KÜLTÜR TARİHİ

Hatta köle ticaretiyle bazı bilim adamlarına göre, Batıda, kapitalizmin temelleri güçlenecektir.

. Kral ve soylular sanatç›lar›n eserlerinin çal›nmas›na, tiyatro eserlerinin sahnelenmesine destek verirler, ressamlar› himayeleri alt›na al›rlar. Böylesi bir elit kültürü hayat›n zevklerini inceliklerini yaflama ve yönetim anlay›fllar›n› esneklefltirme olarak görmek gerekir.

Barok anlat›ma renk ve ifade zenginli¤iyle duygusall›k ve duyarl›l›k katmaya çal›flan, zarif ve inceli¤e önem veren anlay›fl ise Rokoko üsluptur.

Barok

Mutlakiyet yönetimlerinin taşrasında, senyör ya da asiller hem kazanmakta, yeni topraklar ve imtiyazlar edinmekte hem de halka yeni vergiler yüklemektedir. Doğal olarak köylüler nefret noktasındadır; kentlerde ise patronlar, özel mülkiyet sahipleri, şirketler birlikler güçlenmektedir; ruhban sınıfı büyük imtiyazlara sahiptir. Bu şekilde güç odaklarının oluşması Devrim öncesi isyanı getiren nedenlerden olacaktır.

İnsanın sistemli düşünme sisteminin sezgisel olarak değil, dünyevi deneyimlere ve yaşantılara bağlı olarak oluştuğunu; aklın insan hayatına kılavuzluk edebileceğini; krallıkların mutlak otoriter olamayacağını ve halk ile kral arasında karşılıklı güven duygusu olması gerektiğini vurgulayarak önce İngiltere, sonra Fransa Devrimlerine yön vermiştir. Liberalizmi öncü filozoflarındandır.

Almanya’da güçlü olan alan felsefedir. Emmanuel Kant (1724-1804) idealist Alman felsefesinin babasıdır. Kant elbette aydınlanmacı bir filozoftur, ama o daha çok felsefe tarihine yön veren bir bilgi kuramcısıdır ve anlaşılması emek isteyen kavranılması zor bir filozoftur.

18. yüzyıl aynı zamanda ünlü besteciler (kompozitör) çağıdır. Barok anlatım özellikle müzikte büyük bir ekol olmuştur. Çok geniş bir çerçeveye yayılan barok müzik, doruk dönemini başta Johann Sebastian Bach olmak üzere Vivaldi, Scarlatti, Telemann, Haendel gibi müziğe yön veren bestecilerle yaşamıştır.

İtalya’da Barok müziğin önemli ismi Antonio Vivaldi’dir (1678-1741). Ünlü eseri “Mevsimler”, doğa olaylarının müzik diline tercümesidir ve sonuçta insan düşüncesine ve estetik dünyasına seslenir.

Fransa kraliyet sarayı Versailles büyüleyicidir ama 20 milyona yakın Fransız da savaş felaketini yaşamıştır; ülke krizler yığınıdır; tarımda hasat son derece kötüdür, ağır vergiler süregitmektedir ve haliyle kötü beslenme, salgın hastalıklar (1720 Akdeniz Veba Salgını), açlık ve erken ölümler yaygındır.

Kentler, iktidar ve güç odağıdır; zenginlerin ve nüfuz sahibi kişilerin malikânelerinde yaşadığı merkezlerdir. Saray çevresi ve iş adamlar›, şirket ve birlik temsilcileri de kentte ikamet ederler. Bunlar özellikle tekstil alanında işverenler, büyük toprak sahipleri, serbest meslek sahipleri, özel yüksek maaşlı yöneticilerdir. Kentlerde belli bir zanaat kesimi de vardır ama bu kesim mali zorluklar karşısında her an iflas edebilir ya da atölyelerini kapatmak zorunda kalabilirlerdi.

Öncelikle Isaac Newton (1643-1727) evrensel çekim yasası, astronomi bilimi alanında çağının ve sonraki yüzyılın düşüncesini derin boyutta etkileyecektir.

Yüzyılın en önemli iktisat kuramcısıdır. Ulusların Zenginliği (1776) adlı çok önemli eseri ekonominin ve ekonomi politiğin bir disiplin olarak ortaya çıkmasını ve sistematikleşmesini sağlamıştır. Kitap yayınlandığında serbest ticaret anlayış yani sermayeci bakış açısı yavaş yavaş yaygınlaşmaktadır. Smith kitabında devletçi yatırımlara son vererek bireysel yatırımlara öncelik verilmesini savunur. Ona göre üretim gücünün artması iş bölümünün gelişimine bağlıdır. İş bölümünü belirleyen pazardır ve pazarın büyüklüğü ve canlılığı paranın geniş çaplı kullanımıyla olasıdır. Sanayi ve ticarette kentlerde oluşan pazar, kırsal kesimdeki hayat koşullarını da değiştirecek, iş geliştikçe daha çok iş alanı açılacaktır.

Kral XVI. Louis’nin yönetiminde bireysel özgürlüklerden söz etmek olanaksızdır, polis istediği kişiyi tutuklamakta ve Bastille Hapishanesi adalet denetiminden yoksun haksızca hapsedilen insanlar ve aydınlarla doludur. XV. Louis kitapları yaktırır. Halkın açlıktan kırıldığı yıllarda kraliçe Marie-Antoinette’in ziyafetleri ün salar.