MUHASEBE YAZILIMLARI

On-Premise sistemlerin avantajları;

• Yazılım bir defaya mahsus satın alındığından tamamen işletmeye ait bir yazılım olmaktadır.

• Yazılım şirketin ihtiyaçlarını karşıladığı sürece şirket tarafından istenildiği kadar kullanılabilmektedir. Herhangi bir süre sonunda yazılımın çalışmaması durumu olmamaktadır.

• Yazılım için herhangi bir süre kullanımı sonunda, güncellemeler dışında ek bir ücret ödenmemektedir.

• İşletme, yazılımın imkân sağladığı ölçüde, istediği eklentiler ve düzenlemeleri yazılım üzerinde gerçekleştirebilir. Örneğin özel raporlama formlarının yazılım sağladığı Api’lerin kullanılması ile oluşturulması

• Yazılım lokal sistem üzerinde çalıştığı için dış internet bağlantısında yaşanabilecek kesintilerden etkilenmeyecektir.

Diğerleri On-demand yazılım özellikleridir.

On-Demand sistemlerin avantajları; • Yazılım, satın alınan firmanın sunucuları üzerinde web üzerinden online erişim sayesinde çalıştığından, yazılımı kullanan işletmenin, sistemi kendi lokal sistemrinde çalıştırabilecek yeterlilikte teknolojik altyapı oluşturmasına gerek yoktur. • Yazılımın kurulması ve stabil çalışmasını sağlamak için gerekli olan teknik ve uzman personele gerek yoktur. • Sistem altyapısı ve güvenliği için yıllar içinde gereksinim duyulacak yenileme maliyetlerine gerek duyulmayacaktır. • Teknik / uzman personel ihtiyacının daha az olması ve sistemin çalışması için gerekli olan teknolojik altyapı maliyetinin OnPremise sistemlere göre çok düşük olmasından dolayı başlangıç maliyeti çok düşüktür. • Şirket, yazılımın kullanım hakkına, kiralama yöntemiyle anlaşma şartlarında belirlenen süreler içinde sahip olacağı için, şirketin yazılım için başlangıç aşamasında ödeyeceği ücret çok daha az olmaktadır. • Sistemin kullanılmaya başlanması için kurulum ve yapılandırma süresi gibi bir zamana ihtiyaç yoktur. Web üzerinden anında kullanıma başlanabilir. • Yazılıma erişim için ek bir ara katman veya uygulama gereksinimi yoktur, internet bağlantısı olan her yerden erişim sağlanabilir. • Yazılım güncellemeleri, merkezî sistem üzerinde yapıldığı için, tüm kullanıcılar ek bir işlem gerçekleştirmeden doğrudan yazılımın güncel versiyonunu kullanmaya başlayabilir. • İşletmeye ait sistem üzerindeki tüm verilerin saklanması ve korunması işlemlerini yazılım sağlayıcı firma üstlenmektedir. İşletme, verilerini yedekleme ve korunma için ek bir maliyete katlanmak zorunda kalmayacaktır. • İşletme, sistemine zarar verebilecek veya geçici olarak durmasına neden olacak elektrik kesintisi, yangın gibi beklenmedik durumlara karşı ek tedbirler almak zorunda kalmayacaktır.

• İşletme, olumsuz bir durum sonucunda verilerini kaybetmesi hâlinde anlaşma koşulları gereği yazılım firmasından maddi zararını karşılayabilecektir.

Diğerleri On-premise yazılımların avantajlarıdır.

İlk biçimsel dil 1960 sonlarında IBM firmasının gerçekleştirdiği çalışmalar sonunda ortaya çıkan GML (Generalized Markup Language) işaretleme dilidir. Daha sonra 1978 yılında Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsünde (American National Stardard Institute-ANSI) oluşturulan bir grup tarafından GML geliştirilerek SGML (Standardized Generalized Markup Language) oluşturulmuştur. SGML, 1986 yılında Uluslararası Standartlar Teşkilatı (International Organization for Standardization - ISO) kurumunca kabul edilerek uluslararası bir standart hâline gelmiştir

