KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 15

İnsan ancak dilinin elverdiği ölçüde düşünebilir.

Eski dilde “seyyah” denilen gezginlerin yazdığı gezi kitaplarına “seyahatname” denir. Bireysel gözlemleri içeren bu kitaplar bilimsel açıdan olmasa da belirli dönemler hakkında fikir vermeleri bakımından önemli yapıtlar olarak değerlendirilir. Doğru cevap A’dır.Eski dilde “seyyah” denilen gezginlerin yazdığı gezi kitaplarına “seyahatname” denir. Bireysel gözlemleri içeren bu kitaplar bilimsel açıdan olmasa da belirli dönemler hakkında fikir vermeleri bakımından önemli yapıtlar olarak değerlendirilir.

İletişim, kuralları olan, çözümlenebilen ve araştırmacıların bireyler arası etkileşimin kültürel kalıplarını kuramsal olarak ifade edebilecekleri bir alandır.

Kültür kavramı Orta Çağ’da bilinmiyordu. XVII. yüzyıldan itibaren “kültür” kavramı “doğa” kavramı ile zıt anlamlı olarak kullanıldı.

Kültür, doğanın verdikleri dışında, insanoğlunun yarattığı her şey olarak tanımlandı. XVII. ve XVIII. yüzyıllarda “kültür” ve “uygarlık” hemen hemen aynı anlamda kullanılmaktaydı. Ancak zamanla kültür ve uygarlık kavramları birbirinden ayrılmaya başladı ve uygarlık daha çok insan ürünlerinin maddi tarafını kültür ise maddi olmayan tarafını kavramakta kullanıldı.

Kültür kavramını ortak sembolik sistem anlayışı ile tanımlamaya çalışanlar kültürel ve normatif sistemleri birbirinden ayırmak gerektiğini savunurlar. Onlara göre, normatif, yani kural koyucu sistem özellikle karar verme ve etkileşim modellerinin incelenmesi için uygundur. Kültür ise sistem merkezlidir ve kararlara temel oluşturan sistemi ifade eder. Başka ifadeyle kültür bir tiyatro oyununda sahne ve dekor ile oyuncuların rollerini kapsarken normatif sistem sadece oyuncuların replikleri ve yönetmenin komutlarından ibarettir.

Kültürlerarasılık, etkileşime katılan tarafların farklı kültürlere mensup olmaları halinde ortaya çıkan durumdur.

Kodlama, doğrusal iletişim sürecinde “gönderen”in görevleri arasında yer almaktadır.

Kültürlerarası iletişimin konusu, günlük yaşamın çeşitli alanlarında, yukarıda sıralanan farklı kültürlere mensup insanlar arasındaki etkileşimdir. İnsan etkileşiminin gerçekleştiği ortamlar ve bu ortamları oluşturan diğer bileşenler de kültürlerarası iletişimin inceleme alanına girer. Farklı kültürlerden insanların karşılaşmasına neden olan göç, kültürel değişmeyi hızlandıran modernleşme veya küreselleşme gibi olgularla bu olgularda etkileşimi belirleyen algılama, kültürleşme ve kültürel kimlik gibi kavramlar da kültürlerarası iletişimin konusu içindedir.

Kültürlerarası iletişim disiplininin amacı, farklı kültürlere mensup insanlar arasında gerçekleşen etkileşim sürecini bütün yönleriyle anlamak, açıklamak ve bu tür iletişim süreçlerinin olası sonuçları hakkında öngörüler geliştirerek etkin iletişimin yollarını aramaktır. Bu amaca ulaşabilmek için sürecin analitik olarak ele alınması, süreci oluşturan bileşenlerin tanınması ve birbirleriyle olan ilişkilerinin betimlenip anlaşılması gerekir.

Ruth Benedict adlı Amerikalı antropolog, Amerika Birleşik Devletleri Savaş Enformasyon Dairesi için gerçekleştirdiği araştırmalar yoluyla Japonların iletişim davranışlarının onların kültürü ile olan bağlantısını anlamaya çalışmıştır. Bu nedenle Benedict kültürlerarası iletişim alanında ilk bilimsel çalışma yapan bilim insanı olarak kabul edilmelidir.

