MALİYET ANALİZLERİ - Deneme Sınavı - 11

KURAL 1’den hareket edildiğinde, “Yemekhane” yardımcı maliyet merkezi, yardımcı maliyet merkezlerinin ikisine de hizmet sunduğu için, maliyeti öncelikle dağıtılacak merkez olmaktadır.

Yemekhane Y.M.M.’nin Dağıtım Oranı                     : 50.000/100= 500 TL/Kişi

 Bakım Onarım Y.M.M.’nin alacağı pay                     : 10 x 500= 5.000 TL/Kişi

Kırma E.M.M.’nin alacağı pay                                   : 60 x 500=30.000 TL/Kişi

Eleme E.M.M.’nin alacağı pay                                   : 30 x 500=15.000 TL/Kişi

Bakım Onarım Y.M.M.’nin Dağıtım Oranı     : (100.000 +5.000) =105.000/10.000= 10,5 TL/DİS

 Kırma E.M.M.’nin alacağı pay                                   : 6.000 x 10,5 =63.000 TL/DİS

Eleme E.M.M.’nin alacağı pay                                   : 4.000 x 10,5 =42.000 TL/DİS

Esas Maliyet Merkezleri

Yardımcı Maliyet Merkezleri

Toplam (TL)

Kırma

Eleme

Yemekhane

Bakım Onarım

I. Maliyet Dağıtımı Toplamı

200.000

100.000

50.000

100.000

450.000

Yemekhane Y.M.M. Maliyetinin Dağıtımı

30.000

15.000

(50.000)

5.000

-

Bakım Onarım Y.M.M. Maliyetinin Dağıtımı

63.000

42.000

-

(105.000)

-

2. Maliyet (G.Ü.G) Dağıtım Toplamı

93.000

57.000

0

0

150.000

GENEL (1. + 2. Dağıtım) TOPLAM

293.000

157.000

0

0

450.000

İkinci Dağıtımın Denklemi ve Çözümü:

Yemekhane (Y) = 50.000 + 0,3 BO

Bakım Onarım (BO) =100.000 + 0,2 Y

 

Y = 50.000 + 0,3(100.000+0,2Y)

Y = 50.000 + 30.000 + 0,06Y

Y = 80.000 + 0,06Y

Y(1-0,06) = 80.000

0,94Y = 80.000

Y = 80.000/0,94

Yemekhane Y = 85.106,4 TL

BO = 100.000 + 0,2 (85.106,4)

BO = 117.021 TL

Yemekhanenin Dağıtımı:

Kalıp ve Kesim E.M.M.         : 85.106 *0,4=34.042,6 TL

Dikiş ve Ütü E.M.M.             : 85.106 *0,4=34.042,6 TL

Tamir Bakım Y.M.M. : 85.106 *0,2=17.021,2 TL

Bakım Onarım Dağıtımı:

Kalıp ve Kesim E.M.M.         : 117.021*0,2=23.404 TL

Dikiş ve Ütü E.M.M.             : 117.021*0,5=58.511 TL

Yemekhane Y.M.M.              : 117.021*0,3=35.106 TL

Esas Maliyet Merkezleri

Yardımcı Maliyet Merkezleri

Toplam (TL)

Kalıp ve Kesim

Dikiş ve Ütü

Yemekhane

 Bakım Onarım

I. Maliyet Dağıtımı Toplamı

200.000

100.000

50.000

100.000

450.000

Yemekhane Y.M.M. Maliyetinin Dağıtımı

  34.042,6

34.042,6

(85.106,4)

17.021,2

-

Bakım Onarım Y.M.M. Maliyetinin Dağıtımı

  23.404

58.511

35.106

(117.021)

-

2. Maliyet (G.Ü.G)  Dağıtım Toplamı

57.446,6

92.553,6

0

0

150.000

GENEL (1. + 2. Dağıtım) TOPLAM

257.446,6

192.553,6

0

0

450.000

İkinci Dağıtımın Denklemi ve Çözümü:

Yemekhane (Y) = 50.000 + 0,3BO

Bakım Onarım (BO) = 100.000 + 0,2 Y

 

Y= 50.000 + 0,3(100.000+0,2Y)

Y=50.000 + 30.000 + 0,06Y

Y=80.000 + 0,06Y

Y(1-0,06)=80.000

0,94Y=80.000

Y=80.000/0,94

Yemekhane Y=85.106,4 TL

BO=100.000 + 0,2 (85.106,4)

BO=117.021 TL

Yemekhanenin Dağıtımı:

Kalıp ve Kesim E.M.M.         : 85.106 *0,4=34.042,6 TL

Dikiş ve Ütü E.M.M.             : 85.106 *0,4=34.042,6 TL

Tamir Bakım Y.M.M. : 85.106 *0,2=17.021,2 TL

Bakım Onarım Dağıtımı:

Kalıp ve Kesim E.M.M.         : 117.021*0,2=23.404 TL

Dikiş ve Ütü E.M.M.             : 117.021*0,5=58.511 TL

Yemekhane Y.M.M.              : 117.021*0,3=35.106 TL

İkinci Dağıtımın Denklemi ve Çözümü:

