KURUM KÜLTÜRÜ

Kozlu (2014) liderlerin işlevlerini 5 maddede sıralamaktadır:

İş süreçlerinin tasarımı uzman personelin görevi olduğundan, doğru yanıt E seçeneğidir.

Yönetici; başkaları adına çalışan, önceden belirlenen amaçlara ulaşmak için çaba harcayan, işleri planlayan, uygulatan ve sonuçları denetleyen kişidir. Lider ise bağlı bulunduğu grubun amaçlarını belirleyen ve bu amaçlar doğrultusunda grup üyelerini etkileyen ve davranışa yönelten kişidir. Yönetici başkalarının saptadığı (örneğin işverenin) amaçlara hizmet ederken lider amaçları kendi saptar. Lider bağlı bulunduğu grubun amaçlarını belirler ve bu amaçlar doğrultusunda grup üyelerini etkiler ve davranışa yöneltir. Yönetici çoğu kez başkaları tarafından o göreve getirilir. Oysa lider içinde bulunduğu gruptan doğar. Bir önemli farklılık da kullandıkları güçten kaynaklanır. Yönetici gücünü yasa, yönetmelik, tüzük gibi biçimsel yapıdan alır. Lider ise başkalarına iş yaptırma gücünü yasal yetkilerden değil, kişisel özelliklerden ve içinde bulunduğu koşullardan alır. Doğru cevap C’dir.

Yönetici gücünü yasa, yönetmelik, tüzük gibi biçimsel yapıdan alır. Lider ise başkalarına iş yaptırma gücünü yasal yetkilerden değil, kişisel özelliklerden ve içinde bulunduğu koşullardan alır. Yönetici, yaptırım aracı olarak otoriteyi ve yetkiyi kullanırken, lider etkileme yolunu seçerek bireyleri motive edici teknikler kullanır. Doğru yanıt E’dir.

Başarının üyelere bağlı olması, yetki verme, doğal olanı temsil etme ve gelişmeye önem verme liderin özelliklerinden bir kaçıdır. Astlar tayin eden kişi ise yöneticidir. Doğru yanıt C’dir.

Geleneksel liderlik tarzları olarak otoriter, demokratik-katılımcı, hümanist ve liberal (serbestçi) liderlik tarzları ilk akla gelenlerdir. Karizmatik liderlik, koç stili liderlik, etkileşimci (transaksiyonel) ve dönüşümcü (transformasyonel) liderlik tarzları ise modern liderlik tarzlarıdır. Doğru yanıt A’dır.

Hümanist liderler, babacan bir tavır sergiler ve çalışanları duygusal yönlendirmelerle motive ederler. Liberal liderlik, grup üyelerini tamamen özgür bırakan bir liderlik modelidir. Liberal (serbestçi) liderler, sahip oldukları yönetim yetkisini pek kullanmaz, kendilerine verilen gücü kullanmaktan ve sorumluluk almaktan kaçınırlar. Grup üyelerini kendi hâline bırakarak her çalışanın kendisine verilen kaynaklar dahilinde amaçları belirlemesine, plan ve program yapmasına izin verirler. Çalışanlar kendi kendilerini eğitir ve motive ederler. Otokontrol anlayışı hakimdir. Doğru yanıt C’dir.

Modern liderlik tarzları genel olarak sembolizme, duygusal yaklaşıma, öz-yönetime, yetkilendirmeye, güçlendirmeye ve katılıma önem veren tarzlar olarak tanımlanmaktadır. Doğru yanıt B’dir.

Transaksiyonel liderliğin temel özellikleri arasında standart ayarlamalar, gözlemler, hata arama, kural dayatma ve hatalara odaklanma yer alır. Doğru yanıt D’dir.

Dönüşümcü (transformasyonel) liderin tipik karakteristik özellikleri; karizma, güven, saygı ve sadakat, etkileyici övgü ve ilhamdır. Doğru yanıt B’dir.

Etkin kültür yönetimi için liderlerin yapması gerekenler şöyle sıralanabilir: 1. Stratejik planlama ve bunun gerektirdiği kültürel altyapıyı belirlemek. 2. Kültürü, misyon, hedefler, stratejiler, yapı ve süreçlerle uyumlu ve tutarlı kılmak. 3. Kurumun felsefesi ve değerlerini yazılı bir belgeye dönüştürmek. 4. Birbiriyle tutarlı teşvikler, takdir sistemleri ve performans yönetimi kurmak. 5. Hata tespit sistemleri ve yaptırımlar oluşturmak. 6. Koçluk, mentorluk, eğitim uygulamalarını yönetmek. 7. Ritüelleri, sembolleri, şirket efsanelerini canlı tutmak. 8. Alt kültürlerin özelliklerinden yararlanmak. 9. Başarılı uygulamaları desteklemek ve yönetmek. Doğru yanıt C’dir.

