KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 2

İletişim yeterliliği hem başkaları tarafından gözlenmeli hem de bireyin etkilşlimde bulunduğu kşliler tarafından onaylanmalıdır. Bu nedenle iletişim yeterliliği, • bireylerin amaçlar›n› formüle etme ve onlara ulaflmalar›, • di¤erleriyle etkin flekilde ifl birli¤i yapmalar› ve • bu becerilerini de¤iflen koflullarda gösterebilmeleri gibi kriterler dikkate alınarak değerlendirilmelidir.

Aynı koşullar sözsüz iletişim için de geçerlidir: Gereksiz jestlerden kaçınmak, duruma ilişkin ve anlaşılır iletişim davranışları göstermek gibi. Bu bilgiler ışığında uygunluğun dört ögesi ortaya çıkmaktadır: Miktar, nitelik, ilişkinlik ve iletişim biçemi (Kartar›, 2006: 230-231). • miktar, ba¤lam›n gerektirdi¤i kadar iletiyi; • nitelik, amaçlanan anlam› aktaran iletiyi; • ilişkinlik, iletilerin konuyla ba¤lant›s›n› ve • iletişim biçemi, ba¤lam›n gerektirdi¤i biçemi ifade etmektedir.

Her disiplin, kültürü ve kültürlerarasılık kavramını nasıl ele aldığına bağlı olarak, kültürlerarası iletişim yeterliğine farklı açılardan yaklaşmaktadır. Bu yaklaşımları genel olarak altı başlık altında toplamak mümkündür: 1. uluslararası birey yaklaşmı, 2. öznel kültür yaklafl›m›, 3. çokkültürlü insan yaklafl›m›, 4. sosyal davran›flç›l›k yaklafl›m›, 5. tipoloji yaklafl›m›, 6. kültürleraras› iletiflimci yaklafl›mlar› (Chen ve Starosta, 1996: 360).

Bireyin duygusal bakımdan yabancı ile iletişime hazır olması kültürlerarası iletişim yeterliğinin ön koşuludur.

Ülke imaj› denilen ve “kiflinin, ülke hakk›ndaki izlenim, duygu, düflünce, inanç ve ça¤r›fl›mlar bütünü” olarak tan›mlanan, bir ülke hakk›nda zihinde oluflturulan resim, ço¤unlukla bireyin karfl›laflt›¤› ve o ülkenin temsilcileri olarak kabul etti¤i insanlardan edindi¤i izlenimlere dayan›r. Bütün ülkeler, özellikle turizm aç›s›ndan tüketimin konusudur. “Nerede yaflayaca¤›m›za karar verirken seçeneklerimizi oluflturan ülkeler, flehirler, kasabalar ya da köyler veya fabrikam›z› kurmay› düflündü¤ümüz ülkeler, bölgeler; tatilimizi geçirmeyi planlad›¤›m›z yer, ülke hep farkl› ihtiyaçlar› gidermeye yönelik seçti¤imiz ürünlerdir. Bu nedenle her bir ‘yer’ kendi bafl›na bir ürün ve ‘yer adlar›’ da markalard›r. Her köy, kasaba, flehir, bölge ad› gibi ülke adlar› da birer markad›r ve bu markalar›n ürün markalar›nda oldu¤u gibi ayr› ayr› imajlar› vard›r” (Yalç›nkaya, 2006: 25)

İnsanlar›n toplu hâlde yer de¤ifltirmesi olarak tan›mlanan göçler, tarihin belirli dönemlerinde artm›fl ve dünyan›n belirli ülke ve bölgelerine farkl› kültürlere sahip insan gruplar›n›n yerleflmesine neden olmufltur. XIX. yüzy›ldan itibaren kurulan ulus devletler her ne kadar belirli etnik gruplara dayal› olsa da hemen her ülkenin topraklar›nda farkl› kültürlerden insanlar yaflamaya devam etmifltir. XX. yüzy›lda ç›kan iki dünya savafl› göçlerin niteli¤ini de¤ifltirmifl ve Avrupa baflta olmak üzere dünyan›n birçok bölgesini çok say›da kültür grubunun birlikte yaflad›¤› yerlere dönüfltürmüfltür. Bunun sonucundabelirtilen bölgelerdeki ülkeler, e¤itim kurulufllar›nda kendi topraklar›nda bulunan bütün kültürlere mensup insanlara e¤itim vermek durumunda kalm›flt›r.

HUKUK VE KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM Her toplumun iç işleyişinin, bireylerarası ve bireylerle toplumsal kurumlar arasındaki ilişkilerinin toplumsal normlar tarafından düzenlendiğini biliyoruz. Toplumsal normlar, insan davranışları üzerinde yaptırım güçlerine göre farklı derecelerde etkili olurlar.

