KÜLTÜR TARİHİ

Kültür sözcüğünün Latincede ekip ürün almak, üretmek anlamına gelen “cultura” sözcüğünden gelmekte ve birçok dünya dilinde aynı sözcüğün kullanılmaktadır.

Edebiyat eserlerinin bir başka önemli katkısı, insanlık kültürünün benzer yanlarından çok farklılıklarını dile getirmesidir. Bir bakıma insanların farklı kültürlerden farklı kimlikleri yani “öteki”yi anlamalarına, belki de “öteki” olmalarına yardımcı olmaktadır. Bu bağlamda, edebiyat eserleri kültürlerarası iletişimde bir kültür köprüsü görevindedir.

Bilimsel araştırmalar göstermektedir ki, bir kültür-uygarlığın oluşması için öncelikli olarak bir kentin varlığı, belli bir iş emek ve çabanın gerçekleştirilmesi, bir üretim olayına ulaşılması, bir yönetim sisteminin oluşturulması (devlet, ordu, kent yönetimi) ön koşuldur.

Bütün kültürler tarih boyunca bir takım alışverişlerle, etkilenmelerle melez özellik kazanırlar. Bir başka deyişle, her toplum genelde çok kültürlü bir yapıya sahip olagelmiştir. Kültürel etkileşimin kökeninde göç olayı her zaman önemli rol
oynamıştır.

Kültürlenme tek yönlü bir yol izleyip egemen kültür kimliğine bürünerek ulusal ve yerel kültürleri istila edercesine yok ediyorsa saldırgan bir özellik kazanmış demektir. Bu şu anlama gelmektedir; Egemen kültürler, zayıf, yoksul kültürler üzerinde uzun vadeli bir “şiddet” uygulayarak ötekinin kültürünü yıkma işine girişebilir ve hatta onu yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakabilir. Güney Amerika’da bu şekilde birçok yerel dil kaybolmuştur.

Kültürün evrensel özelliklerinden, yeryüzü kültürlerinin bir dönem egemen oluşu ve sonra yitip gitmesinden, kültür etkileşimi ve çatışmalarından yola çıkarak bir
kültür tarihinin konusu ne olmalıdır sorusunu sorarsak, öncelikle düşüncelerin
evrimini (benimsenen düşünce ve inançlar, olayları durumları anlama gücü, anlayabilme yeteneği) konu edinen çalışmalardan yararlandığı ortaya çıkar.

Verilen bu özellikler anlamaya çalışmak kültür tarihçilerinin ilgi alanıdır.

Antikçağ filozoflarında, İslam filozoflarında (İbn-i Sina) halüsinasyon, melankoli, kâbus vb. konuların yani insan yaşantılarının değerlendirilmesi Psikolojinin köklerini oluşturmuştur.

İnsanoğlunun yüzyıllardan beri “Kimiz, kimlerdeniz, nereden gelmiş, nereye gideriz?” sorusunu yanıtlamaya çalışması kimlik sorunu ile ilişkilidir.

Kültürel bir etkilenme sürecinde bir kültürün öteki bir kültürün etkisiyle evrim ve değişim sürecine girmesi kültürlenme olarak tanımlanmaktadır.

Paleolitik Çağ

Yazı

Göçler

Etnosentrizm

ernand Braudel