KÜLTÜR TARİHİ

Kültür sözcüğünün Latincede ekip ürün almak, üretmek anlamına gelen "cultu­ra" sözcüğünden geldiğini ve birçok dünya dilinde aynı sözcüğün kullanıldığını duymuşsunuzdur. Arapçada kullanılan ve Türkçemizde de rastladığımız "hars" sözcüğü de "toprağın işlenmesi" anlamına gelir. Yine Türkçede kullanılan "ekin" sözcüğü de "kültür" sözcüğüyle eşanlamlıdır. Doğru yanıt E'dir.

Tarihsel bilgiler bize kültürün tüm toplumlarda mutlaka bir birikime dayandığını göstermektedir. Bu birikim, kültür tarihçilerine göre işleme (enerji, tarım, madencilik, metalürji, av ve balıkçılık hep işlemeyle gelişmiştir), zanaat (tüketim eşyalarını ve bununla ilgili teknik sorunların çözümüne yardımcı olacak mekanik nesneleri üretme), dönüştürme (maddeyi fiziksel, kimyasal, teknolojik olanaklarla başka bir nesneye dönüştürme, örneğin sentetik nesneler gibi) ve nihayet yaşam alanını yani mekânı değiştirme (inşaat, mimari, ulaşım için yollar, çevre düzenlemesi) eylemleriyle oluşur. Doğru yanıt B’dir.

17. yüzyılda, Fransa Krallığı, tüm Batı imparatorluk¬larını etkilemiş ve birçok sarayda Fransızca konuşulmaya başlanmıştır. Tanzimat yıllarından sonra ülkemizde Fransızcaya olan hayranlık birçok Fransızca söz¬cüğün dilimize girip yerleşmesine neden olmuştur. Doğru yanıt D'dir.

"Grotesk" sanatçılarda Prehistorik dönemin etki­si (abartılı anatomik yapı) yaygındır. Bunları teknik yetersizlik olarak görmemek gerekir, çünkü sanatta “abartı” ölçüt olmayabilir her zaman. Doğru yanıt A'dır.

Fernand Braudel, Maddi Medeniyet ve Kapitalizm adlı kitabında krallar, saraylar, savaşlar dışında kalan halkın, devletin varlığını nasıl sırtında taşıdı­ğını, bunların hangi mekanlarda ve zamanlarda hayat zorluklarının devam ettiğini inceleyerek kapitalizmin varlığını ve yapılanmasını sorgular. Braudel 18. yüzyıla dek modern bir devletin olmamasını kapitalizmin gelişmiş olmamasına bağlar. Doğru yanıt E'dir.

Antik Mısır’da, M.Ö. 4.000’li yıllarda, zamanı ölçme, takvim oluşturma; M.Ö.2.000 yıllarında Sümerlerde ve sonraki Mezopotamya kültürlerinde matematiksel hesaplamalar ve gökyüzü gözlemleri; M.Ö.600’lı yıllarda Antik Yunan’da sistematik düşünce yani felsefe tarihi (Thales, Sokrates, vb.) görülmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Kültür tarihçisi Peter Burke, 1960’lı yıllardan 1990’lı yıllara doğru, kültürel incelemelere karşı belirgin bir ilgi artışı olduğunu be­lirtir. Bunun nedeni kültür teriminin çoğul olarak ve gitgide genişleyen bir anlamda kullanılması ve buna paralel olarak kültürel incelemelerin çeşitlilik göstermesidir. Örneğin iktisat kuramları ve sorunları çerçevesinde tüketim kültürü incelemeleri başlamış ama aynı zamanda bu konu kültürel psikolojinin de inceleme alanı olmuştur. 1990’larda, “girişim kültürü”, “aşk kültürü”, “protesto kültürü”, “nezaket kültürü” gibi konularda kitaplar yayınlanmıştır. Doğru yanıt C'dir.

Evliya Çelebi’nin cümleleriyle, “Deniz içinde karadan bir ok atımı uzak, dört köşe, sanatkarane yapılmış yüksek kule. Sathı mesehası iki yüz adımdır” olarak tanımladığı yer, Bizans Döneminden kalan ünlü eser İstanbul Kız Kulesi’dir. Doğru yanıt B'dir.

Yeni bir tarihsel alan olan küresel tarih, dünya tarihinden farklı olarak, küresel eğilimlerin, küresel kurumların, küresel hareketlerin, küre­sel kriz ve sarsıntıların tarihini esas almalıdır. Oysa bilmekteyiz ki, küresel boyut­taki farklılıklar, benzemezlikler ve istisnalar, küresel çapta gelişmiş ülkeler ve geri kalmış ülkeler sorunu, bu küresel tarih anlayışının içinde işin kültürel boyutuyla ilgilidir. Doğru yanıt A’dır.

Büyük İskender’in Helenistik dönemdeki Makedonya İmparatorluğu Makedonya’dan neredeyse Hindistan’a dek uzanır ve bu dönemde Doğu ve Batının karşılıklı birbirini etkilediği bilinmektedir. Doğru yanıt E’dir.

Doğum, kültür tarihçilerine göre bir birikim başlığı değildir.

Kültürün gelişimini etnolojik, dilbilimsel, sosyolujik, psikolojik ve psikanalatik analiz yöntemleri ile ele alan bilim dali kültürel antropolojidir.

Dünya kültürel mirasını sanat eserleri açısından inceleyen, yorumlayan, günümüz sanatının ve sanatçılarının etkilenme noktalarını değerlendiren bilim alanı sanat tarihidir.

Avlanma bir uygarlığın oluşma koşullarından değildir?

Doğum, toplumda kültürel etkileşime yol açmaz?

Fernand Braudel "Akdeniz Uygarlıkları" isimli eserinde Akdeniz ve çevresinde XVIII. yüzyıla kadar modern bir devlet olmamasını kapitalizmin gelişmiş olmamasına bağlamaktadır?

Tabiat olayları kültür tarihinin konusu sayılamaz

Kültür tarihi evreni, doğayı ve varlıkları sorgulamayı felsefe ile sağlamaktadır?

Kültür tarihçisi Peter Burke'nin, kültürel incelemelere karşı belirgin bir artış olduğunu saptadığı zaman aralığı 1960-1990 yılları arasıdır.

Küresel ısınma "Küresel tarih" in inceleme alanı değildir?