XML söz diziminin önemli temel kurallarından bazıları aşağıda verilmiştir. • Bütün XML belgelerinde bir kök ögesi bulunmalıdır. • XML etiketleri büyük/küçük harfe duyarlıdır. • Bütün XML ögeleri, bir başlangıç ve sonlandırma etiketine sahip olmalıldır. • Bütün XML etiketi açık iken kendisinden sonra açılan bir diğer etiket kapanmadan kapanamaz. • XML metinleri içinde <, >, “ , ‘ , & gibi karakterler özel karakter olduğu için kullanılmaz. Bu karakterler birim referansları (entity referance) ile kullanılabilir. & karakteri ile başlayıp ; karakteri ile biten karakter gruplarına birim referans denir ve özel karakterlerin gösterilmesi için kullanılır. Örneğin & karakteri & şeklinde, < karakteri < şeklinde gösterilir. • XML etiket yapıları hiyerarşik yapıdadır. Her alt eleman bağlantılı olduğu üst elemanın altında ve satırda daha içeride olacak şekilde tanımlanmalıdır. Bu, dosyanın daha okunur olmasını da sağlamaktadır. • XML dokümanları isimlendirilirken sadece alfabetik karakterler ve alt çizgi kullanılabilir. Etiket adında boşluk kullanılamaz. Rakam veya diğer ifadeler kullanılamaz. Örneğin yada <_from> uygundur, fakat ve kullanılamaz. • Eğer bir XML etiketi bir nitelik ile genişletilecek olursa nitelik bilgisi çift tırnak içerisinde yer almalıdır. Örnek

Veri transferlerinin belli kurallar içinde gerçekleştirilmesini sağlayacak standartlaşmayı oluşturmada XML yapısının sağladığı başlıca avantajlar aşağıdaki gibidir. • Güçlü ve esnek bir yapıya sahiptir. • Genel kabul görmüş ve standartlaştırılmış kuralları vardır. • Anlaşılması ve kullanımı basit bir yapıdır. Verinin doğru yapıda oluşturulup oluşturulmadığı gözle bile kontrol edilebilir. • Farklı programlama dilleriyle birlikte çalışabilir. • Esnek yapısı sayesinde işletmelerin kendi gereksinimleri doğrultusunda düzenlenebilmesine izin verir. • XML web üzerinden bilgi transferi için uygun bir yapıdadır. • W3C tarafından desteklenmektedir. • Tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır.

On-Premise sistemlerin avantajları; • Yazılım bir defaya mahsus satın alındığından tamamen işletmeye ait bir yazılım olmaktadır. • Yazılım şirketin ihtiyaçlarını karşıladığı sürece şirket tarafından istenildiği kadar kullanılabilmektedir. Herhangi bir süre sonunda yazılımın çalışmaması durumu olmamaktadır. • Yazılım için herhangi bir süre kullanımı sonunda, güncellemeler dışında ek bir ücret ödenmemektedir. • İşletme, yazılımın imkân sağladığı ölçüde, istediği eklentiler ve düzenlemeleri yazılım üzerinde gerçekleştirebilir. Örneğin özel raporlama formlarının yazılım sağladığı Api’lerin kullanılması ile oluşturulması • Yazılım lokal sistem üzerinde çalıştığı için dış internet bağlantısında yaşanabilecek kesintilerden etkilenmeyecektir. On-Premise yazılımlar içerdiği modüller ve modüllerin içerikleri bakımından On- Demand sistemlerden daha üstündür. • Büyük işletmelerin gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerdeki süreçlerin paket program şeklinde doğrudan karşılanamaması durumunda, ERP sistemlerinde olduğu gibi On-Premise yazılımlar işletmeler ve yazılım firmalarının ortak çalışmaları ile şirket ihtiyaçlarına uygun olarak özelleştirilebilir.

On-Demand sistemlerin avantajları; • Yazılım, satın alınan firmanın sunucuları üzerinde web üzerinden online erişim sayesinde çalıştığından, yazılımı kullanan işletmenin, sistemi kendi lokal sistemlerinde çalıştırabilecek yeterlilikte teknolojik altyapı oluşturmasına gerek yoktur. • Yazılımın kurulması ve stabil çalışmasını sağlamak için gerekli olan teknik ve uzman personele gerek yoktur. • Sistem altyapısı ve güvenliği için yıllar içinde gereksinim duyulacak yenileme maliyetlerine gerek duyulmayacaktır. • Teknik / uzman personel ihtiyacının daha az olması ve sistemin çalışması için gerekli olan teknolojik altyapı maliyetinin On- Premise sistemlere göre çok düşük olmasından dolayı başlangıç maliyeti çok düşüktür. • Şirket, yazılımın kullanım hakkına, kiralama yöntemiyle anlaşma şartlarında belirlenen süreler içinde sahip olacağı için, şirketin yazılım için başlangıç aşamasında ödeyeceği ücret çok daha az olmaktadır. • Sistemin kullanılmaya başlanması için kurulum ve yapılandırma süresi gibi bir zamana ihtiyaç yoktur. Web üzerinden anında kullanıma başlanabilir. • Yazılıma erişim için ek bir ara katman veya uygulama gereksinimi yoktur, internet bağlantısı olan her yerden erişim sağlanabilir. • Yazılım güncellemeleri, merkezî sistem üzerinde yapıldığı için, tüm kullanıcılar ek bir işlem gerçekleştirmeden doğrudan yazılımın güncel versiyonunu kullanmaya başlayabilir. • İşletmeye ait sistem üzerindeki tüm verilerin saklanması ve korunması işlemlerini yazılım sağlayıcı firma üstlenmektedir. İşletme, verilerini yedekleme ve korunma için ek bir maliyete katlanmak zorunda kalmayacaktır. • İşletme, sistemine zarar verebilecek veya geçici olarak durmasına neden olacak elektrik kesintisi, yangın gibi beklenmedik durumlara karşı ek tedbirler almak zorunda kalmayacaktır. • İşletme, olumsuz bir durum sonucunda verilerini kaybetmesi hâlinde anlaşma koşulları gereği yazılım firmasından maddi zararını karşılayabilecektir.

