KÜLTÜR SOSYOLOJİSİ

Tüketim olgusunun temelini mal ve hizmetler oluşturmaktadır zira bunların tüketimi sonucu duyulan haz ve tatmin duygusu önemlidir.

Tüketim mallarının insanları toplumsal yaşama dahil olmasına olanak sağlamaktadır. Maddi gereklilikler ya da faydalı nesneler olmaktan çok toplumsal ilişkileri, sınıflandırmaların, ve konumların imleyicileri olarak işlev gören araçlardır.

Sayfa 136'da reklamların işlevleri açıklanırken gereksinimlerin karmaşıklığı ve ürün çeşitliliği vurgulanarak, reklamların bunlar arasındaki ilişkiyi kurarak tüketiciye seçenek sunduğunu belirtilmektedir.

İletişim,yaşamın her alanında karşımıza çıkan, herkes tarafından bilinen ancak, çok az kaynağın doyurucu biçimde tanımlayabildiği bir insan etkinliğidir.

Göstergeler, kendilerinden başka bir şeye gönderme yapan eylemler ya da yapılara denir.

Göstergebilim, toplumsal etkileşimi, bireyi, belirli bir kültürün ya da toplumun bir üyesi olarak inşa eden etkileşim biçimine denir.

Mit, bir kültürün, gerçekliğin ya da doğanın bazı görünümlerini açıklamasını ya da anlamasını sağlayan öyküye denir.

Bir nesnenin, toplumsal uzlaşım ve kullanım aracığıyla başka bir şeyin yerine geçmesini olası kılan bir anlam kazanmasına simge denir.

Gramsci’ci kültür analizinin postmodern düşünce ekseninde genişletilmiş şeklinin ele alınışını, popüler kültür örnekleri üzerinden daha derinlemesine incelemek ve bu konuda kapsamlı bilgi edinmek için Angela McRobbie’nin Postmodernizm ve Popüler Kültür (Sarmal Yayınevi, İstanbul, 1999) adlı kitabını okuyabilirsiniz.

Yapısalcılık, Ferdinand de Saussure’ün (1857-1913) kuramsal çalışmaları sonucu ortaya çıkmış bir yöntemdir.

Frankfurt Okulu’nun öncülerinden olan Theodor W. Adorno’nun (1903-1969) yaptığı çalışmalar, hem kitle kültürünün en sistemli analizlerinden birini teşkil eder, hem müzik endüstrisinin seri üretim ürünlerini önemli ve gerekli olarak gö renlere karşı etkili bir mücadele noktası niteliğindedir. Adorno’ya göre pop müzik standartlaştırılmıştır; mekaniktir. Müzik endüstrisi, bu standartlaştırma işlemini gizleyebilmek için, Adorno’nun “sahte-bireyselleştirme” olarak adlandırdığı sürece bağlanır. “Hit” şarkıların standartlaştırılmasının amacı, dinleyicilerin aynılaştırılmasıdır. Sahte-bireyselleştirme, dinleyiciye, şu anda dinledikleri şarkıların, onlar adına çoktan dinlenildiğini ya da önceden sindirildiğini unutturmak suretiyle onları, aynı çizgide tutar. Adorno’nun ikinci savı, popüler müziğin edilgen dinlemeyi yarattığıdır. Kapitalist düzen altında çalışmak sıkıcı olduğundan, işten kaçma gereksinimini yaratır; çok enerji gerektirmeyen bir sığınma alanı olarak pop müzik gibi oluşumların peşinden gidilir. Adorno’nun üçüncü savıysa popüler müziğin “toplumsal bir çimento” işlevi olduğudur.

