MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ - Deneme Sınavı - 5

Castells (2005), yeni ekonominin katmanlarını ise şu şekilde sınıflandırmaktadır:
1. İlk katman: İnternet altyapısı sağlayan şirketler (eş deyişle, telekomünikasyon şirketleri, İnternet servis sağlayıcıları, İnternet’in belkemiğini taşıyanlar, son erişimi
sağlayan şirketler ve kullanıcıları ağa bağlayacak donanımı üretenler),
2. İkinci katman: İnternet altyapı uygulamalarını üreten şirketler (eş deyişle, yazılım
ürünleri ve web işlemleri için hizmet üreten şirketlerdir, web siteleri tasarlayan,
kuran, yöneten danışmanlık ve hizmet şirketleri, portallar, elektronik ticaret siteleri, audio-video ürünler sunan siteler de bu katmandadır),
3. Üçüncü katman: Yeni bir şirket türüdür, bunlar, doğrudan ticaret üzerinden değil,
web’de sundukları bedava hizmetlerine karşılık reklam, üyelik ödentileri ve komisyonlar üzerinden gelir elde ederler. Bu şirketlerin bazıları web içeriği sunar, diğerleri ise sadece aracıdır, bir başka deyişle dolayımlayıcıdır.
4. Dördüncü katman: İnternet sektörünün geleceğini oluşturur. Bunlar, Amazon, e-toys, Dell-Direct World gibi web tabanında ekonomik işlemler gerçekleştiren şirketlerdir. Bunların ticaret yapma şekline ise, elektronik ticaret (e-ticaret) denilmektedir.

Oyun endüstrisinde emek gücünün istihdam politikasını inceleyen, Tobby Miller büyük oyun geliştiricilerin ve büyük yayıncıların, küresel pazara daha fazla sayıda ürünü daha hızlı yetiştirmeleri için emek gücüne mesai saatleri dışında daha fazla çalışmaları konusunda baskı yaptığını; bundan ötürü de, emek gücü üzerinde kendini adamışlığın temel bir koşul haline dönüştüğünü saptamaktadır. İşe kendini adama gereği, emek gücünde aranan temel bir özellik olarak doğallaştırılmakta; böylece, esnek çalışma koşulları bu endüstride sorgulanmaz kılınmaktadır.

Medya profesyonelleri medya işletmelerinde çalışanların tümünü kapsar. Örgütün üst kısmında yer alan karar alıcı konumundaki kişiler ise "medya elitleri" olarak tanımlanmaktadır.

Türk mevzuatına göre 5953 sayılı Basın İş Kanunu, fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığı çalışanları gazeteci olarak kabul eder.

Atilla Özsever'e göre (2004) basın sendikalarının temel amacı, medya çalışanlarının örgütlenme yoluyla yasal ve sosyal haklarının korunması, ücret ve çalışma koşullarının iyileştiirlmesi ve ifade özgürlüğünün sağlanması üzerine kuruludur.

Sendika kurma fikri ilk olarak1720'li yıllarda, İngiltere'de terzi ustalarının sosyal ve ekonomik haklarını korumak amacıyla, iş koşullarını düzenleyecek bir öneriyi parlamentoya sunmaları ve örgütlenmeleri ile başlamıştır.

Basın çalışanlarının yasal ve sosyal haklarının yanısıra fikir özgürlüğünün de korunmasına yönelik ilk çalışmalar, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren başlamıştır. Bu çalışmalar ilk zamanlarda mesleki bilgilerin paylaşılması, yardım ve tasarruf sandıklarının kurulması, meslek etik kurallarının belirlenmesi ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi gibi sorunlara odaklanmıştır. Bu konuda ilk birlik, 1874 yılında İsveç'te kurulan İsveç Basın Birliği'dir.

1895 yılında İstanbul Tophane'de fabrikalarda çalışan işçiler "Osmanlı Amele Cemiyeti"'ni kurmuştur. Bu cemiyet, işçi haklarını savunmanın yanısıra dönemin yönetimine karşı etkinliklerde de bulunmuştur.

