KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 22

Norm, bir kültürün tercih ettiği düşünce ya da davranış kurallarına göre belirlenen davranış modelleridir. Doğru cevap D'dir.

Görenek herhangi bir toplumun kültürünü içselleştirmiş bireylerin göstermesi gereken davranışlar ve iş yapma biçimleridir. Doğru cevap E'dir.

Alışkanlık kolayca yayılan ve kolayca terk edilen, yaptırımı olmayan en zayıf toplumsal norm olarak kabul edilir. Doğru cevap B'dir.

Toplumsal tabaka, toplum içinde benzer ekonomik, siyasal güce sahip olan ve benzer eğitim aşamalarını tamamlamış, bilgi birikimine sahip ve benzer yaşam biçimini benimseyen bireylerin oluşturduğu gruplardır. Doğru cevap C'dir.

Kalıp düşüncelere sosyal bilimlerde stereotip denir. Stereotipler insanlar, kültürler ve toplumlar hakkındaki basmakalıp fikirlerdir. Doğru cevap D'dir.

Etnomerkezcilik genel anlamıyla “bireyin, kendi grubunun izlediği yolun diğerlerinden üstün olduğu ya da diğer grupları kendi grubundan aşağı görme düşüncesi” olarak tanımlanır. Doğru cevap E'dir.

Birey bir yabancıyla arasına, düşmanlık duygularını gösterecek derecede mesafe koyarsa bu aşağılama mesafesi olarak adlandırılır. Doğru cevap B'dir.

Japonlar, onları veren kişilere duydukları saygıyı göstermek için bu kartları iki elleriyle, özenle tutar, dikkatle okur ve takdir duygularını göstermek amacıyla okudukları her satırdan sonra karşıdakine bakarak başlarıyla onun ne kadar önemli olduğunu şimdi daha iyi anladıklarını gösteren jestler yaparlar. Bu davranış Japon kültüründe konuşulan kişiye saygı gösterme çerçevesinde yer alır.

Yazılı iletişim kanalı, bazı kültürlerde sözel kanaldan daha yaygın olarak kullanılır. Özellikle bireyci kültürlerde sözel kanaldan elde edilen enformasyona güven duyulmaz.

Amerikalı antropolog Edward Twitchell Hall’ün birinci etkinlik sistemi olarak kabul ettiği etkileşim, diğer etkinliklerin gerçekleşmesi için ön koşuldur. Etkileşim olmadan hiçbir etkinliğin gerçekleşmesi mümkün değildir. Toplumsal yaşamdan mekânı kullanmaya, geçimini sağlamadan savunmaya kadar bürün etkinlik türleri etkileşim olmadan gerçekleştirilemez.

Geçinme, ortak insan etkinliklerinden biridir. Bütün insanlar, yaşamlarını devam ettirebilmek için beslenmek zorundadır. Diğer canlılar gibi, insanlar da ilk önce beslenme gereksinmelerini karşılamayı öğrenirler. Daha sonra hayatta kalabilmenin koşullarını yerine getirme çabaları gelir. Örtünme ve barınma bunlar arasında önemli yer tutar. Bu temel gereksinmelerin karşılanması için çeşitli etkinliklerde bulunulur. Bu etkinliklerin tümü geçinme etkinlikleri adı altında toplanır.

Güç aralığı faz olan ve batılı olmayan kültürlerin çoğunda ise statü “verilmiş”tir. Bu kültürlerde statünün elde edilmesi, daha çok bireyin kendi statüsünü değiştirmek için yapması gerekenlerde değil, hangi ailenin üyesi olarak dünyaya geldiğine bağlıdır.

Kırsal altkültürlerde bireylerarası ilişkiler işleve yönelik değildir.