Yemekhane (Y) = 50.000 + 0,3BO

Bakım Onarım (BO) = 100.000 + 0,2 Y

 

Y= 50.000 + 0,3(100.000+0,2Y)

Y= 50.000 + 30.000 + 0,06Y

Y= 80.000 + 0,06Y

Y(1-0,06)=80.000

0,94Y=80.000

Y=80.000/0,94

Yemekhane Y=85.106,4 TL

BO=100.000 + 0,2 (85.106,4)

BO=117.021 TL

Yemekhanenin Dağıtımı:

Kalıp ve Kesim E.M.M.         : 85.106 *0,4=34.042,6 TL

Dikiş ve Ütü E.M.M.             : 85.106 *0,4=34.042,6 TL

Tamir Bakım Y.M.M. : 85.106 *0,2=17.021,2 TL

Bakım Onarım Dağıtımı:

Kalıp ve Kesim E.M.M.         : 117.021*0,2=23.404 TL

Dikiş ve Ütü E.M.M.             : 117.021*0,5=58.511 TL

Yemekhane Y.M.M.              : 117.021*0,3=35.106 TL

Esas Maliyet Merkezleri

Yardımcı Maliyet Merkezleri

Toplam (TL)

Kalıp ve Kesim

Dikiş ve Ütü

Yemekhane

 Bakım Onarım

I. Maliyet Dağıtımı Toplamı

200.000

100.000

50.000

100.000

450.000

Yemekhane Y.M.M. Maliyetinin Dağıtımı

  34.042,6

34.042,6

(85.106,4)

17.021,2

-

Bakım Onarım Y.M.M. Maliyetinin Dağıtımı

  23.404

58.511

35.106

(117.021)

-

2. Maliyet (G.Ü.G)  Dağıtım Toplamı

57.446,6

92.553,6

0

0

150.000

GENEL (1. + 2. Dağıtım) TOPLAM

257.446,6

192.553,6

0

0

450.000

Safha maliyetleme sisteminin uygulama alanı bulabilmesi için üretim işletmelerinin şu niteliklere sahip olması gerekmektedir:

CEVAP:

Dönem Başı Yarı Mamul Stokları                                           2.500 birim

(+) Dönem İçinde Üretime Başlanan                                  +3.500 birim

(=) Üretime Giren Toplam Miktar                                         6.000 birim

Üretimi Tamamlanan                                                          5.000 birim       

(+) Dönem Sonu Yarı Mamul Stokları                                +1.000 birim

(=) Üretimden Çıkan Toplam Miktar                                    6.000 birim

Dönem Başı Yarı Mamul Stokları                                          2.500     birim

(+) Dönem İçinde Üretime Başlanan                                  +7.500    birim

(=) Üretime Giren Toplam Miktar                                        10.000    birim

Üretimi Tamamlanan                                                           8.000    birim    

(+) Dönem Sonu Yarı Mamul Stokları                                  + 2.000  birim

(=) Üretimden Çıkan Toplam Miktar                                      10.000  birim

Direkt ilk madde ve malzeme maliyetleri, direkt işçilik maliyetleri ve genel üretim maliyetleri, her safha için ayrı olacak şekilde toplanır. Üretilen her bir mamul için “sipariş maliyeti kartı” açmak mümkün değildir. Birbirini takip eden üretim safhaları içinde aynı tür ürünler üretildiğinden, üretim maliyetleri esas üretim maliyet merkezlerinde toplanır ve bu maliyetler bu maliyet yerlerinde üretilen mamullere eşit olarak yüklenir.

İlk madde ve malzemenin üretime sevk edilmesi

Üretimi tamamlanan mamullerin satılabilir aşamaya gelmesi

Dönem Başı Yarı Mamul Stokları                                          2.000     kg

(+) Dönem İçinde Üretime Başlanan                                  +5.000    kg

(=) Üretime Giren Toplam Miktar                                         7.000    kg

Üretimi Tamamlanan                                                            4.000    kg          

(+) Dönem Sonu Yarı Mamul Stokları                                  + 3.000  kg

(=) Üretimden Çıkan Toplam Miktar                                      7.000    kg

İlk Madde ve Malzeme Açısından

Şekillendirme Açısından

Dönem içinde üretime başlanıp tamamlanarak aktarılan birimlerin eşdeğer birim sayısı

(4.000 X % 100)

4.000 E.B.

4.000 E.B.

DSYM

İlk madde ve malzeme (3.000 x 0,4)

Şekillendirme (3.000 x 0,5)

1.200 E.B.

1.500 E.B.

Toplam Eşdeğer Birim Miktarı

5.200 E.B.

5.500 E.B.

Dönem Başı Yarı Mamul Stokları                                          2.000     kg

(+) Dönem İçinde Üretime Başlanan                                  +5.000    kg

(=) Üretime Giren Toplam Miktar                                         7.000    kg

