MALİYE POLİTİKASI I - Deneme Sınavı - 11

Otomatik istikrar işlevi en güçlü olan kamu harcaması kalemi işsizlik tazminatıdır. Türkiye’de de 2002 yılından itibaren uygulanmaya başlanan işsizlik sigortası, çalışanların işsizlik sigortası fonuna prim ödemesi, işini kaybedenlerin ise bu fondan işsizlik tazminatı alması biçiminde gerçekleşir.

Bir vergi sisteminin esnek olabilmesi için esneklik değeri 1'den büyük olmalıdır.

Otomatik istikrar sağlayıcı mekanizmalar, ekonomiler için bir anlamda ince ayar anlamına gelmektedir.

İradi maliye politikalarında ortaya çıkan gecikmeler sorunu ve otomatik istikrar sağlayıcı yöntemlerde kimi zaman görülen yetersizlikler söz konusu yöntemlerin etkinliğini azaltmaktadır. Formül esnekliği yöntemi bu yöntemlerin sakıncalarını gidererek, bir bakıma iradi maliye politikaları ile otomatik istikrar sağlayıcılar arasında bir köprü işlevi görmek üzere geliştirilmiş bir yöntemdir.

Kurallar ile belirsizliklerin ortadan kaldırılması ve uygulanan ekonomi politikalarında bir tutarlılığın sağlanması amaçlanır. Mali kurallar, mali disiplini sağlamak ve uzun dönemde ülke ekonomisinin yararına olacak politikaları belirlemek açısından önemlidir.

Otomatik istikrar mekanizmaları, bir ekonomide dalgalanmaları önleyerek istikrarın sağlanmasına yardımcı olurken aşırı esnek vergi sistemlerinin büyük boyutlu dalgalanmaları istikrara kavuşturmada bir engel oluşturabileceği savunulmaktadır. Bu durum mali sürüklenme olarak tanımlanır.

I ve III deki ifadeler iradi maliye politikasının özelliklerini tanımlarken II de ki seçenek yanlıştır. Talebi yönlendirmek veya istikrar sağlamak amacıyla siyasal otoritenin iradi karar alması gereklidir. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

İradi maliye politikası, bir ekonomide talebi yönlendirmek veya istikrar sağlamak amacıyla siyasal otoritesinin ile iradi kararlar almasıdır. Uygulama gecikmesi, bir maliye politikası paketi için harekete geçme anı ile bu paketin uygulamaya başlanması arasındaki gecikmedir. Uygulama gecikmesi, , bir maliye politikası paketi için harekete geçme anı ile bu paketin uygulamaya başlanması arasındaki gecikmedir. İşsizlik sigortası ise, çalışanın ilgili fona prim ödemesidir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Bir maliye politikası işleminin uygulamaya konulması ile beklenen sonucu arasındaki gecikmesine tepki gecikmesi denir. Doğru cevap E'dir.

OG = 1 olması durumunda ekonomideki otomatik istikrar gücü tamdır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Otomatik istikrar işlevi en güçlü olan kamu harcaması kalemi işsizlik tazminatıdır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Maastricht kriterlerine göre, kamu açığının milli gelire oranına %3  gibi bir üst sınıra sahiptir. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Servet vergilerinin otomatik istikrar sağlayıcı olarak herhangi bir etkiye sahip değildirler. Çünkü servet vergilerinin esneklikleri çok düşük düzeydedir. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Bir maliye politikası paketi için harekete geçme anı ile bu paketin uygulamaya başlanması arasındaki gecikmeye uygulama gecikmesi denir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Bir ekonomide ekonomik istikrarın sağlanması amacıyla uygulanacak iradi maliye politikaları, ekonomideki dalgalanmaları önlemek için bir araç olarak kullanılan kamu harcamaları ve gelirlerinde yapılması gereken değişiklikleri kapsar. Buradan anlaşılıyor ki iradi maliye politikasını Keynesyen yaklaşım savunmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

İradi maliye politikaları, bir ekonomik sorun ortaya çıktığında tasarlanıp karara bağlanır ve uygulanır. Bu yönüyle, iradi politikaların başarısını etkileyen iki temel faktör vardır. Ekonomik tahminlerin doğruluğu ve gecikmeler sorunu. İradi politikalar, bir ekonomik sorunun ortaya çıkmasıyla gündeme geldiği için ekonomik tahminlerin doğruluğu büyük önem taşımaktadır. Uygulanacak maliye politikası, yapılan tahminlerin doğruluğuna ve konulan teşhislerin çerçevesine doğrudan bağlıdır.

Bir ekonomide herhangi bir sorunun ortaya çıkışı ile bir mali işlem için harekete gecçme kararı arasındaki gecikme tanıma gecikmesidir. Herhangi bir iradi maliye politikası işlemini gerektiren ekonomik sorunun zamanında teşhis edilmesi gerekir. Aksi hâlde, doğru tahmin edilerek doğru politikalar uygulansa bile zamanında yapılması gerekenler yapılmadığından beklenen sonuçlar alınamayabilir. Doğru cevap A'dır.

Maliye politikasındaki değişiklikler genellikle yasal ve iradi kararlar gerektirir. Örneğin, vergilerin yasallığı ilkesi çerçevesinde yeni bir verginin konulması veya bir verginin ortadan kaldırılması ancak yasa ile mümkün olabilir. Yasama süreci ise zaman alır. Bu durum uygulama gecikmesi olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

İradi maliye politikasının temel özelliği bir ekonomide istikrarı sağlamak için alınması gerekli bu önlemlerin maliye politikasını yürütmekle yetkili siyasi karar birimlerinin takdirine dayanmasıdır. Yani, bir ekonomide talebi yönlendirmek veya istikrar sağlamak amacıyla siyasal otoritenin iradi kararlar almasıdır. Bu bağlamda, talep yetersizliği, enflasyon, işsizlik gibi sorunların ortaya çıkması hâlinde, bu sorunların çözümüne yönelik olarak ekonomik paketler hazırlanarak karara bağlanır. Bu kararlar bazen yasama organı tarafından alınabileceği gibi bazen de yürütme organı tarafından alınır.

Maliye politikasında gecikmeler sorunu, ekonomik sorunların zamanında tahmin ve teşhis edilmesi ile uygulamaya başlanan politikanın zamanında sonuç verebilmesine ilişkindir. Gecikmeler sorunu üç aşamalı olarak karşımıza çıkabilir: Tanıma gecikmesi, uygulama gecikmesi ve tepki gecikmesi. E şıkkı ise A şıkkının tanımıdır. Doğru yanıt D şıkkıdır.