OKULÖNCESİNDE MATERYAL GELİŞTİRME

Okulöncesinde teknoloji kullanımı ‘Teknolojinin öğretim ortamına entegre edilmesi’ sürecini içermektedir. Bunun dışında; teknolojiye erişim koşullarının belirlenmesi, kullanılacak teknolojinin belirlenmesi, okulöncesi öğretimde uygun teknoloji kullanımının yararlarının belirlenmesi, öğrencilerin öğretim ortamlarındaki gelişim süreçlerine teknolojinin etkisinin belirlenmesi, uygun teknoloji kullanımının değerlendirilmesi süreçlerini de içermektedir. Cevaplardaki diğer maddeler teknolojik gelişmelerin öğretim ortamlarında kullanılması, öğretim sürecini ve süreçteki öğrencileri nasıl geliştirdiği ile ilgilidir.

Okulöncesine yönelik teknolojik olanakları seçerken ve kullanırken dikkat edilmesi gereken özelliklerden biri; Teknolojinin kullanılacağı durumların, ortamların ve öğretim etkinliklerinin önceden belirlenmesidir. Diğer şıklarda belirtilenler ise teknolojinin öğretim sürecinde kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalardır.

Etkileşimli çoklu ortamlar üç temel noktadan oluşmaktadır. Bunlar; medya (metin içerikleri, işitsel, görsel ve görsel işitsel içerikler), teknoloji (bilgisayar ve bilgisayar destekli ya da tabanlı ortamlar, internet temelli ortamlar, sanal ortamlar) ve ürün (eğitim yazılımları, oyun CD’leri, etkileşimli internet etkinlikleri, sanal ortam etkinlikleri vb.). Bu durumda doğru cevap metin içerikleridir.

Aktif katılımcı bir öğrenciye uygun öğretim etkinliklerinin özelliklerinden biri öğretim etkinliklerinin öğrenci tarafından belirlenmesidir. İşbirlikçi öğrenci için İşbirliğine dayalı grup etkinlikleri gerçekleştirilir. Yaratıcı öğrenci için üretken bir öğrenme ortamı oluşturulur. İlişkilendiren öğrenciler için kuramsal bilgiler uygulamalar ile birleştirilir. Değerlendirici öğrenciler için kendi öğrenmesini gerçekleştirebileceği ve değerlendirebileceği durumlar sağlanır.

Çoklu ortam teknolojileri destekli öğretim materyallerinde hareketli görüntü içeren öğretim ortamlarına örnek  Videodur. Grafikler ve resim görsel ögeler içeren öğretim ortamlarıdır. Müzik ve seslendirme ise işitsel ögeler içeren öğretim ortamlarıdır.

Görseller, grafikler, resimler, hareketli görüntüler ve illüstrasyonların uygunluğu öğretim içeriğinin sunum özelliğidir. Diğer özellikleri ise tasarım bütünlüğü, tasarımda kullanılan yazılar, yazıların stili ve boyutunun uygunluğu, başlıklar, bölümler ve sınıflandırmaların uygunluğu, seslendirmelerin uygunluğu, teknik niteliklerin uygunluğudur.

İçeriğin öğretim süreci ile uyumlu, süreci destekleyici nitelikte ve en önemlisi öğrencilerin algılama düzeyine uygun olması gerekmektedir. İçerik çocukların algılama süreçlerine uygun değilse öğretim çocuk için sıkıcı ya da zorlayıcı olabilir. Bu nedenle zorlayıcı olmayan, eğlenceli ve ilgi çekici etkinlikler içeren, uygun görseller ve sesler içeren, dil gelişimlerine uygun bir dilin kullanıldığı çoklu ortam teknolojileri destekli öğretim materyalleri hem çocukların öğretim içeriğini algılamalarını kolaylaştırır hem de öğretim içeriğinin çocuklar tarafından etkili ve eğlenceli bir biçimde algılanmasını sağlar. Keşif yapmaya dayalı etkinlikler ve Problem çözmeye dayalı etkinlikler, çocukların yeteneklerine ve fiziksel özelliklerine uygun materyallerdir. Çizgi karakterlerin kullanımı ve Oyun etkinlikleri ise çocukların ilgi, istek ve ihtiyaçlarına uygun materyallerdir.

Tekrar amaçlı öğretim materyali, öğrencilerin hazır bulunuş düzeyleri göz önünde bulundurularak öğretim içeriğinin tekrar ve örnekler yardımı ile hatırlanmasına yardımcı olur, öğrenmelerin uzun süreli olmasını ve öğretim içeriğinin etkin bir biçimde gerçek yaşamla ilişkilendirilmesini sağlar.