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.

On-Premise sistemlerin avantajları; • Yazılım bir defaya mahsus satın alındığından tamamen işletmeye ait bir yazılım olmaktadır. • Yazılım şirketin ihtiyaçlarını karşıladığı sürece şirket tarafından istenildiği kadar kullanılabilmektedir. Herhangi bir süre sonunda yazılımın çalışmaması durumu olmamaktadır. • Yazılım için herhangi bir süre kullanımı sonunda, güncellemeler dışında ek bir ücret ödenmemektedir. • İşletme, yazılımın imkân sağladığı ölçüde, istediği eklentiler ve düzenlemeleri yazılım üzerinde gerçekleştirebilir. Örneğin özel raporlama formlarının yazılım sağladığı Api’lerin kullanılması ile oluşturulması • Yazılım lokal sistem üzerinde çalıştığı için dış internet bağlantısında yaşanabilecek kesintilerden etkilenmeyecektir. On-Premise yazılımlar içerdiği modüller ve modüllerin içerikleri bakımından On- Demand sistemlerden daha üstündür. • Büyük işletmelerin gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerdeki süreçlerin paket program şeklinde doğrudan karşılanamaması durumunda, ERP sistemlerinde olduğu gibi On-Premise yazılımlar işletmeler ve yazılım firmalarının ortak çalışmaları ile şirket ihtiyaçlarına uygun olarak özelleştirilebilir.

On-Demand sistemlerin avantajları; • Yazılım, satın alınan firmanın sunucuları üzerinde web üzerinden online erişim sayesinde çalıştığından, yazılımı kullanan işletmenin, sistemi kendi lokal sistemlerinde çalıştırabilecek yeterlilikte teknolojik altyapı oluşturmasına gerek yoktur. • Yazılımın kurulması ve stabil çalışmasını sağlamak için gerekli olan teknik ve uzman personele gerek yoktur. • Sistem altyapısı ve güvenliği için yıllar içinde gereksinim duyulacak yenileme maliyetlerine gerek duyulmayacaktır. • Teknik / uzman personel ihtiyacının daha az olması ve sistemin çalışması için gerekli olan teknolojik altyapı maliyetinin On- Premise sistemlere göre çok düşük olmasından dolayı başlangıç maliyeti çok düşüktür. • Şirket, yazılımın kullanım hakkına, kiralama yöntemiyle anlaşma şartlarında belirlenen süreler içinde sahip olacağı için, şirketin yazılım için başlangıç aşamasında ödeyeceği ücret çok daha az olmaktadır. • Sistemin kullanılmaya başlanması için kurulum ve yapılandırma süresi gibi bir zamana ihtiyaç yoktur. Web üzerinden anında kullanıma başlanabilir. • Yazılıma erişim için ek bir ara katman veya uygulama gereksinimi yoktur, internet bağlantısı olan her yerden erişim sağlanabilir. • Yazılım güncellemeleri, merkezî sistem üzerinde yapıldığı için, tüm kullanıcılar ek bir işlem gerçekleştirmeden doğrudan yazılımın güncel versiyonunu kullanmaya başlayabilir. • İşletmeye ait sistem üzerindeki tüm verilerin saklanması ve korunması işlemlerini yazılım sağlayıcı firma üstlenmektedir. İşletme, verilerini yedekleme ve korunma için ek bir maliyete katlanmak zorunda kalmayacaktır. • İşletme, sistemine zarar verebilecek veya geçici olarak durmasına neden olacak elektrik kesintisi, yangın gibi beklenmedik durumlara karşı ek tedbirler almak zorunda kalmayacaktır. • İşletme, olumsuz bir durum sonucunda verilerini kaybetmesi hâlinde anlaşma koşulları gereği yazılım firmasından maddi zararını karşılayabilecektir.

