KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 26

Evlenme geleneğinde yer alan söz kesimi aşamasında verilen sözün tutulması örftür.

Amerikalı antropolog Edward Twitchell Hall (1914-2009) “primary message systems” (birincil bildirim sistemleri) olarak adlandırdığı insan etkinliklerinin bütün insanlarda ortak olduğunu ileri sürmüştür. Bu etkinlikleri de etkileşim, toplumsal yaşam, geçimini sağlama, iki cinsiyetlilik, mekânı kullanma, zamanı kullanma, öğrenme, oynama, savunma ve maddeden yararlanma olarak sınıflandırmıştır (Hall 1973: 38). Hall’e göre, insanlar bu temel etkinlikler nedeniyle ortaya çıkan ihtiyaçlarını farklı şekillerde karşılamakta, sonuçta da farklı kültürel birikimlere sahip olmaktadır.

Amerikalı antropolog Edward Twitchell Hall (1914-2009) “primary message systems” (birincil bildirim sistemleri) olarak adlandırdığı insan etkinliklerinin bütün insanlarda ortak olduğunu ileri sürmüştür. Bu etkinlikleri de etkileşim, toplumsal yaşam, geçimini sağlama, iki cinsiyetlilik, mekânı kullanma, zamanı kullanma, öğrenme, oynama, savunma ve maddeden yararlanma olarak sınıflandırmıştır (Hall 1973: 38). Hall’e göre, insanlar bu temel etkinlikler nedeniyle ortaya çıkan ihtiyaçlarını farklı şekillerde karşılamakta, sonuçta da farklı kültürel birikimlere sahip olmaktadır.

Topluluklar birbirlerinin dilini anlamayınca yaşam tarzlarına, yani kültürlerine
de yabancı kaldılar. Başlangıçta bu pek sorun değildi. Çünkü her insan topluluğu, üyelerinin doğup büyüdüğü bölgede, yörede yaşamını sürdürüyor ve diğer topluluklarla pek karşılaşmıyordu. Önce meyve topladıkları ağaçlarını, sonra av alanlarını, daha sonra da hâkimiyet bölgelerini paylaşmamak ya da elden kaçırmamak için kendilerinden olmayan insanlarla savaştılar. Tarımın keşfiyle yerleşik yaşama geçince işler değişti. İş bölümü ve meslekler ortaya çıktı ve ürün değiş tokuşuyla ekonomi oluşmaya başladı. İnsanlar artık kendi toplulukları dışından olanlarla kavga etmeden etkileşimde bulunuyordu. Paranın kullanılmaya başlanması bu etkileşimi daha da artırdı ve hızlandırdı. Uzak diyarlardan ürünler getirenler yüksek kârlar elde ediyordu. Böylece farklı kültürlerden insanlar daha sık karşılaşmaya başladı ve dünya günümüze gelinceye kadar farklı kültürlere mensup milyarlarca insanın karşılaşmasına tanık oldu.

Kanallar: İşitsel (aural), görsel (visual),
dokunsal (tactile), koklama (olfactory)
ve tatma (gustatory)

Benedict kültürlerarası iletişim alanında ilk bilimsel çalışma yapan bilim insanı olarak kabul edilmelidir. Bununla birlikte kültürlerarası iletişim kavramını ilk ortaya atan ve bu kavramı tanımlayarak bilim dünyasına kazandıran Edward T. Hall’dür. Hall 1959 yılında yayınladığı “The Silent Language” adlı kitabında kültürü antropolojik tanımıyla ele almış ve “enformasyon sistemleri kuramı” olarak adlandırılan kuramıyla kültürlerin farklılaşmasını açıklamaya çalışmıştır.

Gönderen, gönderdiği iletinin alıcı tarafından nasıl anlamlandırdığını bilmek ister. Bu nedenle alıcının göstereceği geri besleme denilen tepkiyi bekler. Alıcı bu tepkiyi verdiğinde, yani yanıt niteliğinde bir ileti gönderdiğinde gönderen konumuna geçer.

Kültürün değişmesi tam olarak insan gereksinmelerindeki değişmelerle koşut değildir. Kültürün somut yanları, diğer deyişle maddi bileşenleri gündelik yaşamı kolaylaştırdıkları ve gereksinmeleri doğrudan karşıladıkları için daha hızlı değişir.

İletişim sürecini daha iyi anlamak için özelliklerini bilmek gerekir. İletişim süreci,
sürece katılanların niteliklerine, yani yaşlarına, cinsiyetlerine, sosyal durumlarına
ve mensup oldukları kültürlere bakmaksızın burada açıklayacağımız özelliklere
gösterir.
Öncelikle bilinmesi gereken şey, duygu ve düşüncelerimizi bir başkasının zihnine
doğrudan doğruya aktarmamız mümkün değildir. Aynı toplumun ya da ailenin
içinde yaşasak da bizi birbirimizden ayıran hem fiziksel hem de ruhsal sınırlar
vardır. Düşüncelerimizi ve duygularımızı doğrudan doğruya aktaramadığımız
için, onları semboller vasıtasıyla aktarırız.

Kodlama genel ifadeyle bir mesajın, iletişim kanalının özelliklerine uygun olacak şekilde, bir simgeleştirme süreci aracılığıyla fiziksel olarak iletilebilecek veya taşınabilecek hale getirilmesidir.