Üretimi Tamamlanan                                                            4.000    kg          

(+) Dönem Sonu Yarı Mamul Stokları                                  + 3.000  kg

(=) Üretimden Çıkan Toplam Miktar                                      7.000    kg

İlk Madde ve Malzeme Açısından

Şekillendirme Açısından

Dönem içinde üretime başlanıp tamamlanarak aktarılan birimlerin eşdeğer birim sayısı

(4.000 X % 100)

4.000 E.B.

4.000 E.B.

DSYM

İlk madde ve malzeme (3.000 x 0,4)

Şekillendirme (3.000 x 0,5)

1.200 E.B.

1.500 E.B.

Toplam Eşdeğer Birim Miktarı

5.200 E.B.

5.500 E.B.

1. Basamak: Fiziki Akımların Belirlenmesi

Dönem Başı Yarı Mamul Stokları                                          2.000     kg

(+) Dönem İçinde Üretime Başlanan                                  +5.000    kg

(=) Üretime Giren Toplam Miktar                                         7.000    kg

Üretimi Tamamlanan                                                            4.000    kg          

(+) Dönem Sonu Yarı Mamul Stokları                                  + 3.000  kg

(=) Üretimden Çıkan Toplam Miktar                                      7.000    kg

İlk Madde ve Malzeme Açısından

Şekillendirme Açısından

Dönem içinde üretime başlanıp tamamlanarak aktarılan birimlerin eşdeğer birim sayısı

(4.000 X % 100)

4.000 E.B.

4.000 E.B.

DSYM

İlk madde ve malzeme (3.000 x 0,4)

Şekillendirme (3.000 x 0,5)

1.200 E.B.

1.500 E.B.

DBYMS

İlk madde ve malzeme (2.000 x 0,3)

Şekillendirme (2.000 x 0,6)

(600 E.B.)

(1.200 E.B.)

Toplam Eşdeğer Birim Miktarı

4.600 E.B.

4.300 E.B.

Dönem Başı Yarı Mamul Stokları                                          2.000     kg

(+) Dönem İçinde Üretime Başlanan                                  +5.000    kg

(=) Üretime Giren Toplam Miktar                                         7.000    kg

Üretimi Tamamlanan                                                           4.000    kg          

(+) Dönem Sonu Yarı Mamul Stokları                                  + 3.000  kg

(=) Üretimden Çıkan Toplam Miktar                                      7.000    kg

İlk Madde ve Malzeme Açısından

Şekillendirme Açısından

Dönem içinde üretime başlanıp tamamlanarak aktarılan birimlerin eşdeğer birim sayısı

 (4.000 X % 100)

4.000 E.B.

4.000 E.B.

DSYMS

İlk madde ve malzeme (3.000 x 0,4)

Şekillendirme (3.000 x 0,5)

1.200 E.B.

1.500 E.B.

DBYMS

İlk madde ve malzeme (2.000 x 0,3)

Şekillendirme (2.000 x 0,6)

(600 E.B.)

(1.200 E.B.)

Toplam Eşdeğer Birim Miktarı

4.600 E.B.

4.300 E.B.

Sipariş maliyeti sistemi, işletmede üretilen her bir mamul ya da siparişe ilişkin her bir maliyet unsurunu ayrı ayrı belirleyen ve mamulün ya da siparişin maliyetini özel olarak hesaplamaya olanak sağlayan bir maliyet hesaplama sistemidir. Bu sisteme gereksinim duyacak işletmelerin tipik örnekleri arasında; gemi, uçak, makine, mo-bilya, basımevi, inşaat, döküm işleri yapan işletmeler sayılabilir. Sipariş maliyeti sisteminin bir bütün olarak muhasebe sistemi ile bütünleşmesi sağlanarak, işletmede daha etkin bir maliyet muhasebesi sistemi oluşturmak mümkündür

Sipariş maliyeti kartı; sipariş ya da stok amacıyla üretimi başlatılan bir mamul ya da mamul grubu için düzenlenmiş bir belgedir. Sipariş maliyeti kartı bu sistemin temelini oluşturur.

Sipariş maliyet kartını üç temel bölüm altında toplamak mümkündür. Bunlar; • Başlık kısmı,
• Maliyet toplama kısmı, ve
• Özet kısmıdır.

Bir işletmede işçi saat kartları, işçinin bir iş yerinde kaç saat çalıştığını gösterirken, işçi çalışma özeti de bir işçinin işletmede bulunduğu süre içinde hangi maliyet yerlerinde, hangi işler üzerinde, ne kadar süre çalıştığını, boşa geçirdiği zamanı ve varsa fazla çalışma süre-sini göstermektedir.

Genel üretim maliyetlerinden mamullere pay vermek

Yardımcı maliyet merkezlerinde birinci maliyet dağıtımı sonrasında toplanan genel üretim maliyetlerinin tamamı, doğru mamul maliyetlerini elde edebilmek amacıyla, esas üretim maliyet merkezlerine dağıtılır.

İkinci aşama