Türkiye'deki ilk iş kanunu olan "5953 sayılı Kanun" fikir işçilerini kapsamlı olarak korumayı amaçlaması açısından önem taşımaktadır. 10 Temmuz 1952'de ilk sendika olan "İstanbul Gazeteciler Sendikası" kurulmuştur.

Medya çalışanlarının sosyal haklarının başında örgütlenme, sendika kurma ve sendikaya üye olma gelmektedir.

Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki 5953 Sayılı Kanun ile her türlü hukuki anlaşmazlık 5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu hükümlerine uygun olarak iş mahkemesinde görülür. Ancak bunun ötesinde "uzlaştırma" gibi barışçı çözüm yollarına da başvurulması mümkündür. "Tarafsız uzlaştırıcılar" tarafından işveren ve çalışan arasında beliren görüş ayrılıkları giderilmeye çalışılır. Bu çabalar sonuç vermediği takdirde greve gidilir. "Arabuluculuk" ise bir diğer barışçı çözüm yoludur. "Yüksek Hakem Kurulu"'na başvurma bir diğer barışçı çözüm yoludur.

Aynı iş kolunda birden fazla sendika kurulmasına izin verilse de sendikaların toplu sözleşme hakkına sahip olabilmeleri için o işyerindeki işçilerin yarısından fazlasının, aynı iş kolundaki toplam işçilerin de yüzde 10'unun üye olması gerekir.

Sanatın en temel çıkış noktası kuşkusuz fikir aşamasıdır. Her yapıt öncelikle sanatçıların fikirlerinde canlanmakta, üretim aşamasında ise şekillendirilmektedir. Sinemanın da diğer sanat dalları gibi ilk aşaması fikirdir.

Sinemanın da diğer sanat dalları gibi ilk aşaması fikirdir. Anlatılmak istenilenin ne olduğu, nasıl anlatılacağı, öykünün ne biçimde şekillendirileceği bu aşamada belirlenmektedir. Aynı zamanda, filmlerin üretildiği dönemle ve toplumsal yapıyla doğrudan bir ilişkisi olduğu da unutulmamalıdır. Filmin ana hatlarıyla üretildiği bu süreç belki de sinemanın maliyetinin en düşük olduğu ancak, tüm maliyete ilişkin verilerin hesaplanmaya çalışıldığı tek süreçtir.

Sinemanın en hassas noktası finanstır. Adorno, sinemanın başlangıcından itibaren finans sistemiyle oluşturulan ticari bir meta olduğunu savunmaktadır.

Filmlerin çekim öncesi planlanması ve tüm detayların, sözleşmelerin yapılması, çekime ilişkin tüm planlamaların oluşturulması aşaması yapım öncesi olarak bilinen diğer adıyla ön (pre) prodüksiyondur. Daha çok büroda yürütülen bu süreçte, fikir ve finans aşamasında düşünülen oyuncularla görüşülür, kimi zaman deneme çekimleri alınır. Çekim yerleri ve çekimlere yönelik planlamalar oluşturulur. Senaryo yazımı tamamlanır.

Filmlerin çekim öncesi planlanması ve tüm detayların, sözleşmelerin yapılması, çekime ilişkin tüm planlamaların oluşturulması aşaması yapım öncesi olarak bilinen diğer adıyla ön (pre) prodüksiyondur. Yapım ekibinin görevleriyle ilgili tüm değerlendirmeler  bu aşamada gerçekleştirilmektedir.

Yapım artık film üretiminde oyuncudan set çalışanlarına kadar görev alan herkesin ortak bir iş bölümüyle çalışmaya başladıkları safhadır.

Yapım sonrası diğer adıyla post prodüksiyon aşamasında, öncelikle offline kurgu yapılarak ön bir izleme sağlanması önemlidir.

Filmin üretim halkası içerisinde ticari olarak değerinin belirlendiği aşama, yapım sonrası aşamasıdır.