Liderlik, başkalarının davranışlarını etkilemedir. Diğer seçeneklerde verilen özellikler, liderin diğerlerinin davranışlarını etkileme yeterliğini veya yollarını ifade etmektedir. Ancak A seçeneği, diğer seçenekleri de kapsayarak liderlik için daha önemli bir özelliğe vurgu yapmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Liderin, izleyicileri ortak bir amaç etrafından bir araya getirilmesi, emek, kaynak ve enerjilerini ortak amaca yöneltmeleri için onları etkilemesi bütünleştirici olması özelliğinin bir sonucudur. Doğru yanıt D'dir.

Zamanı iyi kullanmak, çalışma temposu ile hatalardan ders almak ise kalite kontrolü ile doğrudan ilişkilendirilebilir. Diğer seçeneklerde verilen özellikler bir liderin taşıması gereken özellikler olmasına karşın soru kökünde verilen işlevlerde doğrudan bir ilişkileri bulunmamaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Liderin uzmanlık gücü, kurumun teknik özü ile ilgili yeri doldurulması zor bilgi, beceri ve yeterliklere sahip olması ile ilgilidir. Bu durum, lideri kurum için değerli yapmakta ve izleyicilerin lidere olan bağlılıklarını arttırmaktır. Liderin sahip olduğu teknik beceri liderin uzmanlığının bir göstergesi sayılacağından doğru yanıt C'dir.

Liderlerin dış çevre ile ilişkileri düzenleme, kurumun geleceğine yön verecek kararlar alma, sorunları çözme, değişimleri önceden görebilme ve gerekli önlemleri alabilme gibi özellikleri kavramsal becerileri ile ilişkilidir. Doğru yanıt D'dir.

Soru kökünde verilen örnekte Ahmet Bey'in gücünü uzmanlığından, teknik becerilerinden veya izleyenleri karizmasıyla etkilemesinden değil yasa, yönetmelik, tüzük gibi biçimsel yapılardan aldığı görülmektedir. Ahmet Bey, yasal gücünü kullanmaktadır. Doğru yanıt D'dir.

Demokratik liderler, grup üyelerinin kararlara katılımını sağlarlar. Ancak böyle bir liderliğin uygulandığı durumlarda hızlı karar alınması pek olanaklı değildir. Bu özellik otoriter liderlik için geçerlidir. Otoriter liderlik ise sadece liderden gelen emirlerin uygulanmasına dayalı bir işleyişe işaret etmektedir. ancak böyle yönetim biçiminde astların görüşlerine başvurulmadığından farklı görüşlerin ortaya atılması pek olanaklı değildir. Doğru yanıt C'dir.

Kurumun kültürü ve prensipleri bireyin davranışlarını etkileyerek onu şekillendirir.
Bu durum liderin liderlik tarzı için de geçerlidir. Örneğin ast üst ilişkilerinin esnek olduğu bir kurumda askeri liderlik tarzı bir yaklaşımla başarılı olmak mümkün olamamaktadır. Benzer şekilde soru kökünde verilen örnekteki kurumun çalışanlarının liderin çok fazla yönlendirmesine gereksinim duymadığı görülmektedir. Bu durumda serbest liderlik tarzının diğerlerinden daha başarılı olması olasıdır. Doğru yanıt D'dir.

Liderlik, kendi özünde alınan kararlarla değerlendirilir. İyi liderlik  doğru karar almayı gerektirir ve aldığı kararlarla değerlendirilir. Bu yüzden aldığı kararlar bir liderin biyografisi olarak nitelenir. Doğru yanıt A'dır.

Kurum kültürünün oluşmasında en önemli etkenlerden biri güçlü bir liderlik tarzıdır. Kurumda güçlü liderlik tarzı ile karşılaşan birey onun kişiliğini örnek almaya başlar. Bu durum, kurumda liderlik figürünü modelleme yoluyla benimseme şeklinde ortaya çıkar ve kültürün oluşumuna önemli katkı sağlar. Doğru yanıt A'dır.