MEDYA SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 8

Hemen her iletişim aracının gelişmesinde olduğu gibi internetin çıkışı,
biçimlenişi ve gelişmesi ulus içi ve uluslararası kapitalist üretim ve üretim
ilişkileri ve savaş teknolojilerinin geliştirilmesi temeline dayanır. Yani, bu
araçların geliştirilmesinin en önde gelen nedeni ekonomik, siyasal ve kültürel pazarları kontrol etmek gereksinimidir.

Hız ve bağlantı sorunlarını çözmek için, 1991’de Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TUBİTAK) Türk İnternet (TR-NET) projesini başlattılar.

İnternet, kullanıcıları birbirine bağlayan şebekeler şebekesidir. Bu ağlar “server” denen bilgisayarlar, “mainframe” denen büyük ana bilgisayarlar, kişisel bilgisayarlar ve ağı oluşturmak için gerekli teknolojik araçlardan ve örgütlü sistemlerden (örneğin TURKCELL ve SUPERONLINE) oluşur.

İnterneti kötü kullanım, özellikle “etik/ahlak” konusu içinde ele alınır. Her şey
gibi ahlak ve etikten bahsetmek için ahlaksızlığın ve etiksizliğin olması gerekir. Bu ne kadar artarsa, üzerinde konuşma da o kadar ve hatta daha fazla artar.
İnternet dünyasında genel kullanıcıların kötü davranışları olarak uygun olmayan dil kullanmayı ve çeşitli yollarla rahatsız etmeyi görürüz.

İnternet, televizyon ve radyodan farklı olarak tartışma grupları gibi oluşumlardan
geçerek kullanıcıların kendi görüşlerini sunduğu veya kendi düşüncelerine uygun
kimselerle iletişim kurduğu açık bir platform potansiyeline sahiptir. İnsanlar televizyondaki gibi hazır programları ve paketlenmiş bilgileri alabilecekleri gibi, kendileri de bilgi yükleyebilirler; internette “kendi paketini” hazırlayıp pazarlayacağı bir malı veya görüşü sunabilirler. Tartışma açabilir veya tartışmalara katılabilir.

İnternet bilgi toplumu getirmede önemli rol oynayabilir, eğer internet bilgi toplumunu oluşturacak bir şekilde kullanılırsa ve internette bilgi toplumunu
oluşturulacak içerikler bedava konursa. Çünkü bilgi toplumu demek, en azından,
kararlarını ve uygulamalarını bilgiye dayanarak yapan ve bu bilgiyi de internet
kullanımıyla elde eden toplum demektir; bilgi toplumu demek, bilgi üreten, dağıtan ve tüketen, böylece herkesin yaşamını insanca yaşama seviyesine gelmesini sağlayan, mantıklı düşünmenin egemen olduğu toplum demektir. Bunun olabilmesi için kullananların bu amaçla kullanması gerekir ve internette bu bilgiye özgürce ulaşabilmeleri gerekir. Alışveriş ötesinde internette “bilgi toplumu” sağlayacak bilgi varsa, asla bedava değildir, çünkü değerli bilgi ya satılmaz ya da satılırsa, oldukça pahalıdır.

Sosyal medya; eni teknolojilerle kurulmuş bir ilişkiler ağına verilen isimdir. Bu bağlamda bile kavram ciddi biliş yönetimi yükü taşımaktadır, çünkü sanki bu tür ağ dışında olan teknolojiyle aracılanmış iletişim ve ilişkiler sosyal değilmiş imasını taşımaktadır.

İletişim, belli örgütlü yer ve zamanda, belli amaçları (dolayısıyla belli rolleri,
görevleri, işlevleri) olan ilişkileri anlatır. Amaçlar ve işlevler arkadaşlık kurma ve
sürdürme, dayanışma, rekabet, çekişme, kavga, satma, sömürme, barış veya savaş gibi sayısız ilişki biçimleriyle ilgilidir.

Yeni teknolojilerin getirdikleri ve götürdükleri ile ilgili açıklamalar ve bu açıklamaların geçerlilikleri ile ilgili tartışmalar aşağıda sunuldu: Cep telefonu bize hareket özgürlüğü sağlarken, aynı zamanda bizi kontrol
etmek isteyen güçlerin bizim hareketimizi (ne zaman nerede olduğumuzu)
ve iletişimlerimizin içeriğini (kimle ne zaman ne konuştuğumuzu) kontrol
etmelerine, izlemelerine, kaydedilmelerine ve bizi kontrol amaçlı kullanmalarına olanak sağladı.

Örgütlü kullanım, örneğin basının internet gazeteciliğine başlamasıdır. Bu tür örgütlü kullanımda elbette sayfa düzeninden başlayarak tüm biçimsel yapılar internetin sağladığı özelliklere ve kolaylıklara/zorluklara göre düzenlenir. Cevap A şıkkıdır.

Bilgisayar dilini bilenler tarafından en sık kötü kullanmaların başında “spam” denen e-posta ile istenmeyen mesajlar gönderme, “hacking” denen bilgisayar korsanlığı ve çeşitli türdeki virüsleri yazma ve dolaşıma sokma gelir. Cevap A şıkkıdır.

