KÜLTÜR TARİHİ - Deneme Sınavı - 46

Kentlerin güncel hayatına giren fast-food alışkanlığı, moda giyim tarzları gibi kültürel unsurlar kültürel etkileşimin olduğunu gösterir.

Etkileşim birçok alanda şaşırtıcı tarzda gerçekleşmiştir. Mısır, patates Amerika kaynaklıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kültür tarihi, hem kurumları (işleyişini, bireylerle ilişkisini, vb.) ele alabileceği gibi, toplumsal grup ve çevrelerin yaşam tarzlarını (toplumsal sınıfların kent hayatı, eğlence, dans, müzik gibi etkinlikleri) ve kültürel üretim ve tüketim nesnelerini, yaşam tarzlarını etkileyen giyim, mobilya tarzı gibi moda davranışları da konu edinebilir. Bir başka deyişle, dönemlere özgü popüler kültür geleneklerini konu edinebilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

"Dünya kültürünün bir belleği vardır." sözü UNESCO'ya atfedilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Evliya Çelebi’nin cümleleriyle, “Deniz içinde karadan bir ok atımı uzak, dört köşe, sanatkarane yapılmış yüksek kule. Sathı mesehası iki yüz adımdır” olarak tanımladığı yer, Bizans Döneminden kalan ünlü eser İstanbul Kız Kulesi’dir. Doğru yanıt B'dir.

Avlanma bir uygarlığın oluşma koşullarından değildir?

Kültürün gelişimini etnolojik, dilbilimsel, sosyolojik, psikolojik ve psikanalitik analiz yöntemleriyle ele alan önemli bilim dalı Kültürel Antropoloji'dir.

Bugün küresel İngilizce (global English) eski Doğu Bloku ülkeleri de dahil birinci yabancı dildir ve dünya konjonktüründe, küresel kültür ve ekonomi düzenine uyum sağlayabilmek için önemli koşullardan biri olmuştur.

Bir topluluğun ya da bireyin kendi kültürünün değerlerini yüce ve tek kabul ederek farklı kültürleri kendi değer sistemiyle yargılaması (bu çoğu zaman küçümseme ya da tehlikeli görme şeklindedir) etnosentrizm (etnik merkezcilik) olarak adlandırılır.

Neolitik dönemde insanlar artık doğada asalak olarak yaşamaya son vermiş ve  tarıma başlamışlardır.

En tanınmış siyasi kimliği Kral Midas olan topluluk Friglerdir.

Milet, Priene, Efes gibi İyonya kentleri kent planlaması yapılan ilk dünya kentleridir. Miletli Hippodamos (M.Ö. 4.yüzyıl) yaptığı kent planlamasıyla tarihe damgasını vuracak ve sonraki yüzyıllarda Roma kentlerine dek etkisi yayılacaktır. Buna göre, bütün cadde ve sokaklar birbirine paralel ve dik kesecek konumda “ızgara planı” şeklinde dikdörtgen bloklar halinde oluşturulmuştur. 

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

SÜMERLER: Orta Asya’dan ve Doğu’dan geldiklerine dair tezler de vardır. Gerek
yazı, dil, tıp, astronomi, matematik gerekse din, fal, büyü ve mitoloji gibi alanlarda ilk öne çıkan bir toplumdur. Zigguratlar, hem okul, hem tapınak, hem rasathanedir.

M.Ö. 2000’li yıllarda İlk takvim Mısır’da düzenlenmiştir. Nil nehrinin taşmalarına göre bir yılın dörder aylık üç mevsimden (Taşkın Ekin Hasat) ve 365 günden (artık gün hariç) oluştuğu gözlemlenmiştir. Mısır takvimindeki artık yıl sorunu düzeltilerek, M.Ö. 46 yılında, Jülyen Takvimi adıyla Roma İmparatoru Jül Sezar tarafından kabul edilmiş ve 16.yy’a dek kullanılmıştır. Günümüzde kullandığımız takvim ise 16. yüzyılda Papa XII. Gregor zamanında tamamen düzeltilen Gregoryen Takvimdir.

Yazılı belgeler içerisinde mitolojik anlatımlar, bilgelik içeren metinler ve özellikle Gılgamış Destanı Sümerlerin bize bıraktıkları kültürel eserlerdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

M.Ö. 3000’den itibaren Güneybatı İran’da yeni bir halk topluğu bölgede egemen olmaya başlamıştır. Elam, Sümer kültürünün devamıdır, çivi yazısı kullanmışlardır. Erken dönem gelişmiş kültürlerdendir. M.Ö. 2000’de kuzeyden gelen Medler, İran’ın kuzeyine egemen olurken, güneyde Elamlar egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Elam Devleti İskender’in Doğu Seferiyle son bulmuştur. Doğru cevap C’dir.

İlkçağ felsefesi, doğa felsefesidir, dünyayı ve onun yaradılışını sorgulamayı amaçlar. Miletli Thales, güneş tutulmasını hesaplamış, dünyanın tanrılar tarafından değil fiziksel oluşumlar sonucu meydana geldiğini öne sürmüştür. Sokrates, özellikle ahlak felsefesinin öncüsüdür. Tanrılara inanmamakla ve düşünceleriyle gençleri zehirlemekle suçlanarak ölüme mahkûm edilir. Platon, bilgi, idea, ruhun ölümsüzlüğü, evrenin oluşumu konularındaki düşünceleriyle Hıristiyanlık üzerinde etkili olmuş ve düşünceleri bugün bile tartışılmaktadır. Sistematik felsefenin kurucusu kabul edilen Aristoteles ise, ilk kez felsefi düşünceyi belli ilkelere dayandırmış, ayrıca mantık biliminin öncülüğünü yapmıştır. Doğru cevap A’dir.

İlk insanın ne zaman, nasıl ve ne şekilde ortaya çıktığı halen tartışılmaktadır.
Düşünen insan, var olduğu dönemden itibaren diğer canlılardan ayrılmaktadır.
İnsan sosyal olan ve alet yapabilen tek canlıdır; doğadaki en güçsüz varlıklardan
olmasına karşın yaşadığı sürece bir kültür oluşturmaya ve vahşi doğaya hükmetmeye muktedirdir.

Tunç çağlarında yazı keşfedilmiştir. Yazı büyük bir olasılıkla resimden geliştirilmiş olmalıdır. İlkyazılar halen okunamasalar da, Mezopotamya çivi yazısı ve Mısır Hiyeroglif yazısı günümüzde bu kültürleri anlamak için kullandığımız en iyi anahtardır. Yazının keşfi insanlık kültür tarihi için çok ileri bir adımdır.

Yazı aracılığıyla erken kültürler hakkında birçok bilgiye sahip olmamız yanında, toplumlar arasında iletişim artmış, ticaret gelişmiş ve kültürel anlamda daha büyük
adımlar atılmaya başlanmıştır.

Arap bölgesinden gelen yeni bir halk olan Akadlar, Sümerlerin egemenliğine son vermişler, ama Sümerlerden pek farklı bir kültür yaratmamışlardır. Kent planlamaları Sümerlerden biraz farklıdır. Tanrı ile kral kavramı birbirinden ayrılmıştır.
Dini işler tümüyle ruhani gruba bırakılmıştır. Kral kanun yapıcıdır. Devlet sisteminin kurucusu ve denetleyicisidir. Sami halkının ilk krallarından olan Sargon, birçok bölgeyi ele geçirince dünya kültüründe büyük İmparatorluk kurma düşüncesini ilk oluşturan kral olmuştur