaştırıcı olmasının önemli bir nedeni kolektif, yani ortak bir kimliğe gönderme yapmasıdır. Geleneğin kolektif kimliğin odağı olması, aynı zamanda, bu konuda bir mutabakat olduğu duygusunu vermektedir.

Âdet, geleneğe göre daha az müdahale edicidir. Âdet uzun bir zaman boyunca tekrar edilen, kurumsallaşmış toplumsal alışkanlıklar olarak tanımlanabilir.

Örf, toplumsal norm olarak tanımlanabilir. Örfler, bir toplumdaki “ahlak ve terbiye standartlarını belirleyen temel kuralları” oluşturmaktadır. Bu nedenle de bir yandan ayrı kesimler tarafından benimsenirken bir yandan da sıkça ihlal edilirler.

Günümüzde sosyal bilimlerde pek çok çalışmada küreselleşme kavramı, modernlik, kültür ve gelenek kavramlarında da olduğu gibi, açıklayıcı ve analitik bir biçimde değil, yaygın ve açıklayıcı olmayan bir biçimde kullanılmaktadır. Küreselleşme sürecinde gelenekler eğer farklılıklar olarak görülüyorsa, yukarıda ifade edildiği üzere bu süreçte de geleneklerin her zaman bir seçime tabi tutulduğu, belli kesimler ve gruplar tarafından sürekli yeniden oluşturulduğu söylenebilir.

Geleneğin icadına

Geleneğin yaratıcı, taşıyıcı ve aktarıcısının insanlar olduğunu.

Geleneğin geçmişe ait olması.

çeşitli toplumsal grupların ve kişilerin geleneğe karşı gelme, gelenekten çıkma durumu da en az gelenekler kadar mevcuttur ve devamlılık gösterir.

Adetler daha çok müdahale edicidirler.

Kolektif kimliğin odağıdır.

Kavramın “modernizm” ile eşdeğer bir biçimde kullanılması gelenekçiliğin önemli bir özelliğidir.