Etkileşimli Ortamlar; çizgi film, canlandırma ve gerçek görüntü, resim, grafik, fotoğraf, ses, müzik, yazı gibi farklı öğrenme ortamlarının bir arada kullanıldığı öğretim materyalleridir. Etkileşimli ortamlar okulöncesi öğretimde farklı içerikleri ile son derece yoğun olarak kullanılmaktadır. Okulöncesinde kullanılan etkileşimli ortamlar öğretim içerikli, tekrar ya da alıştırma içerikli, benzeşim içerikli ve oyun içerikli olarak sınıflandırılabilir. Okulöncesi öğretimin en önemli uygulama alanlarından biri eğlenerek öğrenme içeren etkinliklerdir. Eğlenerek öğrenmek, çocukların öğrenmelerinde oldukça etkilidir. Etkileşimli ortamlar ise çocukların eğlenceli bir ortamda öğrenmelerini sağlamaktadır.

Üç boyutlu ve etkileşimli görüntülerin yer alması Sanal Gerçeklik ortamının özelliğidir. Diğer şıklar ise mobil teknolojilerinin olumlu yönleridir.

Teknolojinin öğretim sürecinde kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalar incelendiğinde, teknolojinin, teknoloji kullanımı için ayrılan bir alan yerine sınıf ortamında öğretim süreci içinde kullanılması önem taşımaktadır. Bu nedenle I. ifade yanlıştır. Diğer noktalar ise öğretmenlerin çocukların teknoloji kullanımına uyum sağlamalarına yardımcı olması, teknoloji kullanımına ilişkin doğru yönlendirmeler yapılması, teknoloji kullanımının öğretim sürecindeki günlük rutin bir öğretim etkinliğinin bir parçası olarak yapılandırılması olarak ifade edilmiştir.

Teknolojik olanakları seçerken ve kullanırken dikkat edilmesi gereken özellikler incelendiğinde teknolojinin kullanılacağı durumlar, ortamlar ve öğretim etkinlikleri süreç içinde değil, önceden belirlenmelidir. Teknolojinin türü ve içeriği okulöncesi öğretim programından ayrı değil bütünleştirilmiş olmalıdır. Teknolojik olanaklar çocuğun uygulamalar sürecinde pasif alıcı olmasını değil etkin ve aktif katılımını sağlamalıdır. Teknolojik olanaklar çocukların ortak özelliklerini değil bireysel farklılıklarını ortaya çıkarmalarını sağlayacak özellikte ve içerikte olmalıdır. Çocukların gelişim özellikleri göz önünde bulundurulması gerekir.

Çoklu ortam bireysel ve küçük gruplarda bilgi paylaşımının farklı ortamlar ile sunumunu hedefleyen dijital teknolojilerdir. Buradaki farklı ortamlar görüntü, ses, grafik, metin gibi ortamlardan oluşmaktadır.

Çoklu ortam teknolojileri destekli öğretim ortamlarında işbirlikçi öğrenci etkinliklerinde öğrenciler işbirliğine dayalı grup etkinlikleri gerçekleştirilir ve birbirinden farklı özellikteki öğrenciler birbirlerini destekler.

Çoklu ortam öğretim materyalinin öğretim içeriğinin özellikleri; içeriğin önemi, içeriğin doğruluğu, kapsamlılık (öğretim içeriğinin yeterliği), içeriğin bütünlenebilirliği ve içeriğin amaca uygunluğu olarak karşımıza çıkmaktadır. A ve C öğretim tasarım süreçlerini, D ve E ise öğretim içeriğinin sunum özelliklerini temsil etmektedir.

Okulöncesi çoklu ortam teknolojileri destekli öğretim materyali özellikleri B, C, D ve E seçeneklerinde doğru olarak verilmiştir. Fakat materyallerin çocukların gelişimsel özelliklerinden yüksek düzeyde olmaması çocukların gelişimsel özelliklerine uygun olması gerekmektedir.

Okulöncesinde kullanılan çoklu ortam teknolojileri destekli öğretim materyalleri, içeriklerine göre çoklu ortam teknolojileri destekli öğretim materyalleri ve işlevlerine göre çoklu ortam teknolojileri destekli öğretim materyalleri olmak üzere iki grupta toplanır. B, C, D ve E seçeneği işlevlerine göre materyaller grubundadır.

Canlandırma ya da benzeşim amaçlı çoklu ortam teknolojileri destekli öğretim materyalleri bir olay, ortam ya da sürecin sembolleştirilerek sanal yollarla sunumunu içeren öğretime ilişkin modellerdir.

A, B, D ve E seçenekleri incelendiğinde bu materyallerin mobil teknolojilere dayalı materyaller olduğu görülmektedir. Etkileşimli ortamlar ise farklı öğrenme ortamlarının bir arada kullanıldığı öğretim materyalleridir.

I. ifadede bulunan bilgisayar tabanlı öğretim materyalleri, öğretim sürecinin tamamının bilgisayarda gerçekleştiği materyallerdir. II. ifadede bulunan internet destekli öğretim materyalleri ise öğretim sürecinin bir kısmının internet üzerinde gerçekleştiği materyallerdir. I. ve II. ifade yanlış verilmiştir.