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.

Bulut Bilişim (Cloud Systems, Cloud Computing), bilişim teknolojileri arasında ortak bilgi ve teknoloji paylaşımını sağlayan hizmetlere verilen genel addır. Bulut bilişimin bilgiyi ve teknolojiyi altyapı hizmeti olarak sunma ilkesi, bilgi teknolojilerindeki sanallaştırma (Virtualization) sistemine dayanır. Sanallaştırma teknolojileri günümüzde bütün büyük BT işletmelerinde kullanılmaya başlanan bir teknolojidir.

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.

Altyapı olarak servis sisteminin işleyiş yapısı servis sağlayıcılarının kendi sunucuları üzerinde müşteri için sanal bir sistem oluşturmasıdır. Şekil 2.2’de görüldüğü gibi kapsam olarak sanallaştırma katmanı, fiziksel sunucular, ağ yapısı, güvenlik duvarları ve fiziksel veri merkezi bölümlerini kapsar. Tamamen fiziksel altyapının dış kaynaklarla paylaşılmasını içerir. Müşteri işlemlerini servis sağlayıcı üzerinde oluşturulmuş sisteme erişerek gerçekleştirir. Örnek olarak bir işletmenin servis sağlayıcıdan aldığı sisteme kendi kullanacağı işletim sistemini kurması verilebilir. Sistemin sağladığı imkânlardan biri de sunulan servislerin müşterilerin ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilmesidir. Müşteriler ihtiyaç duydukları özelliklere göre sistem ihtiyaçlarını karşılayabilmektedirler. Hizmet olarak tek bir sabit yapının sunulmaması ve verilen altyapı hizmetinin müşteriye göre özelleştirilebilme imkânının sağlanması sayesinde, büyüklü küçüklü her tür müşteri profili tarafından kullanılabilme imkânı sağlanmaktadır. Dünya üzerinde en büyük IaaS firmalarına Amazon, Bluelock, CSC, GoGrid, IBM, OpenStack, RackSpace, Savvis, Terremark, VMware örnek olarak verilebilir.

XML söz diziminin önemli temel kurallarından bazıları aşağıda verilmiştir.

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.

XBRL, XML alt yapısı üzerinde geliştirilen bir sistem olması nedeni ile XML yapısının sahip olduğu gücü ve avantajları içinde barındırmaktadır. XBRL yapısı; • Mevcut muhasebe standartları temelinde, verilerin standart kalıplar içinde transfer edilmesini sağlamaktadır. • Finansal bilgi ve raporların hazırlanmasını ve analizini kolaylaştırmaktadır. • Zaman ve mekân sınırlamalarını ortadan kaldırarak online ortamda veriye istenilen yerden erişimi sağlamaktadır. • Veri girişi ve transferi sırasında ortaya çıkabilecek hataları engelleyecek yapılara sahiptir. • Sisteme veri bir kez girilmektedir. Raporlama ve diğer işlemler için verinin sisteme tekrar tekrar girilmesi engellendiği için emek ve zaman tasarrufu sağlanmakta ve çıkabilecek hatalar engellenmektedir. • Genişleyebilir yapısı sayesinde özelleştirilebilme imkânı sağlamaktadır. • Veri formatında getirdiği standart sayesinde muhasebe yazılımlarının kullanacağı ortak bir veri formatı meydana getirmektedir. • Muhasebe yazılımlarının kullanacağı ortak bir veri formatının meydana gelmesi ile her farklı veri formatını anlayabilecek birden fazla yazılımın alınmasını engellemektedir. • İşletmelerin defalarca finansal tablo oluşturmalarını engellemektedir. • Her raporda doğru ve güvenilir bilgi sağlamaktadır. • Bilginin hızlı, zamanlı ve güvenilir olarak elde edilmesi sayesinde daha hızlı ve doğru kararlar alınabilmesini sağlamaktadır. • Finansal tabloları, kolay ve hızlı karşılaştırılabilme imkânı sunmaktadır. • Dış kurumlar için oluşturulacak finansal bilgilerin, hazırlanması ve dağıtılması maliyetlerini azaltmaktadır. • Mevcut muhasebe standartlarında herhangi bir değişiklik gerektirmemektedir. • İşletme verilerinin denetimini kolaylaştırmaktadır. • Verilerin analizi, raporlanması için gerekli çalışma süresini ve maliyetleri azaltmaktadır. • Muhasebe standartlarından bağımsız bir yapıdır. Farklı muhasebe standartlarında oluşturulan raporların incelenebilmesi ve karşılaştırılabilmesini sağlamaktadır. • Geleneksel sistemde işletme üzerindeki denetim süreci örneklemler ve bazı bölümlerde gerçekleştirilmekteyken XBRL yapısının getirdiği veriye hızlı erişim sayesinde, denetim sürecinin daha hızlı ve işletmenin daha büyük bölümünde yapılabilmesini sağlamaktadır. • Verilerin XBRL formatında aktarılması denetim süreci için bilginin güvenilirliğini artırmaktadır. • İstenilen veriye istenildiği zaman hızlı erişim sağlanabilinmesi, denetimin belli bir zamanda değil, yıl boyu yapılabilmesini sağlamaktadır.

