KÜLTÜR TARİHİ - Deneme Sınavı - 43

Mimari yüzeylerde ve objelerdeki şekil örgüsünün hangi türden bir geometri bilgisine dayandığını bilmiyoruz. Ancak, belirli kompozisyon tiplerinin farklı eserlerde tekrarlanmakta oluşu, uygulamacıların çantalarında taşınabilecek kadar yaygın bir veri tabanına sahip olan ustaların, Şam’da, Konya’da ya da Kayseri’de çalışırken şekil kalıplarını kolayca malzemeye uyguladıkları anlaşılıyor.

Birinci Haçlı Seferi, Avrupalılar açısından başarılı, Doğu için trajiktir. Haçlılar Kudüs’ü fethederek halkını kılıçtan geçirmişlerdir.

Selçuklu dönemi camilerinde enlemesine gelişen, çok destekli, mihrap önü kubbeli cami tipini Kufe Tipi tanımı ile bilmekteyiz.

Tarih geleneği Anadolu’daki Türk varlığını Selçuklularla başlatır.

Sanat tarihi geleneğinde, “kümbet” olarak adlandırılan Selçuklu mezar anıtlarının önemli bir mimari grup teşkil ettiği, anıt mezar geleneğinin daha eski dönemlere dayandığı genellikle kabul edilir.

Bimarhane (ruh ve sinir hastalıklarının tedavi edildiği yer)

Düşlerinde ve destanlarında önemli yer tutan yırtıcı hayvanlar, onların avlanma sahneleri, yerlerini, tam bir teslimiyet içindeki bitki motiflerine bırakır

Selçuklu veziri Nizamimülk’ün yazdığı Siyasetname
adlı eserde, hükümdarların sahip olması gerektiği nitelikler, saltanatın koşulları ve kuralları anlatılır.

Protestan ve Katolik Reform Hareketlerinin etkisiyle başlayan Otuz Yıl Savaş­ları (1618-1648) Katolik Protestan dini savaşı olarak düşünülse de, temelde siyasi amaçlı bir savaştır. Kutsal Roma İmparatorluğu’na bağlı prensler arasında başla­yan bu savaş bir iç savaş gibi de görülebilir. 1618’de Bohemya’da Protestanlar tara­fından başlatılan ayaklanma savaşın çıkmasında ilk adımı oluşturur.

Hümanizm, 14.yüzyılın sonu ve 15. yüzyılın başında Ortaçağın skolastik eğitimine tepki olarak Floransa ve Napoli’de ortaya çıkan, bireyin eğitimini ön planda tutan, özellikle kendisini güzel ifade etme becerilerini geliştiren studia humanitas olarak özetlenen gramer, retorik, tarih, felsefe, ahlak felsefesi konularında eğitim ve öğretimle bilinçli birey ve vatandaş yetiştirmenin hedeflendiği bir düşüncedir.

Dante Alighieri'nin ''İlahi Komedya'', ''Yeni Hayat'', ''Monarşi'' gibi eserleri vardır. Fakat A şıkkındaki ''Émile ya da Eğitim Üzerine'' adlı eser Rousseau'nundur.  Michel de Montaigne'nin ''Les Essais'' (Denemeler), ''Flozoflar, Tanrılar ve İnsanlar'' gibi eserleri vardır. Fakat B şıkkındaki ''Don Kişot'' Cervantes'in bir eseridir. Francesco Petrarca'nın ''Canzoniere'', ''Dünyanın Anlamsızlığı Üzerine'', ''Divan'', ''Utku Şiirleri'' gibi eserleri vardır. Fakat C şıkkındaki ''İlahi Komedya'' adlı eser Dante'ye aittir. François Villon'un ''Küçük Vasiyetname'', ''Büyük Vasiyetname'' gibi eserleri vardır. Fakat E şıkkındaki ''Deliliğe Övgü'' Desiderius Erasmus'a ait bir eserdir. Doğru cevap D'dir.

15. yüzyılda eleştirel düşüncenin gelişmesinde hukukçu ve eğitimci Lorenzo Valla (1407-1457) kentlerde verdiği konferanslarla halkı bilinçlendirmeye çalışır.Zevk Üzerine (De Voluptate) adlı eserinde, Epikür felsefesinden yola çıkıp bireyin kendisini mutlu eden şeyleri öz iradesiyle yapabileceğini öne sürmüştür.

Bellini

İngiltere tarihinde siyaset felsefesi konusunda Leviathan adlı eseriyle batı siyaset felsefesinin temellerini atan düşünür, tarihçi Thomas Hobbes'dur.

Bu değişimi gördüğümüz öncü heykeltıraşlardan biri de Donatello’dur (1386?-1446). Ortaçağdan sonra ilk kez çıplak olarak yaptığı Davut Heykeli’nde çağın yeniliği olan realizm, naturalizm ve hareketlilik gözlenir.

Bir diğer önemli hümanist isim, Italyan şair, yazar Giovanni Boccaccio (1313- 1375), Decameron adlı eserinde 1348’de kara veba ile yıpranan Floransa’da asil ve zengin ailelerinin hayatlarını kaleme almıştır.

Öncü heykeltıraşlardan biri de Donatello’dur (1386?-1446). Ortaçağdan sonra ilk kez çıplak olarak yaptığı Davut Heykeli’nde çağın yeniliği olan realizm, naturalizm ve hareketlilik gözlenir. Eser her açıdan görülebilecek tarzda tasarlanmıştır. Davut Toskana tipi çoban şapkası, bacaklarında işlenmiş askeri donanımıyla Golyat’ı öldürürken tasvir edilmiştir.