Topluluk ile toplum kavramları sosyal bilimlerde farklı anlamlarda kullanılır. Topluluk, belirli amaç için bir araya gelen ve onu oluşturanlar arasındaki bağların çok güçlü olmadığı, yaşamını uzlaşmayla belirlenmiş kurallar çerçevesinde sürdüren insan gruplarına verilen addır. Onları bir araya getiren amaç ortadan kalkınca topluluk da dağılır. Toplum ise bireylerin kurumsal bağlantılarını ve birbirleriyle ilişkilerini, kendi aralarında uzlaşmayla belirledikleri kurallar çerçevesinde yürüttükleri bir birliktir

Edward T. Hall’e göre, kültürler zamanı kullanma açısından iki gruba ayrılır. Bunlardan birincisi “monochronic” (monokronik) kültürler, diğeri ise “polyhcronic” (polikronik) kültürlerdir (Hall ve Hall 1983: 17).

Ortama bağımlı düşünme biçemine sahip kültürlerin üyeleri, çevrelerini “geniş bağlamlı algılam biçemi”yle algılarlar.

Bağlamlama sürecinde birey, algıladığı enformasyonu, belleğindekiler arasından ilgili gördüğü bilgiye bağlayarak anlamlandırır. Bu şekilde aşırı enformasyon yükünden kurtulur. Az miktarda enformasyon işleyerek anlam yaratabilir. Bu tür kültürler geniş bağlamlı kültür olarak adlandırılır. Bu kültürlerin mensupları her konuda bilgi toplamak isterler. Elde ettikleri bilgileri sınıflandırır ve belleklerinde saklarlar. Gerektiğinde bu bilgiler, algılanan enformasyonla bağlanarak anlam kazanır. Geniş bağlamlı kültürlerin üyelerinin herhangi bir konuda birbirleriyle anlaşmaları kolaydır. Konuyla ilgili enformasyonun bir kısmı zaten karşı tarafta mevcut olduğundan, verilecek kısa bir bilgi ya da enformasyon anlamın ortaya çıkması için yeterli olur. “Leb demeden leblebiyi anlamak” geniş bağlamlı kültürlerde mümkündür.

Ortamdan bağımsız düşünce biçeminin egemen olduğu Amerikalılar için dünya fikirlerden değil, gerçeklerden oluşur. Onların düşünme süreci genel olarak, gerçeklerden yola çıkarak fikirlere ulaşmayı amaçlayan tümevarımsal nitelik taşır.

Tam anlamıyla dar bağlamlı ya da tamamen geniş bağlamlı kültür yoktur. Bütün kültürler dar ve geniş bağlam doğrusu üzerinde bir yerde yer alırlar. Dar ve geniş bağlamlılık derecesi göreceli bir kavramdır. Kuzey Amerikalı, Orta ve Kuzey Avrupalılar genellikle dar bağlamlı iletilerden yararlanırken Güney Amerikalılar, Akdenizliler, Orta ve Uzak Doğulular geniş bağlamlı iletiler kullanma eğilimindedir. Edward T. Hall “dar ve geniş bağlam cetveli” olarak adlandırdığı ölçeğin dar bağlam ucunda İskandinavyalılarla Almanları, geniş bağlam ucuna ise Çinlileri yerleştirmektedir. Diğer kültürler de cetvelde bu kültürlerin arasında kendi yerlerini bulmaktadır.

Geçen yüzyılın ilk çeyreğinde antropologlar, hangi kültüre sahip olursa olsun, bütün toplumların aynı temel sorunlarla karşılaştıklarını, fakat bu sorunlara farklı çözümler bulduklarını ileri sürdüler. Bu tezi savunmak için, söz konusu ortak sorunları saptamaya çalıştılar. Yapılan alan araştırmaları, mevcut veriler üzerinden istatistik değerlendirmeler ve tartışmalar sonucunda aşağıdaki dört temel sorun alanı saptandı (Inkeles ve Levinson, 1954):

• otorite ile ilişkiler,

• birey ile grup arasındaki ilişkiler,

• erkek ya da kadın olarak dünyaya gelmenin toplumsal etkileri,

• bilinmeyen karşısında tutum ve saldırganlığın kontrol altına alınması.