Bunlardan ilki, finansal terimlerin XBRL dilinde nasıl tanımlandığını anlatan biçim dosyaları’dır (spesifikasyonlar). İkinci bileşen, standart bir yapı oluşturulması için kullanılan sınıflandırma sistemleri’dir (taksonomiler). XBRL örnek dokümanları, finansal verilerin taksonomiler kullanılarak XBRL formatında hazırlanmış finansal raporlarıdır. Son bileşen ise oluşturulan örnek dokümanların görsel raporlar olarak hazırlanması için kullanılan XSL biçim dosyalarıdır.

XBRL yapısının kendi başına bir raporlama aracı olarak kullanılabilmesinin önündeki en büyük engel, elde edilen raporların kişiler tarafından okunurluğunun olmamasıdır. XBRL söz diziminin karmaşık bir yapısı vardır ve içinde yer alan veri sadece bu yapıyı kullanabilecek yazılımlar ile anlamlı hâle getirilmektedir. XBRL yapısının bu eksikliklerinin giderilebilmesi için son yıllarda çalışmalar yapılmış ve yapının yeni bir versiyonu olarak iXBRL (Inline XBRL) yapısı ortaya çıkarılmıştır. XBRL + Okunabilirlik = iXBRL IXBRL yapısı, XBRL yapısının geliştirilmiş bir versiyonudur. Altyapısı XBRL yapısında olduğu gibi XML yapısı üzerine kurulmuştur.

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.

Sayfa 47’deki Tablo 2.1 “XBRL Yapısı ile iXBRL Yapısının Karşılaştırılması” tablosuna göre “İnsan ve makine tarafından okunabilir” olma özelliği iXBRL’ye ait bir özelliktir.

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.

XBRL spesifikasyonları, XML yapısındaki finansal terimlerin XBRL dilinde nasıl tanımlanacağının ve XBRL dokümanlarının nasıl yaratılacağına ilişkin teknik standartların belirlendiği kurallardır. XBRL dokümanlarının bu kurallara bağlı olarak oluşturulması, elde edilen raporlardaki verilerin de standart bir yapıya sahip olmasını sağlamaktadır. Spesifikasyonlar, XBRL International (XII) tarafından geliştirilmektedir. İlk yayınlanan spesifikasyon, XBRL 1.0 olarak 31 Temmuz 2000 yılında yayınlanmış, zamanla gelişmiştir. http://www.xbrl. org/SpecRecommen-dations/ adresinde yayınlanan versiyonlar yer almaktadır. İki temel XBRL spesifikasyonu vardır. Bunlardan ilki, finansal raporların oluşturulması, düzenlenmesi ve karşılaştırılması ile ilgili kuralların yer aldığı XBRL FR’dir (XBRL Finansal Raporlama - XBRL Financial Reporting). Diğeri ise defter kayıtları ve büyük defterlerle ilgili olan XBRL GL’dir (XBRL Global Defter-XBRL General Ledger).

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.

Yöneticilerin aldıkları kararların sağlıklı olması, şirket içi bilgi akışında, doğru verinin zamanında elde edilebilmesine bağlıdır. İşletme içi bilgi akışının güvenilir, zamanlı ve hızlı bir şekilde olması, sadece gelişmiş, işletme içi tüm birimler ile entegre çalışan programlar ile sağlanabilir. Bu ihtiyacın karşılanabilmesi için muhasebe programları zaman içinde işletme içi diğer birimler ile entegre çalışabilecek şekilde geliştirilmiş ve işletme içi tüm birimler ile bütünleşik çalışan ERP sistemlerini oluşturmuştur