Bir kültürde onlarca sözcükle ifade edilen bir kavram di¤er bir kültürde sadece bir sözcükle karfl›lanabilir. Bu nedenle herhangi bir yap›t› yabanc› dilden kendi diline aktaran çevirmenin, hem kendi kültür ve dilini hem de yabanc› kültürü ve dilini çok iyi bilmesi gerekir. Çevirmenlik, yabanc› sözcüklerin kendi dilinde karfl›l›klar›n› bulmak ve düzgün cümleler hâlinde ifade etme ifli de¤ildir. Çevirmenlik, bir eserde yazar›n aktarmak istedi¤i anlam› kavray›p, kendi kültüründe ayn› anlam› yaratacak dil ö¤eleriyle okuyucuda ayn› anlam›n oluflumunu sa¤lama etkinli¤idir. Bu nedenle çevirmenlik dilin çevirisini de¤il, anlam›n aktar›m›n› talep eden önemli bir ifltir ve kültürleraras› iletiflim yeterli¤i kazanmam› fl birinin, sadece yabanc› dil bilerek baflarabilece¤i bir meslek de¤ildir.

Medya iflletmesinden giyim ve g›da sektörüne kadar her alanda iflletme yönetimi kültürel verilere dikkate al›nmadan yönetilemez. G›da ve giyim gibi kültürün do¤rudan flekillendirdi¤i alanlardaki iflletmelerin kültürü ve kültürleraras›l›¤› ihmal etme flans› yoktur. Hem giyim hem de g›da sektöründe çok uluslu flirketlerin yönetimi kültürleraras› iletiflim yeterli¤ini zorunlu k›lar. “Müslüman mahallesinde salyangoz satmak” gibi bir hataya düflmemenin tek yolu da budur.

Her kültürde sağlık, hastalık, ağrı, sızı ve benzeri kavramlar farklı şekilde anlamlandırılır. “Sa¤l›kl› olmak” ifadesi de birçok dilde farkl› anlamlara gelir. Söz gelimi ülkemizde “ne var, ne yok?” sorunun yan›t› “sa¤l›k, güzellik”tir. Burada sorunun muhatab› olan birey gerçekten sa¤l›¤›n›n yerinde oldu¤unu ileri sürmemektedir. Alman kültüründe birine “nas›ls›n, sa¤l›¤›n yerinde mi?” diye soruldu¤unda, sa¤l›- ¤› hakk›nda olumsuz bir söylenti varm›fl da onu do¤rulamak için soru yöneltilmifl gibi hisseder kendini. Oysa ülkemizde, ayn› soru yöneltilen birey en az›ndan “çok flükür, idare ediyoruz” ya da “çok flükür, flimdilik iyiyim” diye yan›t verir ve bunun alt›nda herhangi bir art niyet aramaz. Bizim kültürümüzde sa¤l›¤›n iyi ya da kötü olmas› bireyin zay›f ya da güçlü oldu¤unu göstermez. Sa¤l›¤› iyi olmayan bireylere özel ilgi gösterildi¤inden, baz› insanlar sa¤l›klar› yerinde oldu¤u hâlde hasta gibi görünmeye çal›fl›rlar. Oysa Alman kültürüne mensup insanlar hastal›klar›n› göstermemeye, birinci dereceden yak›nlar›na bile sa¤l›k sorunlar›n› aç›klamamaya çal› fl›rlar. Alman kültüründe sa¤l›k sorunu zay›fl›k belirtisi, Türk kültüründe ise sa¤-l›k sorunu dayan›flma vesilesidir.

Söz gelimi Almanya’da yaşayan Türk çocuklarının, öğrenme güçlüğü çeken çocukların eğitildiği “Sonderschule” denilen özel eğitim okullarına gönderilme oranının Alman çocuklara göre daha yüksek olmasının başlıca nedeni budur.

Ekonomi üretim ve tüketim ilişkilerinin incelendiği bir disiplindir. Üretim ve tüketim ekonominin iki ana eksenidir ve emek, sermaye, ücret, üretim aracı, fiyat ve pazar gibi kavramlar üretim ile tüketim arasındaki ilşlkilerde ortaya çıkar. Ne üretim ne de tüketim tek başına ekonomik çevrimin sağlanmasına ve sistemin yürümesine yetmez. Üretilen malın pazarlanması gerekir

Siyasi liderlerin gittikleri her kentte kendisini dinleyenlere “hemşerilerim” diye hitap etmesi bundandır. Hemşerilik önemlidir çünkü bireyler bu sözcükle ortak kültüre sahip olduklarını açığa vurmaktadırlar.

Kültür turizmi olarak adland›r›lan ve yabanc›lar›n bir ülkeyi, o ülkenin kültürünü tan›mak için ziyaret etmeleri anlam›na gelen turizm türüne, yukar›da aç›klanan “kal›p düflüncelerinden ar›nm›fl” turistler ilgi gösterir. Bu nedenle kültür turizmi, olumlu ülke imajlarının oluşmasında önemli rol oynar.

Hekimlerin hastalar›yla iletiflimleri ancak bireysel ilgi, donan›m ve yeteneklere ba¤l› olarak etkin hâle gelebilmekte ya da hastal›klar›n saptanmas› ve tedavi süreçlerinin yürütülmesinde hastan›n hiçbir katk›s› sa¤lanamamaktad›r.