KÜLTÜR TARİHİ - Deneme Sınavı - 23

Siyasetten estetiğe, edebiyattan ansiklopediye birçok türde önemli kitaplar yazan ve özellikle eleştiri mantığıyla dikkat çeken Diderot (1713-1784) maddeci ve ateist olmasıyla ünlüdür. Ama o her şeyden önce Ansiklopedinin kurucusu ve gerçekleştiricisidir.

10 Ağustos’taki büyük ayaklanmada isyancılar Tuileries Sarayına saldırır ve Paris’te devrimci bir hükümet kurarlar. Kral ve kraliçe tutuklanarak hapsedilir ve 21 0cak 1793’de idam edilir.

Kilise ve Ruhani kesimin mallarının devletleştirilmesi

WOLFGANG AMADEUS MOZART (1756-1791): Barok dönemden farklı olarak klasik dönemin ilk büyük bestecisidir.

Erken modern dönemde, Avrupalıların denizötesi ticareti geliştirmeleri ve buna bağlı olarak kurulan şirketler, banka sistemi, kredi olanakları, ticaret ve borsa alanının gelişmesinde etkili olmuştur. İspanya, Fransa, Portekiz gibi merkantil ekonomik sistemlerde ve Hollanda ve İngiltere gibi liberal ekonomilerde, kapitalist sistem bu ticaret devrimi sayesinde güçlenmiştir. Denizaşırı bölgelerde oluşturulan koloniler, ticaretin çekirdeğini oluşturduğu gibi kültürler arası etkileşimin ve bilgi birikiminin ortaya çıkmasında rol oynamış, yeni doğa koşulları ile başetmek, kolonilerden gelen hammaddeleri daha çabuk işleyebilmek için teknolojik gelişmeler kaydedilmiştir

Aydınlanma 18. yüzyılda yaşanmıştır.

Dilbilim 20. yüzyılda ortaya çıkan bir bilim dalıdır.

Spencer toplumu evrim geçiren bir organizma olarak kabul eden ilk sosyologdur.

Alman filozof F. Nietzche tüm ahlaki, siyasi, dini ve toplumsal değerleri hiçe indiren ve yok sayan nihilizmin kurucularındandır. O’na göre İnsan, özü itibariyle iyi ve yetkin bir varlık değildir; kötüdür; merhametsizdir; tatminsizdir; kötücül bir varlıktır, ayrıca her toplumsal düzen kötü yapılanmıştır ve yıkılması gerekir.

Rousseau, 18. yüzyılda eserler vermiş Aydınlanma dönemi yazarlarındandır.

Sembolist akım, imgelerle, metaforlarla insan hayatının ve varoluşunun aktarılabileceğini savunarak, sembollerle yüklü, gizemli, örtülü ama anlaşılır yeni bir şiir dilinin mümkün olduğunu göstermiştir. Böylece, dile getirilmesi güç sezgi ve izlenimlerini, ruhsal dünyalarının derinliğini özgürce imgelerle ve metaforlarla düşünmüşler ve yansıtmışlardır.

"İleri karakol" anlamına gelen Fransızca avant garde sözcüğü, modernite sonucu oluşan tasarlanabilir bir geleceğin öncü adımları olarak tanımlanabilir. Bu deyim sanatta karşılaşılan deneysel yeni akımlar için kullanılmaya başlanmış ve yaşananın önünde olan, henüz herkes tarafından kabul görmeyen sanatsal akımlar avant-garde olarak nitelenmiştir.

Türk edebiyatındaki ilk yerli tiyatro eseri Şinasi'nin “Şair Evlenmesi” adlı yapıtıdır.

Coğrafi keşifler ve deniz yolu ulaşımıyla gidilen bölgelerden çok değişik maddi kültür verileri Avrupa’ya taşınıyordu. 16. ve 17. yüzyıllarda aydın kişiler, tüccarlar, prensler bu ilginç verileri toplayarak koleksiyon oluşturmaya başlamışlardı. “İlginç Şeyler Odaları “ (Cabinet de Curiosité) denilen bu yerlerde hayvan, bitki ve mineraller toplanırdı. Doğru cevap E'dir.

Aydınlanma düşüncesinin esas çizgilerini de unutmamamız gerekir. Aydınlanma düşüncesi, Tanrı fikrini reddetmese de dünyanın nasıl oluştuğunu araştıran deneysel bir akılcılığı ön planda tutuyordu. Dolayısıyla araştırmalar tanrıyı reddetmek için değil, tanrının evreni yaratma biçimlerinin özünü daha iyi anlamak için yapılmaktaydı. Doğru cevap E'dir.

Fransız düşünürler Jean Jacques Rousseau’nun, Voltaire’in, Montesquieu’nün siyasal yönetim, özgürlük, dini bağnazlık, yasalar konusunda yazdıkları Fransız Devrimine öncülük etmişti. Aydınlanma dönemi böylece bilginin ve toplumsal düzenin sadece Tanrıdan gelmediği ve insanın kendi araştırmalarıyla bu bilgiye ulaşabileceğini, insanların özgür ve doğuştan eşit olduğu fikirlerini ortaya çıkarmıştı ve bu nedenle modernleşmenin özünü oluşturuyordu. Bu düşünceler, Fransa’da krallık ve aristokrasiye karşı görüşlerin ortaya çıkmasında etkili olmuş ve Fransız Devrimiyle tüm dünyada yeni bir politik düzenin başlamasına olanak sağlamıştır. Doğru cevap E'dir.

Erken modern dönemde, Avrupalıların denizötesi ticareti geliştirmeleri ve buna bağlı olarak kurulan şirketler, banka sistemi, kredi olanakları, ticaret ve borsa alanının gelişmesinde etkili olmuştur. İspanya, Fransa, Portekiz gibi merkantil ekonomik sistemlerde ve Hollanda ve İngiltere gibi liberal ekonomilerde, kapitalist sistem bu ticaret devrimi sayesinde güçlenmiştir. Doğru cevap C'dir.

Erken modern dönemde, Avrupalıların denizötesi ticareti geliştirmeleri ve buna bağlı olarak kurulan şirketler, banka sistemi, kredi olanakları, ticaret ve borsa alanının gelişmesinde etkili olmuştur. İspanya, Fransa, Portekiz gibi merkantil ekonomik sistemlerde ve Hollanda ve İngiltere gibi liberal ekonomilerde, kapitalist sistem bu ticaret devrimi sayesinde güçlenmiştir. Doğru cevap B'dir.

19. Yüzyıl Avrupası siyasal çalkantılarla doludur. Napolyon döneminde (1799-1815) altüst olan Avrupa haritası, 1815’de Viyana Kongresiyle Fransa’nın 1792 sınırlarına çekilmesiyle düzelir. Doğru cevap C'dir.

Victor Hugo, Balzac, Stendhal, Flaubert, Dostoyesvki, Tolstoy gibi ünlü roman yazarları bu yüzyılda eserlerini verdiler. Don Quijote bu döneme ait değildir. Doğru cevap B'dir.