İster süreç yaklaşımıyla ister anlam aktarımı yaklaşımıyla açıklansın, insanlar iletişim gereksinmesini karşılamak için çeşitli davranışlarda bulunurlar. Bir anlamı aktarmaya yönelik bu tür bütün davranışlara iletişim davranışı diyoruz. İletişimin birinci işlevi bilgi ya da enformasyon aktarmaktır.İletişim davranışlarının ikinci işlevi, istemli de olsa istem dışı da olsa sosyal ilişkileri etkilemektir. İletişim davranışlarının üçüncü işlevi, yararcı işlevdir.İletişimin dördüncü işlevi, zihnî ve psikolojik süreçlerle ilgili olan öznel ve duygusal işlevidir.

Geçinme: Bütün insanlar yaşamlarını devam ettirebilmek ve hayatta kalabilmenin koşullarını yerine getirmek zorundadır. Temel gereksinmelerin karşılanmasına yönelik etkinliklerin tümü geçinme etkinlikleri adı altında toplanır. Her toplum, bulunduğu coğrafi koşullar, sahip olduğu mali ve teknolojik olanaklara göre geçinme etkinliklerini şekillendirir.

Monokronik kültürlerin üyeleri zamanı dilimlere ayırarak her dilimi belirli bir amaç için kullanırlar. Bu zaman dilimleri içinde tek bir etkinliğe yoğunlaşırlar. Bunun için de her bir etkinliğin ne kadar sürede tamamlanabileceğini hesaplar ve belirledikleri sürede etkinliği tamamlarlar. Bu tür kültürlerde etkinliklerin planlanması, sınıflandırılması ve genel olarak hesaplama büyük önem taşır. Bir işe başlanmadan önce etkinliğin her aşaması titizlikle incelenir, evrelere ayrılır, her evrede gerçekleştirilecek etkinlikler tanımlanır ve etkinliğe başlandığında ne zaman ne yapılacağı belli olur. Planlama aşamasında geçen zaman kaybedilmiş sayılmaz. Planlamada temel amaç zamanın en iyi şekilde değerlendirilmesidir. Ancak planlamada hata yapıldığında ya da beklenmedik durumlar ortaya çıktığında monokronik kültürlerin üyeleri zor durumda kalırlar. Ne yapacaklarını bilemez, beklenmedik durumu anlamaya ve yeni duruma uygun plan değişikliği yapmaya çalışırlar. Zaman ve kaynak kaybı büyük, plan hatalarının bedeli ağır olur. Monokronik kültürlerin üyelerinde göre, zaman, geçmişten gelip geleceğe uzanan bir doğru ile ifade edilebilir, harcanabilir, tasarruf edilebilir ve kaybolabilir. Bu kültürlerde zaman, yaşamın düzenlenmesinde ve önceliklerin belirlenmesinDoğanın belirlediği zamanlamaya doğal zaman adı verilir. Kültürce şekillendirilmiş zamana kültürel zaman denir. 1 Monokronik kültürlerde etkinliklerin planlanması, sınıflandırılması ve genel olarak hesaplama büyük önem taşır. 52 Kültürlerarası İletişim de temel sınıflandırma sistemi olarak kullanılır çünkü zaman kimseyi beklemez, akıp gider, her şey ona göre düzenlenmelidir.

Polikronik kültürlerin üyeleri için insanlar arasındaki etkileşimin kendisi zamandan daha önemlidir. Bu kültürlerde zaman bir nokta olarak algılanır ve bu nedenle de kolay anlaşılan bir kavram değildir. Yani zaman geçip gitmez, biri giderse diğeri gelir, bitip tükenmez, biriktirilemez, tasarruf edilemez, harcanmaz, satın alınmaz. Bu nedenle birçok etkinlik eşzamanlı olarak devam eder. Planlamanın pek bir değeri yoktur çünkü planlara uyma alışkanlığı yoktur. Hep araya başka etkinlikler girer, insan etkileşimi öncelik taşır ve planın önüne geçer. Uygulanamayan planlar yeni planları gözden düşürür. Öncelikler, değişen koşullar nedeniyle sürekli olarak değişir. Bu yüzden de hesaplama yapılamaz. Planlama yerine, hızlı kararlar alınır, etkinliğe hemen başlanır. Etkinlikle ilgili birçok bilgi süreç içinde edinilir ve duruma ayak uydurulur.

Hofstede, kendinden önce yapılan araştırmalarda saptanmış olan, toplumların ortak temel sorun alanlarını farklı terimlerle kültürel boyut olarak ifade eder:

Güç farkının büyük olduğu kültürlerde eğiten ile eğitilen arasındaki hak, görev ve yetki

farkı büyüktür.

Kültürel Boyutlar Kuramı’nda, grup ya da toplumun çıkarlarını, o grup ya da toplumu oluşturan bireylerin çıkarlarından önemli sayan kültürler “kolektivist” ya da “ortaklaşa davranışçı” kültürler, bireyin çıkarlarını grup ya da toplumun çıkarlarından önemli sayan kültürler ise “bireyci” kültürler olarak adlandırılırlar.

Eril kültür, “cinsiyete dayalı rollerin belirgin olarak birbirinden ayrıldığı; erkeklerin

kararlı, sert ve maddi yönelimli, kadınların alçakgönüllü, duyarlı oldukları

ve yaşam kalitesine önem verdiği kültürleri”,

Kısa dönem zaman yönelimine sahip toplumlar genellikle kesin gerçeğe ulaşmakla

ilgilenirler. Bu kültürlerin üyeleri belirli kurallar çerçevesinde düşünen ve

geleneklere saygılı, geleceğe hazırlık yapmaya göreceli olarak az eğilimli ve hızlı

sonuç almaya hevesli insanlardır.

Kodlama genel ifadeyle bir mesajın, iletişim kanalının özelliklerine uygun olacak şekilde, bir simgeleştirme süreci aracılığıyla fiziksel olarak iletilebilecek veya taşınabilecek hale getirilmesidir.