Ekonomik ve siyasal dönüşümler, devrimler ve örgütlenme biçimlerinde değişiklikler “söylemle, dilsel yapılarla, metinsel diskorslarla” yapılmaz; söylemi ve interneti kullanan insanlar tarafından gerçek yaşamdaki örgütlü mücadelelerle yapılır. Buna en somut örnek, kapitalizmin feodalizmi nasıl yıktığıdır. Ne yazık ki, internetle ilgili ve demokratikleşme gibi diğer benzeri konularda “şahane açıklamalar” sunanlar, daha kendilerinin maaşlarına ve çalışma koşullarına en küçük bir etki edemeyecek kadar güçsüzlüklerinin bile farkında değiller ama internetin insanları güçlendirdiğini, demokratikleşme, internet ağ toplumu, siyasal ve ekonomik örgütlenmede devrimler/dönüşümler getirdiğini öne sürmektedirler. Cevap B şıkkıdır.

İnternet ile yeni bir toplum biçimi geldiği ve bunun da network/ağ toplumu olduğu yaygın bir şekilde söylenmektedir. Cevap C şıkkıdır.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Günümüzde en yaygın söylemlerde biri de internetin insanları güçlendirdiğidir.
Bu söylem ancak interneti bilgi toplayarak ve kullanarak kontrol mekanizmaları
geliştiren siyasi ve ekonomik güçlüler veya dayanışma kurmak ve geliştirmek isteyen aktif güçsüzler için geçerlidir. Televizyonun önünde yapılan “mücadeleci discourse” gibi, bilgisayarla sanal uzayda verilen mücadele insanı ve toplumu, insanlar günlük yaşamlarında örgütlü haksızlıklara karşı örgütlü mücadele vermedikten sonra, geçici tatmin ötesinde hiçbir yere götürmez. Cevap E şıkkıdır.

Sosyal ağa katılarak kullanım: Facebook, Flickr, Twitter, Bebo, Linkedln ve
MySpace gibi çok sayıdaki sosyal network sitelerinden birini veya birden
fazlasını kullanmaktadırlar. Amazon online shopping sitesi olduğundan cevap B şıkkıdır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Yeni teknolojik araçlar kişisel kullanımdan uluslararası ticaret, baskı ve savaş
amaçlı kullanıma kadar farklılaşan binlerce tür aracı içerir.
Günlük hayatımızda karşılaştıklarımıza örnekler:
• Cep telefonu sistemi: Cep telefonları ve cep telefonlarıyla bilgisayara ve internete bağlanmak için gerekli tüm araçlar.
• Bilgisayarla aracılanmış iletişim sistemleri
• CD-ROM, multimedya ve internet bağlantı sistemleri
• Video konferansı, interaktif dijital TV (IDTV) ve sanal gerçek sistemleri
• HD, UHD ve Dijital kayıt ve yayın sistemleri
• SMS ve MMS gibi mesaj gönderme ve alma sistemleri
• Geniş bant ve kablosuz iletişim sistemleri
• “Camera Phone” (örneğin smartphone) ve digital foto kayıt sistemleri
• Yeni video ve sinema kayıt ve gösterme sistemleri
• Digital ses teknolojisi; wav ve .mp4 gibi kayıt formatları

Yeni Teknolojilerin Getirdikleri ve Götürdükleri
• Kayıt teknolojisindeki gelişmeler, bilginin elektronik ortamda kaydını ve
sonunda bilgisayarın oluşturulması ve kullanılmasını getirmiştir.

• Cep telefonu kablolu telefonun yere bağımlı koşulunu ortadan kaldırdı. İstediğimiz yerden artık bağlanabiliriz. .

• E-posta hem kişiler arası hem de iş ilişkilerinde haberleşmeyi birkaç dakikaya (yazma hızına) indirdi. Sözlü konuşma/gevezelik ve bunu görüntülü
yapma bu zamanı bir ana indirdi.
• Kullandığımız yeni teknolojiler “aile” ve “kişisel” harcamalarımızı eskisinden çok daha fazla artırdı. Daha önce evdeki telefona verilen aylık faturanın şimdi evdeki her fert için birkaç misli fatura ödenmektedir. İnternet bağlantısı da yeni bir eklemedir.
• Ayrıca, internet nedeniyle, alışverişlerimizin niceliği de arttı.
• Kişilerarası iletişim nicel olarak azaldı. 
• Evimize gelen mektupları açıp okumaya vaktimiz vardı. Şimdi e-postamıza ve cep telefonumuza gelen postaları okumaya vakit bulamıyoruz.
• Yeni teknolojiler de eski veya geleneksel teknolojiler gibi çeşitli etkilere sahiptir ve öncelikle insanlar arası eşitsizliklerin
ve sınıfsal farklılıkların devamını sürdüren araçlar olmaktadır

Bilgisayarların gelişmesi ve iletişim ağlarının kurulması ve özel kullanıma açılmasıyla, günümüzde “internet” veya “web” (ağ) denen ilişki ve iletişim biçimi gelmiştir. İnternet dünya çapında birbirine bağlı bilgisayar şebekeleridir. İnternet iletişimi bilgisayarların bağlandığı şebekeler ağından geçerek kurulan ilişkiyi anlatır. Diğer bir deyimle, internet “kullanıcıları birbirine bağlayan şebekeler şebekesidir”. Bu ilişkide bilgisayarla internete bağlanan kişi, ağa konmuş ve kullanımı sınırlanmamış enformasyona, reklama ve propagandaya ulaşma olasılığına sahiptir. Aynı zamanda kendisi gibi ağa girebilen kişilerle yazıyla (sohbet) ve eğer gerekli kartı varsa sözle ve hatta görüntüyle konuşma yapabilir. Elektronik mektup (e-posta) gönderip mektup alabilir. Alışveriş yapabilir. Banka hesabıyla ilgili işlemler yapabilir. Bütün bunlar bilgisayar aracılığıyla yapılan iletişimdir