Frankfurt Okulu’nun öncülerinden olan Theodor W. Adorno’nun (1903-1969) yaptığı çalışmalar, hem kitle kültürünün en sistemli analizlerinden birini teşkil eder, hem müzik endüstrisinin seri üretim ürünlerini önemli ve gerekli olarak gö renlere karşı etkili bir mücadele noktası niteliğindedir. Adorno’ya göre pop müzik standartlaştırılmıştır; mekaniktir. Müzik endüstrisi, bu standartlaştırma işlemini gizleyebilmek için, Adorno’nun “sahte-bireyselleştirme” olarak adlandırdığı sürece bağlanır. “Hit” şarkıların standartlaştırılmasının amacı, dinleyicilerin aynılaştırılmasıdır. Sahte-bireyselleştirme, dinleyiciye, şu anda dinledikleri şarkıların, onlar adına çoktan dinlenildiğini ya da önceden sindirildiğini unutturmak suretiyle onları, aynı çizgide tutar. Adorno’nun ikinci savı, popüler müziğin edilgen dinlemeyi yarattığıdır. Kapitalist düzen altında çalışmak sıkıcı olduğundan, işten kaçma gereksinimini yaratır; çok enerji gerektirmeyen bir sığınma alanı olarak pop müzik gibi oluşumların peşinden gidilir. Adorno’nun üçüncü savıysa popüler müziğin “toplumsal bir çimento” işlevi olduğudur.

Tüketim kültürü ,tarihsel, epistemolojik, teknolojik ve kültürel bağlantıların ötesinde, ürünlerin, nesnelerin toplumsal değer kazandığı kültürel düzen olarak tanımlanır.

İletişim kavramı, yaşamın her alanında karşımıza çıkan, herkes tarafından bilinen ancak, çok az kaynağın doyurucu biçimde tanımlayabildiği bir insan etkinliğidir. Yüz yüze konuşma, televizyon, enformasyon yayma, saç biçimi, yazınsal eleştiri, film eleştirisi, retorik analiz, tüketim pratikleri olarak çok farklı biçimlerde, disiplinlerarası bir kavram olarak ele alınabilmektedir. Tüm bu iletişim biçimleri göstergeler ve kodlar içerir. Bu kapsamda doğru seçenek B'dir.

Göstergebilim, toplumsal etkileşimi, bireyi, belirli bir kültürün ya da toplumun bir üyesi olarak inşa eden etkileşim biçimi olarak tanımlar. Bu kapsamda doğru seçenek D seçeneğidir.

Barthes, anlamlandırmanın iki düzeyi üzerinde durur: Anlamlandırmanın birinci düzeyi düzanlamdır. İkicisi ise yananlamdır. Bu kapsamda doğru seçenek B'dir.

Ancak aynı sokak, farklı kişilerce, önemli derecede farklı biçimlerde fotoğraflanabilir. Renkli film kullanılabilir, çekim için donuk bir gün ışığı seçilebilir, yumuşak bir odak ayarı yapılabilir; sokak, çocuklar açısından mutlu, sıcak, sevgi dolu bir oyun alanı haline dönüştürülebilir. Siyah beyaz bir film, sert odak ayarı ve kontrastlar kullanılarak aynı sokak, soğuk, zalim, barınılamaz ve yıkıcı bir mekân haline dönüştürülebilir. Bu iki fotoğrafın düzanlamsal anlamı aynı olacaktır. Farklılığı yaratan yananlamlarıdır. Yananlam, göstergenin, kullanıcıların, duygularıyla ya da heyecanlarıyla ve kültürel değerleriyle buluştuğunda meydana gelen etkileşimi betimlemektedir.

Mit bir kültürün, gerçekliğin ya da doğanın bazı görünümlerini açıklamasını ya da anlamasını sağlayan bir öyküdür.

Barthes, mitlerin ana işlevinin, tarihi doğallaştırmak olduğunu ileri sürer. Bu işlev, mitlerin aslında belirli bir tarihsel dönemde egemen olmayı başarmış toplumsal sınıfın ürünü olduğu gerçeğine işaret etmektedir. Mitlerin yaydıkları anlamlar bu tarihi beraberinde taşırlar. Ancak mit olarak işleyebilmeleri için yaydıkları anlamların tarihsel ya da toplumsal değil, doğal olduğunun vurgulanması gerekmektedir.

Kültürel çalışmaların günümüzde Marksizm’e dayandırılmakta olduğu görülür. Marksizm, kültürel çalışmaları iki ana boyutta ele alır. Bu bakış açısına göre, bir kültürel konu (text) ve uygulamanın (practice) kavranabilmesi için bunların, toplumsal ve tarihsel üretim ve tüketim koşulları içerisinde analiz edilmesi gerekir.