Doğrusal iletişim sürecinin elemanları ve şeması aşağıdaki gibidir:

Edward T. Hall, kültürle iletişimi birbirinden ayırmaz. Ona göre, kültür insan toplulukları tarafından, insanın temel gereksinmelerini karşılamak üzere üretilen, yaratılan her türlü insan yapısı ürünler bütünüdür.

İletişimin birinci işlevi bilgi ya da enformasyon aktarmaktır. Birçok kültürde iletişimin bu işlevi diğerlerine göre üstün tutulur ve iletişimin temel amacı nesnel anlam aktarımını sağlamak olarak görülür. Bu kültürlerin üyeleri iletişim sürecine katıldıklarında iletilerin içeriklerini düz anlamlarıyla algılama ve anlamlandırma eğilimindedir. İletilerin büyük çoğunluğu sözlüdür. İmalar, kinayeler ve anlam kaydırma yoluyla herhangi bir anlam aktarımı hoş karşılanmaz. Onlar için önemli olan, anlamın en kısa, kolay ve yanlış anlamaya meydan vermeyecek şekilde, aktarılmasıdır. İletileri içeriklerine göre değil de gönderildikleri kanallara, gönderiliş tarzlarına göre anlamlandırma eğiliminde olan kültürlerin üyeleri de bu yüzden onları soğuk, espriden yoksun, düz ve sert insanlar olarak değerlendirir. İletişim davranışlarının ikinci işlevi, istemli de olsa istem dışı da olsa sosyal ilişkileri etkilemektir. İnsanlar arasında var olan ilişkileri sürdürmek, geliştirmek ya da kesmek yanında yeni ilişkiler kurmak bu işlevlerden bir tanesidir. Yeni ilişki kurmaya ya da var olanı sürdürmeye yönelik iletişim davranışlarında çoğu zaman ileti içeriğinin bir önemi yoktur. İletişim davranışlarının üçüncü işlevi yararcı işlevdir. Birçok iletişim girişiminde amaç, belirli bir içeriği, olayı ifade etmekten çok, “niyet”i aktarmak, istenilir tepki ve davranış değişikliği gerçekleştirmeye çalışmaktan ibarettir. İletişimin dördüncü işlevi, zihni ve psikolojik süreçlerle ilgili olan öznel ve duygusal işlevidir. Protestanlığın egemen olduğu kültürlerde ve Uzak Doğu kültürlerinde yasaklanmış ve tabulaştırılmış olsa da birçok kültürde iletişimin “duygusal işlev”i etkileşim sürecinde önemli rol oynamaktadır.

Bu anlamların istemli ya da istem dışı olarak bize aktarılmasının önemi yoktur. Eğer duyu organlarımızla bir şeyi algılıyorsak, bu algı zihnimizde anlamlandırılır. Önemli olan, algılama, o algının kodları ve bu kodların açılma sürecinde bulduğu karşılıklardır. Kodlama içsel bir eylemdir ve sözlü ve sözsüz sembollerin anlam oluşturacak şekilde bir araya getirilmesini ifade eder. Söz gelişi matematikte kullandığımız semboller koddur. Kodlar, topluluğun kullandığı dilin kurallarına veya topluluk kültürünün normlarına uygun olarak düzenlenir. C şıkkı ise kodlama ile ilgili değildir ve alt kültürün tanımını ifade etmektedir.

İletişim dinamik bir süreçtir. İletişim sürecine katılanlar iletileri algılar, anlamlandırır, yanıt verir, tepki gösterir. Bu yanıt ve tepkiler diğer tarafça algılanıp anlamlandırılır ve karşılığı verilir. Bu döngü sırasında artık hiçbir taraf eskisi gibi değildir. Bundan sonra iletişim başka bir düzeyde gerçekleşir.